ایران از حضور در نمایشگاه کتاب فرانکفورت صرف نظر کرد
وزارت ارشاد اسلامی در اعتراض به سخنرانی افتتاحیه سلمان رشدی، ناشران ایرانی را از شرکت در بزرگ ترین نمایشگاه کتاب جهان محروم کرد.
نمایشگاه کتاب فرانکفورت: بزرگ‌ترین مرکز عقد قرارداد نشر و ترجمه آثار در جهان
وزارت ارشاد اسلامی با صدور بیانیه ای اعلام کرد که در اعتراض به سخنرانی سلمان رشدی، نویسنده هندی – بریتانیایی درباره آزادی بیان از شرکت در نمایشگاه کتاب فرانکفورت خودداری می کند.
وزارت ارشاد اسلامی در این بیانیه که در رسانه های ایران منتشر شده، نوشته است: «با اعتراض شدید نسبت به اقدام ضدفرهنگی [دعوت از سلمان رشدی] علیرغم آمادگی های قبلی و صرف هزینه های فراوان از حضور در نمایشگاه بین المللی کتاب فرانکفورت خودداری نموده و از سایر کشورهای اسلامی نیز می خواهد در برابر این اقدام تحریک آمیز اعلام موضع نمایند.»
ناشران ایرانی از حضور در نمایشگاه کتاب فرانکفورت استقبال کرده بودند. ایران این بار غرفه اختصاصی نداشت و یک کمیته تخصصی زیر نظر اتحادیه ناشران و کتابفروشان ایران از میان ۸۰۰ عنوان کتاب، ۳۰۰ عنوان کتاب را برای عرضه در بزرگ ترین نمایشگاه کتاب جهان برگزیده بود.
نمایشگاه کتاب فرانکفورت از سلمان رشدی که به تازگی رمان «دو سال و هشت ماه و بیست و هشت شب» را منتشر کرده، دعوت کرده که با سخنرانی درباره آزادی بیان این نمایشگاه را افتتاح کند. اندونزی به عنوان یک کشور مسلمان مهمان ویژه نمایشگاه کتاب فرانکفورت است و با ۶۰ نویسنده و شاعر در این رویداد فرهنگی حضور دارد.
وزارت ارشاد اسلامی با اشاره به حضور سلمان رشدی در نمایشگاه کتاب فرانکفورت در بیانیه اعتراضی اش نوشته است: «تجلیل و تقدیس از چهره ای که احساسات صدها میلیون انسان را جریحه دار و به ارزش ها و عناصر مورد احترام آنان بی حرمتی و توهین می کند نه تنها به نفع آزادی بیان نیست بلکه نوعی بازی سیاسی با ارزش های انسانی و دینی است.»
پیش از این عباس صالحی، معاون فرهنگی ارشاد اسلامی گفته بود که فتوای ۱۴ فوریه ۱۹۸۹ آیت‌الله خمینی مبنی بر قتل سلمان رشدی به خاطر انتشار رمان «آیه های شیطانی» یک فتوای مذهبی‌ست و هرگز کم‌رنگ و بی‌اثر نمی‌شود. آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی هم در سال ۱۳۸۳ فتوای آیت‌الله خمینی را بلاتغییر خوانده بود.
اتحادیه ناشران و کتابفروشان اعلام کرده بود که قصد دارد در نمایشگاه کتاب فرانکفورت از تجربه کشورهایی مانند اندونزی، ترکیه و مالزی برای عرضه بهتر آثار ادبیات ایران بیاموزد.
آیه‌های شیطانی: یک رمان و یک فتوا
آیه‌های شیطانی رمانی‌ست از سلمان رشدی.
این رمان اولین بار ۲۵ سپتامبر ۱۹۸۸ به زبان انگلیسی با عنوان The Satanic Verses توسط انتشارات «ویکینگ‌پرس» منتشر شد.
سلمان رشدی در این رمان از آیه ۱۹-۲۲ از سوره ۵۳ قرآن به عنوان آیاتی که شیطان در گوش پیامبر اسلام نجوا کرده یاد می‌کند. اشاراتی هم به زندگی «محمد» دارد.
یکی از شخصیت‌های این رمان «امام» نام دارد: یک مرد ریشو و عمامه به‌سر تبعیدی. رشدی در وصف او می‌نویسد: امام یک «سنگ زنده» است و آرامش خشونت‌باری دارد. او از واهمه نجاست و برای پالایش درون و «تزکیه نفس» مدام آب می‌نوشد. هر پنج دقیقه یک بار. آب را از دستگاه تصفیه آب ساخت یک کارخانه آمریکایی فیلتر می‌کنند که امام به میکرب‌ها آلوده نشود.
گروهی از منتقدان اعتقاد دارند که رشدی این شخصیت را با الهام از آیت‌الله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی در تبعید پاریس آفریده است.
رشدی در سال ۱۹۸۸ جایزه ادبی ویتبرد را به خاطر رمان «آیه‌های شیطانی» دریافت کرد.
۱۴ ژانویه ۱۹۸۹ گروهی از مسلمانان مقیم بریتانیا در شهر بردفورد بر ضد رمان «آیه‌های شیطانی» تظاهرات کردند و نسخه‌هایی از این کتاب را سوزاندند.
۲۷ ژانویه همان سال گروهی از مسلمانان در هایدپارک لندن امضاهایی در مخالفت با این رمان گرد آوردند و «طومار» را به انتشارات پنگوئن که مالک انتشارات «ویکینگ‌پرس» است فرستادند.
دقیقاً یک ماه بعد، در ۱۴ فوریه ۱۹۸۹ آیت‌الله خمینی فتوای قتل سلمان رشدی را صادر کرد.
۲ مارس همان سال هزار نویسنده سر‌شناس جهان خواهان پاسداشت آزادی بیان و حفظ جان سلمان رشدی شدند.
۷ مارس ۱۹۸۹ بریتانیا رابطه دیپلماتیک خود با ایران را قطع کرد.
جامعه الازهر و عربستان سعودی فتوای آیت‌الله خمینی را بی‌اعتبار و غیر شرعی خواندند.
سران کشورهای اسلامی در نشست سال ۱۹۸۹ نیز فتوای قتل سلمان رشدی را محکوم کردند. ایران در آن سال از شرکت در این نشست محروم شده بود.
سلمان رشدی رسماً از مسلمانان جهان پوزش خواست. اما فتوا بر جای خود باقی ماند.
ایران بعد از درگذشت آیت‌الله خمینی، مبلغی را که برای کشتن سلمان رشدی تعیین شده بود دو برابر کرد.
سلمان رشدی برای حفظ جانش پنهان شد. یک دوره انزوا در زندگی او آغاز شد.
اتوره کاپریلو، مترجم ایتالیایی «آیه‌های شیطانی» در جولای ۱۹۹۱ در منزلش با ضربات چاقوی یک مسلمان متعصب به شدت مجروح شد.
یک مسلمان متعصب دیگر هم در جولای همان سال به هیتوچی ایگاراشی، مترجم ژاپنی این کتاب در دفتر کارش حمله کرد.
ویلیام نیگارد، مترجم نروژی کتاب هم با شلیک چند گلوله یک مسلمان متعصب به شدت مجروح شد.
آیه‌های شیطانی در سال ۲۰۰۱ به ترجمه روشنک ایرانی به زبان فارسی در خارج از ایران منتشر شده است.
نظرها
نظری وجود ندارد.