«رقص ایرانی» اثر مهین زرین پنجه
مهین زرین‌پنجه و «رقص ایرانی»
محمود خوشنام - «رقص ایرانی» اثر مهین زرین پنجه، اجرای تازه‌ای پیدا کرده. او «رقص ایرانی» را در مایه آواز اصفهان ساخته .
محمود خوشنام
«رقص ایرانی» اثر مهین زرین پنجه، اجرا و ضبط تازه‌ای پیدا کرده است.
سال‌هاست که کوشیده‌ایم پاسخی برای این پرسش پیدا کنیم که چرا در عرصه موسیقی، زنان بیشتر به سراغ اجرا (خواندن، نواختن) می‌روند و به آهنگسازی- و رهبری- رغبتی نشان نمی‌دهند؟
پاسخ‌هایی که موسیقی‌شناسان و صاحب‌نظران فرهنگی می‌دهند سخت متفاوت است، ولی هیچکدام قانع‌کننده نیست. بعضی‌ها دلائل طبیعی و بیولوژیکی را که همیشه در آستین دارند، بیرون می‌کشند. نظراتی مردسالارانه که امروز دیگر مورد تائید هیچکس نیست. بعضی دیگر بر شرایط نابرابر اجتماعی- فرهنگیِ زنان تکیه می‌کنند که ربطی به پرسش ندارد. از قضا زنان در حوزه موسیقی همیشه در همه جای دنیا فعال بوده‌اند ولی چرا آهنگسازی و رهبری باب طبعشان نیست؟
توجه و علاقه مهین زرین‌پنجه به موسیقی بی‌کلام، و یا موسیقی خالص است. این سلیقه نیز میراث مکتبی است که او در آن پرورده شده. موسیقی را باید گاهی از اسارت شعر به درآورد؛ خودش را به تنهائی شنید و دریافت کرد.
با این همه در ایران سال‌های پیش از انقلاب، تک و توک زنانی را می‌توان نام برد که وارد عرصه آهنگسازی شده‌اند. یکی از آن‌ها مهین زرین پنجه است که گمان می‌کنیم حتی نوازندگی پیانو را قربانی آهنگسازی کرده است.
مهین زرین‌پنجه که اینک «رقص ایرانی» او در آمریکا به ضبط درآمده، از خانواده‌ای هنرمند برخاسته است. پدرش، نصرالله زرین‌پنجه از استادان سنتی در هنرستان موسیقی ملی بود. مهین نواختن پیانو را در همین هنرستان نزد روح‌الله خالقی و جواد معروفی آموخته، و بعد نزد مرتضی محجوبی و امانوئل ملیک اصلانیان، بر دانش خود در زمینه موسیقی ایرانی و بین‌المللی افزوده و سرانجام به عنوان نوازنده پیانو و آموزگار موسیقی به استخدام وزارت فرهنگ و هنر درآمده است.
مهین زرین‌پنجه از سال ۱۳۷۶ به کار آهنگسازی پرداخته و این کار را پس از مهاجرت به فرانسه نیز ادامه داده و تا به حال چند آلبوم از ساخته و پرداخته‌های خود را، بی‌کلام و با کلام، به بازار فرستاده است.
مهین «رقص ایرانی» را در همان مایه‌ای ساخته که مطلوب‌ترین مایه برای استادش جواد معروفی بود: آواز اصفهان.
از ماهور که بگذریم، اصفهان سازگار‌ترین مایه برای رقص و شادمانی است. زنده یاد معروفی وقتی وارد درآمد اصفهان می‌شد، انگشتانش سرزنده‌تر شستی‌ها را لمس می‌کرد و ملودی‌ها حرکات هیجان‌زده پیدا می‌کردند.
همه شاگردان او دل در بند ملودی دارند، مهین زرین‌پنجه نیز چنین است. «رقص ایرانی» او سرشار از ملودی‌های گوش‌نواز است. نکته دیگر که در کار مهین به چشم می‌خورد توجه و علاقه او به موسیقی بی‌کلام، و یا موسیقی خالص است. این سلیقه نیز میراث مکتبی است که او در آن پرورده شده. موسیقی را باید- اگر همیشه نمی‌شود-، گاهی از اسارت شعر به درآورد. خودش را به تنهائی شنید و دریافت کرد.
«رقص ایرانی» تازه را یک ارکستر مختلط ایرانی- آمریکائی اجرا کرده است به رهبری هومن دهلوی که نمی‌دانیم نسبتی با آهنگساز برجسته ایران حسین دهلوی دارد یا نه؟ به هر حال رهبری هومن هم با رُمانس قطعه سازگار است و آن را خوب به نمایش می‌گذارد.
مهین زرین‌پنجه چند سال پیش با همکاری ایرج جنتی عطائی چند ترانه متعهدانه نیز ساخته بود که لحظه‌های زیبائی در آن بود. نمی‌دانیم چه شد؟ پخش همگانی پیدا کرد یا نه؟ ولی او با همین ترانه‌های تمرینی نشان داد که موسیقی‌اش با زبان تعهد ناسازگار نیست. کاش در این خط نیز کار کند. ایران امروز به موسیقی برانگیزاننده سخت نیازمند است و مهین زرین‌پنجه توانائی ساخت و پرداخت این موسیقی را نیز دارد.
نظرها
نظری وجود ندارد.