مجله پزشکی: نقش «مواجهه‌درمانی» در درمان ترس و اضطراب

در افسانه‌های قدیمی مردم تبت، اعتقاد جالبی راجع به مرگ و بازگشت دوباره انسان به دنیا وجود دارد. بر اساس این افسانه، انسان وقتی می‌میرد پا به دنیای تاریک پس از مرگ می‌گذارد. به محض رسیدن به این دنیای تاریک، هر انسانی با غولی وحشتناک روبرو می‌شود که برای هرشخص نماد ترس‌های مختلفی است که او در دنیا با آن‌ها روبه‌رو بوده است. در مواجهه با این غول برای هر کدام از انسان‌ها دو راه وجود دارد. راه اول این است که تسلیم آن غول شود که در این صورت بلافاصله به دنیا باز خواهد گشت. اما راه دوم این است که تلاش کند از دست غول فرار کند. در این صورت اگرچه موفق به فرار از دست او می‌شود اما پس از مدت کوتاهی با غولی دیگر که اتفاقاً در هیاتی ضعیف‌تر از غول قبلی ظاهر شده روبرو می‌شود. این بار نیز همان دو انتخاب پیش روی فرد است: فرار یا تسلیم شدن و پذیرش غول ترس.

در نهایت افسانه تبتی به اینجا می‌رسد که هرچقدر انسان زودتر با غول‌هایی بزرگ‌تر که نماینده و معرف ترس‌های او در دنیا هستند مواجه شود، نه تنها زودتر به دنیا بازمی‌گردد بلکه به شکل موجودی بسیار قوی‌تر و دارای ویژگی‌های مثبت بیشتر، پا به دنیا خواهد گذاشت. مثلاً اگر او در همان بار اول همه ترسهای خود را پذیرفته و تسلیم بزگ‌ترین غول شود ممکن است به صورتی نیروانا‌گونه به دنیا بازگشته و اگر مثلاً پس از ٣٠ بار فرار، غول ترس را بپذیرد  در قالب یک کرم خاکی یعنی موجودی ناتوان و ضعیف دوباره به دنیا باز خواهد گشت.

اگرچه این داستان تبتی داستانی تمثیلی است اما حقیقتی علمی و درست در آن نهفته است و آن اینکه قدم اول برای مقابله با انواع ترس و اضطراب، پذیرش و باور آن‌ها به صورت تمام و کمال هست. "مواجهه‌درمانی" روشی است که از سال‌ها قبل برای درمان انواع ترس و اضطراب مورد استفاده پزشکان بوده و امروزه نیز به صورت ویژه توجهی از آن استفادهمی‌شود. در این برنامه به چگونگی استفاده از دو نوع اصلی روش‌های مواجهه‌درمانی یعنی روش‌های «کلاسیک» و «شناختی» برای غلبه بر ترس و اضطراب می‌پردازیم.

[podcast]http://www.zamahang.com/podcast/2010/20130820_Exposure_Therapy_MazyarMahdavifar.mp3[/podcast]