پوران فرخزاد، پژوهشگر و نویسنده، درگذشت

پوران فرخزاد، پژوهشگر، نویسنده، مترجم و شاعر سرشناس ایرانی که از چندی پیش در اغما فرورفته بود، سرانجام صبح ۹ دی در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستانی در تهران چشم بر جهان ما فروبست.

پوران فرخزاد متولد ۱۳۱۲ بود. «زن از کتیبه تا تاریخ»، دانشنامه‌ای درباره زنان فرهنگ‌ساز ایران و جهان، «اوهام سرخ شقایق» که گزیده‌ای‌ست از اشعار زنان جهان، «نیمه‌های ناتمام»، پژوهشی در شعر زنان ایرانی از رابعه تا فروغ، «زن شبانه موعود درباره جایگاه زن در اشعار سهراب سپهری، «کسی که مثل هیچکس نیست» درباره اشعار فروغ فرخزاد، فرهنگ «کارنمای زنان کارآی ایران از دیروز تا امروز»، مجموعه شعر «خوشبختی در خوردن سیب‌های سرخ»، مجموعه داستان «دیداری در پائیز»، داستان‌های بلند «در پس آینه» و «آتش و باد» و رمان «در انتهای آتش و آینه» از مهم‌ترین آثار پوران فرخزاد است.

توجه به زنان فرهنگساز و جایگاه زن در شعر فارسی و تلاش زنان در این عرصه در مرکز توجه پوران فرخزاد قرار داشت. او خود، در مقاله‌ای که در رادیو زمانه منتشر کرده بود، می‌گوید یکی از دلایل توجه‌اش به موضوع زن، کودکی‌اش در سایه یک پدر قدرتمند و نظامی بوده است:

«در مشرق زمین زن از وقتی به دنیا می‌آید سرنوشت‌اش معلوم است. یعنی از اول رعیت یک خانه است. مرد ارباب خانه است چه پدر باشد چه برادر باشد. این زن، این دختر، هیچ‌وقت نمی‌آید در مرکز این خانه زندگی کند و همیشه در حومه است. دختر‌ها در حومه و پسر‌ها در مرکز.»

پوران فرخزاد رابطه عاطفی تنگاتنگی هم با فروغ و فریدون فرخزاد داشت. این پژوهشگر، نویسنده و مترجم فقید درباره عشق برادرش فریدون فرخزاد به ایران و مادرشان به رادیو زمانه گفته بود:

«وقتی [فریدون] می‌رفت استرالیا، هواپیمای استرالیا از روی تهران رد می‌شد. یک کارت برای من داده بود همه‌اش اشک بود، برخی جملاتش را نمی‌توانستم بخوانم. در آن نوشته بود: پوران جان وقتی رسیدم آسمان تهران، می‌خواستم پنجره را باز کنم و خودم را از بالا بندازم پایین، روی خونه‌مون روی مامان روی تو روی ایران روی همه چیز به چه دلیل من نباید تو وطنم زندگی کنم؟ توی خونه‌م، پیش خانواده‌ام.»

و درباره رابطه عاطفی‌اش با فروغ فرخزاد و اشعار او نوشته است:

«فروغ عزیز‌ترین شاعر زن تمام سال‌های عمر من است برای این‌که خودش است یعنی وقتی شعرهاش را می‌خوانم یا صداش را می‌شنوم انگار خودمم؛ خودم در جوانی.»

 در یکی از آخرین گفت‌و گوهایی که پیش از درگذشت پوران فرخزاد، با او انجام داده‌اند به انتشار نامه‌های خصوصی فروغ فرخزاد به ابراهیم گلستان در کتابی که فرزانه میلانی، استاد ادبیات فارسی در دانشگاه ویرجینا گرد آورده، اعتراض کرده بود.

در همین زمینه: