بوطیقای داستایفسکی و «کتاب خواستن» لئونارد کوهن در نمایشگاه کتاب تهران
سی‌امین نمایشگاه کتاب تهران تلاش دارد با جهان ارتباط برقرار کند. اروپای شرقی نقش مهمی در این میان ایفا می‌کند. نشر ایران اما همچنان دربند نام‌های آشنا برای خواننده کتاب است.
نمایشگاه کتاب تهران در «شهر آفتاب»
نمایشگاه کتاب تهران در سال جاری تلاش می‌کند بر خلاف سال‌های گذشته از حالت یک کتابفروشی بزرگ برای رونق بخشیدن به اقتصاد نیمه‌جان نشر کتاب در ایران درآید و با نشر جهان ارتباط برقرار کند. اروپای شرقی در این رویکرد تازه نقش مهمی ایفا می‌کند. نشر ایران اما همچنان دربند نام‌های آشنا برای خواننده کتاب است.
عباس صالحی، معاون فرهنگی وزارت ارشاد که ریاست سی‌امین نمایشگاه کتاب تهران را هم به عهده دارد در دیدار و گفت‌وگو با آندراس ساندرو، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان مجارستان وعده داد که در آینده وزارت ارشاد اسلامی از ترجمه و عرضه آثاری از نویسندگان مجار در ایران حمایت کند. صالحی آماری هم از تعداد کتاب‌های منتشر شده در طول یک سال در ایران به دست داد:
« در ایران در سال ۹۵ بیش از ۹۰ هزار عنوان کتاب چاپ اول و جدید منتشر شده است و هزاران ناشر ایرانی فرصت پیدا کردند کتاب‌های جدیدی به بازار نشر ایران روانه کنند. جا دارد در ترجمه و عرضه آثار نویسندگان ایرانی در مجارستان حمایت‌هایی صورت گیرد.»
محمود آموزگار، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران هم در دیدار و گفت وگو با آنا اوپاچیچ، دبیر اتحادیه ناشران صربستان به مشکل دیگری اشاره کرده. تعدد ناشران کم‌کار در ایران:
«در ایران بالغ بر ۱۳ هزار پروانه نشر صادر شده ولی از این تعداد تنها ۴۰۰۰ ناشر حداقل یک کتاب در سال چاپ می‌کنند. کتابفروشی‌هایی که منحصر به فروش کتاب هستند ۸۰۰ باب بوده و در حالت عام بیش از ۲۰۰۰ کتابفروشی در ایران وجود دارد.»
در سومین روز برگزاری نمایشگاه کتاب تهران که در سال جاری تحت تأثیر انتخابات ریاست جمهوری در حال و هوایی متفاوت از سال‌های گذشته برگزار می‌شود نگاهی می‌اندازیم به دو اثر تازه که در نشر حکمت کلمه از آن‌ها رونمایی شده است:
«مسائل بوطیقای داستایفسکی»
کتاب «مسائل بوطیقای داستایفسکی» نوشته میخاییل باختین با ترجمه نصرالله مرادیانی از کتاب‌های تازه نشر حکمت است که در سی‌امین نمایشگاه کتاب تهران عرضه شده.
میخاییل باختین مسائل «بوطیقای داستایفسکی» را در سال ۱۹۶۳ به چاپ سپرد. این کتاب قبلاً در ۱۹۲۹ با عنوان مسائل هنر داستایفسکی و در قالب تک‌نگاری منتشر شده بود. باختین پس از سه دهه و با پافشاری حلقه تازه‌ای از دانشجویانش بود که کار ویرایش این کتاب را از سر گرفت. این اثر درباره نظریه «چندصدایی» در ادبیات جهان است.
مسائل بوطیقای داستایفسکی پنج فصل دارد. فصل اول به بررسی آرای موجود پیرامون فرم هنری آثار داستایفسکی از زبان سایر منتقدان می‌پردازد. باختین در این فصل با این پرسش اخلاقی رویاروست که چگونه می‌توان و می‌بایست با صدای دیگری مواجه شد.
فصل دوم درباره قهرمان در آثار داستایفسکی است. قهرمانان داستایفسکی تا چه اندازه آزاد و خودآیین‌اند؟ چگونه ممکن است قهرمان از قید صدای مؤلف رها شود؟ چگونه این قهرمانان در رمان‌های داستایفسکی به «ایده‌پرداز» مبدل می‌شوند؟
فصل سوم درباره ایده است. چطور داستایفسکی موفق می‌شود ایده دیگری را بازنمایی کند و فاصله خود را از آن حفظ کند؟ رویارویی ایده‌ها در آثار او چگونه رخ می‌دهد؟ شکل‌دهی به ایده قهرمان و رمان چه ارتباطی با سرشت گفت‌وگویی خود ایده و اندیشه دارد؟
در فصل چهارم باختین ژانرهایی در طول تاریخ ادبیات غرب را بررسی می‌کند که همگی در سیر پیشروی رمان اروپایی به شکل‌گیری جهان آثار داستایفسکی یاری رسانده‌اند.
در فصل پنج باختین با آوردن مثال‌های بیشتر از آثار داستایفسکی و با تأکید بر رمان‌های او ویژگی‌های گفتمان داستایفسکی در ادبیات را آشکار می‌کند. او تفاوت گفتمان در آثار داستایفسکی با گفتمان در آثار سایر نویسنده‌ها مانند تورگینف و تولستوی را شرح می‌دهد و نشان می‌دهد که چگونه صداهای شخصیت‌های مختلف در رمان‌های داستایوفسکی یکدیگر را قطع می‌کنند، در هم تداخل می‌کنند و ضعف‌های یکدیگر را نشان می‌دهند.
«کتاب خواستن»
نشر حکمت کلمه همچنین از «کتاب خواستن» مجموعه‌ای از اشعار و نقاشی‌های لئونارد کوهن به ترجمه آزاده کامیار رونمایی کرده است.
لئونارد کوهن، شاعر، نویسنده، ترانه‌سرا و خواننده کانادایی که بیش از پنج دهه در دنیای هنر مطرح بود و فراز و نشیب‌های عاطفی زندگی انسان‌ها را به اسطوره‌هایی انتزاعی از موسیقی و شعر تبدیل می‌کرد، آبان سال گذشته در ۸۲ سالگی درگذشت. او پیش از آنکه به موسیقی روی بیاورد، رمان‌های «بازی مورد علاقه» (۱۹۶۳) و «بازندگان زیبا» (۱۹۶۶) و مجموعه شعر «گل‌هایی برای هیتلر» (۱۹۶۴) را منتشر کرده بود.
«کتاب خواستن» نخستین کتاب شعری است که لئونارد کوهن پس از بیست سال سکوت منتشر کرد. او بخش زیادی از شعرهای این مجموعه را در دوران اقامت دوازده ساله‌اش در یک معبد ذن در کالیفرنیا نوشت، و همراه با طراحی‌های سیاه و سفید خود شامل پرتره‌هایی که از خود کشیده به چاپ رساند.
کوهن در این کتاب نگاهی به گذشته دارد، گویا تمام یاران و دوستداران زنده و مرده‌اش را احضار می‌کند تا در مهمانی خداحافظی‌اش شرکت کنند: وداع او با جهانی تاریک که در آخرین آلبومی که پیش از درگذشتش با عنوان «تو این را تلخ‌تر می‌خواهی» بازتابی موسیقایی پیدا کرده است.
کوهن در یکی از ترانه‌های این آلبوم می‌خواند: «خداوندا، من آماده‌ام [برای ترک جهان].»
«کتاب خواستن» در تیراژ ۳۰۰ نسخه در ۱۶۰ صفحه به قیمت ۱۳۶۰۰ تومان منتشر شده است.
بیشتر بخوانید:
نظرها
نظری وجود ندارد.