برگزاری نشست صلح افغانستان در استانبول در پرده ابهام

هرچند دولت افغانستان برای شرکت در نشست صلح استانبول اعلام آمادگی کرده است، گروه جهادی تندرو «طالبان افغانستان» کماکان حضور در این نشست را تأیید یا تکذیب نکرده است.

روزنامه «هشت صبح» کابل یکشنبه ۲۹ فروردین درباره تدارکات دولت افغانستان برای نشست استانبول می‌نویسد:

«شورای عالی مصالحه ملی می‌گوید که دولت برای شرکت در این نشست آمادگی‌ می‌گیرد. مسوولان در این شورا تصریح می‌کنند که در حال حاضر کارها روی نهایی‌سازی‌ طرح و فهرست هیأت اشتراک‌کننده دولت ادامه دارد و به‌ زودی این روند نهایی می‌شود. قرار است پس این تایید و نهایی شدن طرح پیشنهادی دولت از سوی کمیته رهبری شورای عالی مصالحه ملی، یک نسخه از آن به ارگ ریاست جمهوری نیز فرستاده شود.»

نشست صلح استانبول ابتدا قرار بود ۲۷ فروردین برگزار شود اما طالبان افغانستان گفت برای شرکت در آن آمادگی ندارد. تاریخ جدید نشست اکنون چهارم اردیبهشت / ۲۴ آوریل تعیین شده است.

طبق گزارش هشت صبح فریدون خوزون، سخنگوی شورای عالی مصالحه افغانستان درباره نشست استانبول گفته که دولت «تحت هر شرایطی» در آن حضور خواهد داشت و این شورا در حال نهایی‌سازی فهرست شرکت‌کننده‌هاست.

ترکیب هیأت اعزامی از سوی دولت هنوز مشخص نیست. منابع دولتی به هشت صبح گفته اند که دولت برای اعلام ترکیب هیأت مذاکراتی خود، منتظر نهایی‌شدن فهرست نمایندگان طالبان است. مقام‌های دولتی گفته اند که در صورت شرکت نکردن مقام‌های رده‌بالای طالبان، آنها نیز در سطح عالی‌رتبه در نشست حضور نخواهند یافت.

جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده شامگاه چهارشنبه ۲۶ فروردین در سخنانی در کاخ سفید اعلام کرد که دو هزار و ۵۰۰ نیروی نظامی آمریکا تا یازدهم سپتامبر سال جاری از افغانستان خارج می‌شوند و روند خروج از اول مه آغاز خواهد شد.

دولت دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری پیشین ضرب‌الاجل خروج نیروها را اول مه اعلام کرده بود. پس از سخنرانی بایدن، طالبان از تغییر تاریخ ابراز نارضایتی کرد و گفت که تا زمان خارج نشدن نیروهای آمریکایی از افغانستان، این گروه در هیچ یک از نشست‌های صلح افغانستان شرکت نخواهد کرد.

با وجود این هنوز حضور یا عدم حضور طالبان در نشست استانبول قطعی نشده است. گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی که از شرکت در دولت آینده با طالبان حمایت کرده، امکان عدم حضور طالبان در نشست استانبول را نادرست دانسته است.

به گزارش هشت صبح، حکمتیار با انتقاد از تأخیر در خروج نیروهای خارجی از أفغانستان، آن را موجب «بی‌اعتمادی» دانسته اما گفته است که طالبان نباید مذاکرات صلح را ترک کند.

این جنگ‌سالار جهادی پیشین گفته است:

حکمتیار از طالبان خواسته که با آتش‌بس مشروط موافقت کند. رهبر حزب اسلامی که به جنایت جنگی و نقض گسترده حقوق بشر متهم است، همچنین به طالبان پیشنهاد داده که در نشست استانبول این مطالبات را مطرح کنند: تغییر حکومت کنونی، تطبیق روند خروج نیروهای خارجی، عدم دخالت خارجی‌ها در امور افغانستان، آزادی زندانیان جهادی، بیرون کشیدن نام رهبران طالبان از فهرست تحریم‌های مربوط به تروریسم سازمان ملل متحد و پرداخت غرامت جنگی از سوی کشورهای خارجی.

او هشدار داده که «تجربه بعد از سقوط نجیب باید تکرار نشود».

محمد نجیب‌الله آخرین رئیس‌جمهوری أفغانستان پیش از سقوط کابل به دست گروه‌های جهادی بود. طالبان او و برادرش را سپتامبر ۱۹۹۶ پس از شکنجه به قتل رساندند.

در آستانه نشست «صلح افغانستان» در استانبول ترکیه، نگرانی‌ها در میان کنش‌گران مستقل اجتماعی افغانستان و به ویژه زنان و اقلیت‌ها افزایش یافته است. هراس از بازگشت گروه بنیادگرای اسلامی طالبان افغانستان به قدرت، همزمان با چشم‌پوشی قدرت‌های غربی از مخاطرات مذاکرات صلح به شکل فعلی و نادیده گرفتن مطالبات زنان و دیگر گروه‌های پیش رو، باعث شده که کنش‌گران مستقل افغانستان فعالیت‌هایشان را در داخل و خارج کشور افزایش دهند.