دورنمای واکنش آمریکا به حمله به سفارتش در بغداد: اقدام نظامی یا تلاش دیپلماتیک؟

حمله به سفارت ایالات متحده در بغداد آغاز دور جدیدی از تشدید تنش‌ها بین تهران و واشنگتن بود. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده در پیام‌هایی توئیتری جمهوری اسلامی را مسئول شمرد و تهدید کرد. علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در واکنش به نسبت دادن مسئولیت حمله به ایران گفت: «غلط می‌کنید. اگر ایران بخواهد با کشوری مبارزه کند، صریح این کار را می‌کند.»

دو طرف اعلام کرده اند که به دنبال جنگ نیستند، اما دورنمای واکنش آمریکا به حمله به سفارتش در بغداد چه خواهد بود؟

دو روزنامه مهم آمریکایی در سرمقاله‌هایی پیشنهادهای خود را به دولت ترامپ ارائه داده اند. وال‌استریت ژورنال، روزنامه نزدیک به محافظه‌کاران، در سرمقاله‌اش به دولت ترامپ پیشنهاد داده که به مواضع شبه‌نظامیان شیعه در سوریه حمله کند و قاسم سلیمانی را هدف قرار دهد. نیویورک‌تایمز، روزنامه نزدیک به لیبرال‌ها اما راه‌حل را مذاکره با ایران می‌داند. خلاصه این سرمقاله‌ها را در ادامه خواهید خواند.

▪️ آمریکا باید بدون دور کردن عراق از خود،‌ جلوی تهران را بگیرد ــ شورای سردبیری وال‌استریت ژورنال

وال‌استریت ژورنال، روزنامه نزدیک به محافظه‌کاران آمریکایی در آخرین روز سال ۲۰۱۹ در سرمقاله‌ هیأت سردبیری خود به حمله به سفارت آمریکا در بغداد پرداخت و نوشت: «داستان واقعی میل تهران به بیرون کردن ایالات متحده از عراق و واداشتن پرزیدنت ترامپ به این کار است.»

این سرمقاله با انتقاد از مذاکرات دولت باراک اوباما، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا با ایران بیان می‌کند که «توافق جامع اقدام مشترک» (برجام) پول کافی برای تهران جهت حمایت از شبه‌نظامیان‌ شیعه فراهم آورد.

وال‌استریت ژورنال سپس به سابقه گروه «کتائب حزب‌الله عراق» در جنگ با داعش اشاره می‌کند که حمله آمریکا به مقرهای آن به تجمع هواداران حشد الشعبی در برابر سفارت این کشور در بغداد انجامید: «اما حالا این شبه‌نظامیان به سلاح نفوذ ایران در عراق،‌ هم برای ارعاب حکومت عراق و هم برای آزار پنج هزار و ۲۰۰ سرباز آمریکایی در این کشور بدل شده است.»

به نوشته وال‌استریت ژورنال،‌ نه تنها مقام‌های عراقی تلاش اندکی برای جلوگیری از قدرت گرفتن شبه‌نظامیان تحت حمایت ایران کرده اند، بلکه همچنین نیروهای امنیتی عراق در روز حمله به سفارت آمریکا در بغداد کاری برای جلوگیری از آن نکردند.

این سرمقاله حمله آمریکا به شبه‌نظامیان را ضروری ــ و در صورت کشته‌شدن شمار بیشتری از خدمه آمریکایی، ادامه‌دار ــ خوانده اما نوشته که حمله آمریکا به پایگاه‌های کتائب حزب‌الله در عراق و سوریه «خطر واکنش ناسیونالیستی» در عراق را به همراه آورده است. به باور وال استرتیت ژورنال، خطر آن است که دونالد ترامپ «دستور عقب‌نشینی شتاب‌زده آمریکا از عراق»‌ را صادر کند.

وال‌استریت ژورنال اما اشاره می‌کند که اگر عراقی‌ها از آمریکا خسته شده اند، به معنای تأیید ایران نیست. این روزنامه آمریکایی ضعف دولت مرکزی عراق را به مداخله ایران در این کشور مربوط می‌داند و می‌نویسد: «دستگاه‌های امنیتی تحت نفوذ ایران در عراق دست‌کم ۴۵۰ معترض عراقی را از اکتبر به این سو کشته اند.»

شورای سردبیری وال استریت ژورنال راه‌حل دولت ترامپ را «دفع کردن ایران بدون برانگیختن مخالفت‌های بیشتر در عراق» می‌داند و سربازان آمریکایی در عراق را دارای نقشی سازنده در این هدف.

این روزنامه آمریکایی سپس پیشنهاد می‌دهد که در صورت تحریک‌های بیشتر تهران، آمریکا می‌تواند به سیاق اسرائیل گروه‌های شبه‌نظامی تحت حمایت ایران در سوریه را هدف قرار دهد.

این روزنامه حتی پیشنهاد ترور قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس را مطرح می‌کند و سرمقاله را چنین به پایان می‌رساند:

«ایران هر چه زودتر بفهمد که ایالات متحده حمله به آمریکایی‌ها را تحمل نخواهد کرد،‌ بخت کمتری وجود دارد که این کشور دست به اقداماتی بزند که به جنگی بزرگ‌تر منجر شوند.»

▪️ شوک‌های ناشی از حمله‌های هوایی آمریکا در عراق شاید تازه آغاز شده باشد ــ سرمقاله نیویورک‌تایمز

سرمقاله شورای سردبیری روزنامه نیویورک تایمز، روزنامه نزدیک به لیبرال‌های آمریکایی، در نخستین روز از سال نو میلادی به مساله حمله به سفارت آمریکا در بغداد اختصاص داشت.

این روزنامه نوشت که اقدامات تلافی‌جویانه علیه شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران منجر به رشته تظاهرات ضد آمریکایی شد که می‌تواند موضع ایران را تقویت کند.

به نوشته نیویورک‌تایمز، شبه‌نظامیان شیعه مورد حمایت ایران با موشک، سربازان آمریکایی و پیمانکاران نظامی را طی شش ماه گذشته هدف می‌گرفتند، و در نهایت هفته گذشته یک آمریکایی را کشتند. ایالات متحده یکشنبه ۸ دی / ۲۹ دسامبر در اقدامی تلافی‌جویانه علیه شبه نظامیان پنج حمله هوایی در سوریه وعراق انجام داد که ۲۷ کشته و ده‌ها زخمی برجای گذاشت. فرماندهان شبه نظامیان وعده انتقام دادند و سه‌شنبه هزاران تظاهرکننده با شعار مرگ بر آمریکا وارد منطقه بشدت حفاظت شده بغداد موسوم به منطقه سبز شدند و به محوطه سفارت آمریکا هجوم آوردند.

نیویورک‌تایمز هشدار می‌دهد که اگر پرزیدنت ترامپ در مورد این که از جنگ در خاورمیانه اجتناب می کند صادق باشد، وقایع اخیرآن چیزی نیست که او می‌خواهد.

ماه ژوئن و پس از سرنگونی یک پهپاد آمریکایی توسط ایران، ترامپ از حمله هوایی تلافی‌جویانه علیه ایران صرفنظر کرد. اما این بار به نوشته نیویورک‌تایمز، دولت آمریکا تصمیم گرفت که پیامی بفرستد: این که کشتن آمریکایی‌هایی که در عراق خدمت یا کار می‌کنند تحمل نخواهد شد.

اما نیویورک‌تایمز هشدار می‌دهد این که چنین حملات هوایی به عنوان عاملی بازدارنده در این معادله عمل کنند، روشن نیست. این روزنامه می‌نویسد:

کتائب حزب الله، گروه شبه نظامی که هدف حمله هوایی جنگنده بمب افکن‌های آمریکایی قرار گرفت مقتدرترین گروه از مجموعه حشد الشعبی است؛ و فرمانده این گروه که زمانی علیه سربازان آمریکایی می جنگیده، اکنون یکی از قدرتمندترین مردان عراق به شمار می‌رود و دشمن قسم خورده آمریکا است.

ایالات متحده در حال حاضر حدود ۵۰۰۰ سرباز و تعداد نامشخصی پیمانکار غیر نظامی در عراق دارد که به منظور آموزش نیروهای امنیتی برای ممانعت از بازخیزش دوباره شورشیان در این کشور بسر می‌برند. آنچه کتائب می‌خواهد، به باور شورای سردبیری نیویورک‌تایمز، خروج آمریکایی‌ها و به چالش نکشیدن نفوذ ایران در عراق است.

نیویورک‌تایمز تحریک آمریکا به دست کتائب حزب‌الله را «قماری حساب‌شده» می‌خواند و چنین استدلال می‌کند:

 سوی دیگر این معادله، عراقی است که در پی ماه‌ها تظاهرات خشونت آمیز که عادل عبد مهدی، نخست وزیر را وادار به استعفا کرد، تضعیف شده است. نشان دادن قدرت در نزاع قدرت عراق یکی از هدف‌های تظاهرات گسترده شبه نظامیان مورد حمایت ایران بود. کتائب حزب الله شاید در قماری حساب شده با تحریک آمریکا به حمله هوایی در داخل خاک عراق شور و هیجان عمومی را به سمت اقدامات ضد آمریکایی هدایت کرد.

نیویورک‌تایمز با اشاره به «خروج پر سرو صدای» ترامپ از توافق هسته‌ای با ایران و اعمال تحریم‌های سنگین بر این کشور می‌نویسد که اکنون به سختی می‌توان مشوقی یافت تا با آن مانع پیچیده‌ترکردن اوضاع عراق و خاورمیانه به دست ایران و گروه‌های نیابتی‌اش شد.

پیشنهاد این روزنامه به ترامپ گفت‌و‌گو با ایران است: «رئیس‌جمهوری [ترامپ] می‌تواند تنش‌ها را با آغاز شکلی از مذاکره با ایران تخفیف دهد؛ چه مذاکره دوباره بر سر توافق هسته‌ای و چه مذاکره برای رفع نزاع‌ها در یمن یا سوریه».

بازتاب تنش‌های خلیج فارس در رسانه‌های جهان: