یعقوب کریم‌پور، زندانی پیرو آیین یارسان را به اتهام «جاسوسی برای اسرائیل» به اعدام محکوم کردند

شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی ارومیه، یعقوب کریم‌پور، شهروند پیرو آیین یارسان و اهل میاندوآب را به اتهام «افساد فی‌الارض» از طریق «جاسوسی برای اسرائیل» به اعدام محکوم کرد. این حکم در حالی صادر شده که بنا بر گزارش‌ها، روند بازداشت، بازجویی و محاکمه او با نقض گسترده حقوق متهم، از جمله اعمال شکنجه، محرومیت از وکیل و برگزاری دادگاه غیرعلنی همراه بوده است.

یک منبع مطلع به شبکه حقوق بشر کردستان گفته است، یعقوب کریم‌پور که دارای معلولیت جسمی بوده و تحت پوشش اداره بهزیستی قرار دارد، ۲۶ خردادماه سال جاری و هم‌زمان با فضای امنیتی ناشی از جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل، توسط نیروهای وزارت اطلاعات در میاندوآب بازداشت و به بازداشتگاه این نهاد در ارومیه منتقل شد. بر اساس این گزارش، او حدود دو ماه تحت شکنجه شدید جسمی و روانی قرار گرفته تا به «همکاری با عوامل موساد و ارسال داده‌های اطلاعاتی» اعتراف کند.

این منبع می‌گوید بازجویان برای افزایش فشار، همسر کریم‌پور را نیز به اداره اطلاعات ارومیه احضار و بازداشت کرده و او را مورد شکنجه قرار داده‌اند. همچنین این زندانی از دسترسی به داروهای اعصاب و روان محروم شده و در تمام این مدت، از حق داشتن وکیل و ملاقات با خانواده بی‌بهره بوده است؛ شرایطی که در نهایت به انجام اعترافات اجباری علیه خود منجر شده است.

پرونده یعقوب کریم‌پور پس از تکمیل تحقیقات امنیتی به شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی ارومیه ارسال شد. جلسه دادگاه در اواخر مهرماه به‌صورت ویدئوکنفرانس برگزار شده و بنا بر گزارش‌ها، این جلسه تنها حدود ۱۵ دقیقه به طول انجامیده است. قاضی سجاد دوستی بدون فراهم کردن امکان دفاع مؤثر، او را به اتهام «افساد فی‌الارض» از طریق جاسوسی برای اسرائیل به اعدام محکوم کرده است. این حکم ۱۷ آبان در زندان مرکزی ارومیه به او ابلاغ شد و پس از اعتراض وکیل، پرونده به شعبه ۹ دیوان عالی کشور ارجاع شده است.

یعقوب کریم‌پور ۴۱ سال سن دارد و متأهل و فارغ‌التحصیل رشته حقوق از دانشگاه مراغه است. صدور چنین حکمی علیه یک شهروند دارای معلولیت و پیرو یک آیین دینی به‌رسمیت‌نشناخته‌شده، نمونه‌ای آشکار از تبعیض ساختاری و نقض اصول دادرسی عادلانه در ایران است.

آیین یارسان یا «اهل حق»، آیینی باستانی و ایرانی با ریشه‌هایی در فرهنگ کهن زاگرس است. با وجود قدمت تاریخی، پیروان این آیین در جمهوری اسلامی به‌عنوان اقلیت دینی به‌رسمیت شناخته نشده‌اند و بنا بر فتواهای برخی مراجع، غیرمسلمان تلقی می‌شوند؛ موضوعی که زمینه‌ساز تبعیض‌های حقوقی و اجتماعی گسترده علیه آن‌ها شده است.

پرونده یعقوب کریم‌پور در بستر موجی از بازداشت‌ها و احکام سنگین امنیتی پس از جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل بررسی می‌شود. جمهوری اسلامی به‌طور معمول محاکمه متهمان به جاسوسی را به‌شکل غیرعلنی برگزار می‌کند؛ روندی که در آن، متهمان غالباً به شواهد پرونده دسترسی ندارند.

در یکی از آخرین نمونه‌ها، صبح شنبه ۲۹ آذرماه، عقیل کشاورز، دانشجوی ۲۷ ساله معماری دانشگاه شاهرود، به اتهام جاسوسی برای اسرائیل اعدام شد. او نیز در خردادماه و هم‌زمان با این جنگ بازداشت شده بود. مقام‌های نظامی ایران مدعی‌اند که در این دوره، شبکه‌ای گسترده از «عوامل جاسوسی» شناسایی و منهدم شده است.

سردار ابوالفضل شکارچی، معاون فرهنگی ستاد کل نیرو‌های مسلح ۲ دی‌ماه جاری ادعا کرد که یک «شبکه گسترده جاسوسی» را منهدم کرده‌اند. او گفت:

بر اساس آمار سازمان حقوق بشر ایران، از ابتدای سال جاری میلادی تاکنون ۱۳ نفر و از زمان آغاز جنگ ۱۲ روزه، ۱۱ نفر با اتهام جاسوسی برای اسرائیل اعدام شده‌اند؛ آماری که نگرانی‌ها درباره استفاده گسترده از مجازات اعدام در فضای امنیتی کنونی ایران را افزایش داده است.