دیدار عراقچی و لاوروف؛ پافشاری جمهوری اسلامی بر مواضعش در قبال آژانس بینالمللی انرژی اتمی
دیدار وزیران خارجه ایران و روسیه در مسکو بیش از آنکه حامل ابتکار دیپلماتیک تازهای باشد، صحنه تکرار مواضع سخت تهران درباره آژانس بینالمللی انرژی اتمی بود.
بخش خبر
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، و عباس عراقچی، همتای ایرانی او، در کنفرانس مطبوعاتی مشترک پس از مذاکراتشان در مسکو ـ ۱۷ دسامبر ۲۰۲۵ ـ عکس از خبرگزاری فرانسه
عراقچی با لحنی بیپرده، تأکید کرد که پس از حملات آمریکا و اسرائیل به تأسیسات هستهای ایران، «واقعیتهای میدانی تغییر کرده» و آژانس فاقد سازوکار لازم برای ادامه بازرسیهاست. او تصریح کرد:
«از آقای گروسی پرسیدم آیا پروتکلی برای بازرسی از تأسیسات بمبارانشده وجود دارد؟ پاسخ صریح بود: خیر.»
در این چارچوب، توافق قاهره میان ایران و آژانس عملاً از سوی تهران ملغی اعلام شد و تصمیمگیری درباره هرگونه دسترسی یا همکاری، به شورای عالی امنیت ملی واگذار شد؛ اقدامی که پیام روشنی به وین و پایتختهای غربی دارد: همکاری فنی دیگر از سیاست جدا نیست. عراقچی البته کوشید تأکید کند که ایران همچنان به انپیتی، «پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای» پایبند است، اما همزمان هشدار داد که «حق غنیسازی» خط قرمز باقی میماند و حملات نظامی نه فنآوری بومی را از بین برده و نه اراده سیاسی تهران را.
بر اساس آخرین مواضع اعلامشده از سوی ایران، سطح همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در وضعیت «حداقلی و موردی» قرار دارد و تهران خواستار تعریف چارچوبهای امنیتی جدید پیش از هرگونه بازرسی است؛ مطالبهای که آژانس تاکنون پاسخی عملی به آن نداده و همین، آینده تعاملات را مبهمتر کرده است.
محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران نیز روز دوشنبه ۲۴ آذر مواضع تندی را نسبت به درخواستهای اخیر آژانس برای بازرسی از مراکز هستهای آسیبدیده از حملات آمریکا و اسرائیل مطرح کرد.
او با تأکید بر اینکه بازرسی از سایتهایی که هدف حملات نظامی قرار گرفتهاند، نیازمند چارچوب و پروتکل مشخص است، تصریح کرد آژانس بینالمللی انرژی اتمی تا زمانی که نه این حملات را محکوم کرده و نه دستورالعملی برای چنین شرایطی ارائه داده، حق ندارد ادعای بازرسی داشته باشد.
از سوی دیگر، روابط ایران و روسیه همچنان در مسیر تعمیق حرکت میکند. لاوروف و عراقچی از اعتماد متقابل، حمایت مسکو از حق غنیسازی ایران و همکاری در دور زدن تحریمهای غرب سخن گفتند. این نیز پیام روشنی داشت: تهران در شرایط فشار، به شراکت با مسکو بهعنوان اهرم سیاسی و اقتصادی نگاه میکند، حتی اگر این شراکت نتواند گره اصلی پرونده هستهای و رابطه پرتنش با آژانس را باز کند.
ایران و روسیه هر دو در سالهای اخیر با تحریمهای سنگین کشورهای غربی روبهرو بودهاند.
ایران متهم به حمایت از روسیه در جنگ اوکراین، بهویژه با تأمین پهپادهای مسلح برای استفاده در خطوط مقدم، شده است.
عراقچی و لاوروف روز چهارشنبه یک سند همکاری بین وزارتخانههای امور خارجه دو کشور نیز امضا کردند که برنامه رایزنیها از سال ۲۰۲۶ تا ۲۰۲۸ را مشخص میکند.
دیدار وزیران خارجه ایران و روسیه در مسکو تکرار تصویر یک بنبست است؛ بنبستی که در آن آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ایالات متحده آمریکا و اروپا در یک سو ایستادهاند و ایران، با تکیه بر روسیه، چین و سیاستهای همیشگی خود، در سوی دیگر.
نظرها
نظری وجود ندارد.