یک مقام ارشد عربستان گزارشگر ویژه سازمان ملل در پرونده خاشقجی را به مرگ تهدید کرده است

یک مقام ارشد عربستان سعودی در جلسه‌ای با حضور مقام‌های سازمان ملل در ژنو در ژانویه ۲۰۲۰، اگنس کالامار، پژوهشگر مستقل و گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در زمینه قتل‌ها/اعدام‌های فراقانونی را پس از انتشار گزارشش درباره قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار سعودی به مرگ تهدید کرده است.

اگنس کالامار سه‌شنبه ۲۳ مارس / ۳ فروردین در مصاحبه با روزنامه گاردین گفت یکی از همکاران او در سازمان ملل در ژانویه سال ۲۰۲۰ به او هشدار داده و گفته که یک مقام ارشد سعودی دوبار در ملاقات با مقام‌های ارشد سازمان ملل در ژنو تهدید کرده که اگر سازمان ملل جلوی کالامار را نگیرد، «کار او ساخته است».

کالامار گفت تلقی همکارانش از این سخنان، «تهدید به مرگ» بوده.

او شرح داد: این تهدیدها در نشستی در سطح دیپلمات‌های عالی‌رتبه سعودی مستقر در ژنو و مقام‌های ارشد سازمان ملل صورت گرفته است. آن‌طور که به کالامار گفته شده، در طی این نشست آن‌ها از عملکرد او در مورد گزارش قتل خاشقجی انتقاد و اظهار خشم کرده و کالامار را متهم کرده‌اند که از حکومت قطر [برای بدنام کردن پادشاهی عربستان] پول دریافت کرده است. اتهامی که حکومت عربستان به صورت مکرر علیه منتقدانش مطرح می‌کند.

اگنس کالامار در مصاحبه با گاردین گفت: یکی از مقام‌های ارشد سعودی مهمان در این نشست گفته از طرف افرادی که آماده‌اند «کار کالامار را بسازند» تماس تلفنی دریافت کرده است.

به گفته کالامار وقتی مقام‌های سازمان ملل به این سخنان واکنش نشان داده‌اند، بقیه دیپلمات‌های سعودی سعی کرده‌اند اطمینان خاطر بدهند که نباید این اظهارات را جدی گرفت و پس از آن گروه عربستانی از اتاق جلسه خارج شده‌اند. همکاران کالامار در سازمان ملل به او گفته‌اند که به‌رغم خروج گروه از اتاق، مقام ارشد سعودی در اتاق مانده و به حاضرین تهدید خود را تکرار کرده است.  

گزارشگر ویژه سازمان ملل درباره موضع این سازمان گفت: «این مسئله در همان زمان به من گزارش شد و موضع سازمان ملل درباره این مسئله بسیار محکم بود. کسانی که [از سوی ما] در آنجا حاضر بودند کاملا واضح برای نمایندگان سعودی مشخص کردند که این [تهدیدها] کاملا نابجا و نامناسب است و انتظار می‌رود ادامه پیدا نکند».

کالامار افزود: «این تهدیدها بر من کارایی ندارد. من نمی‌خواهم بیشتر مورد تهدید قرار بگیرم اما کاری را که باید انجام دهم، انجام می‌دهم. این مسئله مانع این نشد که کارم را به شکلی که فکر می‌کنم درست است به انجام برسانم».

وزارت خارجه عربستان ، سفارت عربستان در لندن و سفارت عربستان در واشنگتن به‌رغم تماس روزنامه‌نگاران گاردین درباره این گزارش سکوت کرده‌اند.

اگنس کالامار کارشناس حقوق بشر سازمان ملل است که در ماه میلادی جاری سمت دبیرکل سازمان عفو بین‌الملل را برعهده خواهد گرفت. او نخستین فردی بود که به صورت علنی گزارش مفصلی از قتل جمال خاشقچی منتشر کرد.

جمال خاشقجی ۲  اکتبر ۲۰۱۸ / ۱۰ مهر به کنسولگری عربستان سعودی در استانبول مراجعه کرده بود که گواهی تجرد بگیرد اما دیگر بازنگشت. یک تیم ۱۵ نفره از عربستان او را در کنسولگری به قتل رساندند. عربستان سعودی ابتدا دست داشتن در قتل این روزنامه‌نکار منتقد را تکذیب و سپس تحت فشار بین‌المللی ادعا کرد که خاشقجی عامدانه به قتل نرسیده. اما سرانجام قتل او به دست «عوامل اطلاعاتی خودسر» را تأیید کرد.

گزارش ۱۰۰ صفحه‌ای کالامار در ژوئن ۲۰۱۹ منتشر شد. بر مبنای این گزارش «شواهد معتبری» از دست‌داشتن محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی و چند مقام ارشد دیگر عربستان در قتل خاشقچی وجود دارند. این گزارش قتل خاشقچی را یک «جنایت بین‌المللی» خوانده است.  

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا هم روز جمعه ۲۶ فوریه /۸ اسفندماه به دستور او بخشی از اسناد محرمانه را از این طبقه‌بندی خارج کرده و گزارش محرمانه در مورد قتل قاشچقی را به‌صورت عمومی منتشر کرد.

گزارش دفتر اداره‌کننده اطلاعات ملی ایالات متحده – از نهادهای امنیتی زیر کنترل نهاد رئیس‌جمهوری – می‌گوید که قتل جمال خاشقچی، روزنامه‌نگار و منتقد محمد بن سلمان در مهر سال ۱۳۹۷/ اکتبر ۲۰۱۸ در کنسولگری عربستان در استانبول نمی‌توانسته بدون تأیید شخص ولیعهد سعودی اتفاق بیفتد.