ایران جزو ۵۶ کشوری است که دارای پوشش جنگلی کم در جهان به شمار می‌آید. با این حال بانک جهانی در برآورد خود در سال ۱۳۸۴به رقم ۱۲۵ هزار هکتار ویرانی جنگل‌های ایران در سال اشاره کرد. برخی از مطالعات و گزارشات، حتی میزان ویرانی را تا حدود ۲۰۰ هزار هکتار در سال تخمین زده‌اند.
مساحت جنگل‌های ایران بین ۱۱ تا ۱۴ میلیون هکتار برآورد شده است. مسئولان سازمان جنگلها می‌گویند در یک دهه گذشته بیش از ۱۴ هزار فقره آتشسوزی در جنگل‌های ایران رخ داده که در مجموع به ۱۵۰ هزار هکتار از سطح عرصه‌های طبیعی این کشور خسارت وارد کرده است.
هم اکنون حدود ۳۹ درصد از جمعیت ایران در مناطق جنگلی زندگی می‌کنند که این سرعت از ویرانی اثرات مستقیمی بر زندگی آنان خواهد داشت. جنگلها به عنوان ذخایر غنی ژنتیک و فیلتر طبیعی آب شیرین، سهم عمده‌ای در جلوگیری از فرسایش خاک نیز دارند.
همچنین این منایع طبیعی زیست‌گاه هزاران گونه از جانورانی محسوب می‌شوند که امروزه بسیاری از آنها در معرض خطر انقراض قرار گرفته‌اند.
این در حالی است به تصدیق مسئولان دولتی و فعالان مستقل محیط زیست، جنگل‌های ایران در وضعیتی «بحرانی» و «فاجعه‌بار» به سر می‌برند. با این حال قاچاق فزاینده چوب، تغییر کاربری، تصرف و تخریب جنگلها، آتش‌سوزی‌های دامنه‌دار و سریالی، کم‌آبی و خشکسالی و آفت‌‌ها و بیماری‌های درختان هنوز نتوانسته‌اند اراده‌ای قوی در سطح مسئولان دولت و در سطح جامعه برای مقابله با بحران پدید آورد.
پرونده پیش‌رو تلاشی است تا با در کنار هم نشاندن مطالبی از کارشناسان و فعالان محیط زیست و همچنین روایت و مشاهدات مخاطبان رادیو زمانه، تصویری ارائه کند «از آنچه از جنگل‌های ایران بر جای مانده است»:
گفت‌وگوی نسیم روشنایی با بیژن فرهنگ دره‌شوری – «حکومت برنامه‌ای برای محیط زیست ندارد، اهمیتی برایش قائل نیست. مثل خانواده‌ای که هیچ هدفی ندارد. مقداری پول دارد و میگوید فعلاً اشیاء عتیقه را می‌فروشیم یا آن آپارتمان را می‌فروشیم و می‌خوریم. حالا اینها هم نفت می‌فروشند و می‌خورند»
سهراب مهر – ویرانی جنگل‌های ایران رقمی در حدود ۱۲۵ هزار هکتار در سال است. از طرفی ایران جزو ۵۶ کشور دارای پوشش جنگلی کم است. آمارهایی که خبر از مرگ تدریجی طبیعت ایران می‌دهد.
ناصر کرمی – ۹۰ درصد مساحت جنگل‌های زاگرس در۵۰ سال اخير نابود شده و به واقع آنچه در زاگرس جنگل ناميده می‌شود عمدتاً نامی است تاريخی بر يک درختزار، بوته‌زار و يا حتی مرتع فقير.
فشار گروه‌های مافیایی، دست‌اندازی به منابع جنگلی، کمبود نیروهای حفاظتی و ناکارآمدی قوانین موجود باعث شده تا سالانه بخش وسیعی از جنگل‌های ایران قربانی قاچاق چوب شود.
معصومه ابتکار، رئيس سازمان حفاظت محيط زيست ايران در آستانه «روز جنگل» هشتم مرداد، گفته با روند فعلی، تا ۵۰ سال آينده در اغلب نقاط شمال ايران اثری از جنگل‌های دوره سوم زمين‌شناسی بر جای نخواهد ماند.
اعضای ۴۳ سازمان مردم‌نهاد محیط زیست همزمان با سفر معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران در «روز جنگل» به استان مازندران با ایجاد یک زنجیره انسانی خواهان توقف بهره‌برداری از جنگلها شدند.
سعید جعفری – آتشسوزی پی در پی جنگلها در سال‌های گذشته این پرسش را همواره مطرح کرده که چرا علیرغم این همه اتفاق مشابه، باز نهادهای مسئول در مهار آتشسوزی ناتوانند و نتوانسته‌اند که از تجربه‌های مشابه به خوبی بهره‌مند شوند؟
ساینس دیلی – تحقیقات تازه دانشگاه ارواین در کالیفرنیا نشان می دهد که تفاوت های موجود بین گونه های درختان در اوراسیا (اروپا و آسیا) و آمریکای شمالی، الگوهای آتش سوزی در قاره‌های مختلف را تغییر می دهد و این که هر چه شعله های آتش مهیب‌تر باشند، در حقیقت آب و هوا را سردتر می کنند.
سازمان محیط زیست میگوید امکانات کافی برای خاموش کردن آتش ندارد اما مجلس میگوید اینها بهانه است. جنگل‌بان‌های ایران نیز معتقدند سازمان حفاظت محیط زیست به وظیفه‌اش عمل نمی‌کند.
با فرارسیدن هفته محیط زیست در ایران (۱۵تا۲۱ خرداد)، تفاهم‌نامه‌ای میان اداره کل محیط زیست استان اصفهان و شرکت صنایع هواپیماسازی ایران (هسا) به امضا رسید که بر اساس آن، پهپادهای بومی ساخت ایران برای حفاظت از محیط زیست و جنگل‌های ایران به پرواز در می‌آیند.
نخستین گروه از سربازان به‌عنوان نیروهای محیط‌‌بان یگان حفاظت سازمان محیط زیست عازم استان‌های مختلف در ایران شدند.
تلاش ایران در سال ۱۳۹۰ برای ثبت این مناطق کم‌نظیر طبیعی در فهرست میراث جهانی یونسکو به عنوان میراث طبیعی با شکست مواجه شده است. با این حال حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران سال ۱۳۹۴ را با دستوراتی برای حفظ محیط زیست آغاز کرده و از لزوم حفاظت از جنگل‌های حرا در جزیره قشم و مقابله با ساخت و ساز در سواحل دریایی ایران سخن گفته است.
گفت‌وگوی علی فتوتی با بیژن فرهنگ دره‌شوری – تلاش ایران در سال ۱۳۹۰ برای ثبت این مناطق کم‌نظیر طبیعی در فهرست میراث جهانی یونسکو به عنوان میراث طبیعی با شکست مواجه شده است. با این حال حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران سال ۱۳۹۴ را با دستوراتی برای حفظ محیط زیست آغاز کرده و از لزوم حفاظت از جنگل‌های حرا در جزیره قشم و مقابله با ساخت و ساز در سواحل دریایی ایران سخن گفته است.
جنگل‌های ایران با سرعتی بیشتر از بسیاری از نقاط جهان در حال نابودی است. این هشدار نماینده فائو یا سازمان جهانی خواربار و کشاورزی ملل متحد در ایران است.
در میان مناطق جنگلی ایران، جنگل‌های شمال کشور در بدترین وضعیت به سر می‌برد. با تخریب بیش از یک میلیون هکتار از این جنگل‌های هیرکانی، اکنون تنها ۱/۹ میلیون هکتار از آنها باقی مانده است.
زوال و نابودی جنگل‌های بلوط زاگرس از ۵ سال گذشته تاکنون گسترده‌تر شده است. هشدارها راه به جایی نبرده و هنوز راه حلی برای نگهداری این منابع طبیعی و ارزشمند به کار بسته نشده است. در میان برگزاری جلسات متعدد و سمینارهای فراوان، یک بیماری ناشناخته جان سبز بلوط‌های زاگرس را آرام آرام خشک می‌کند.
بررسی‌های سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور نشان می‌دهد با انجام سیاست هدفمند کردن یارانه‌ها میزان استفاده از سوخت‌های هیزمی و به دنبال آن دست‌اندازی به چوب درختان جنگلی به میزان ۶۰ درصد افزایش یافته است. استفاده از سوخت‌های بوته‌ای و در نتیجه بوته‌کنی و تخریب مراتع و دشت‌ها نیز به میزان ۱۰۰ درصد پس از هدفمندی یارانه‌ها و افزایش قیمت سوخت زیاد‌تر شده است.
نظرها
نظری وجود ندارد.