انتقاد دوباره سازمان ملل از بی‌توجهی قدرت‌های جهانی به تعهدات مالی توافق اقلیمی پاریس

پنج ماه تا نشست سرنوشت‌ساز تغییرات اقلیمی سازمان ملل در گلاسکو (COP26) که به دلیل همه‌گیری یک سال به تأخیر افتاد، باقی مانده است. پاتریشیا اسپینوزا دبیر اجرایی «چارچوب پیمان‌نامه سازمان ملل در تغییرات اقلیمی» اما هشدار داد که قدرت‌های جهانی تا دستیابی به توافق برای اعطای تعهدات مالی جهت کمک به کشورهای فقیرتر در راه مقابله با بحران اقلیمی هنوز «فاصله زیادی» دارند.

بر اساس توافق اقلیمی پاریس، کشورهای "در حال توسعه" قرار بود دست‌کم کمک مالی ۱۰۰ میلیارد دلاری از منابع دولتی و خصوصی کشورهای ثروتمند دریافت کنند تا آن را در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و پرداختن به مشکلات حاصل از پدیده‌های آب‌و‌هوایی حاد به کار بندند.

پاتریشیا اسپینوزا در گفت‌و‌گو با نشریه «آبزرور» هشدار داد که فرصت چندانی برای مقابله موثر با گرمایش زمین باقی نمانده است.

به گفته وزیر خارجه سابق مکزیک، پیشرفت‌هایی در زمینه مقابله با بحران اقلیمی در نشست گروه هفت قدرت جهانی (G7) رخ داد اما هیچ پیشرفت مشخصی در زمینه تأمین اعتبار ۱۰۰ میلیارد دلاری مندرج در توافق پاریس مشاهده نشد.

اسپینوزا گفت: «ما هنوز با اطمینان داشتن نسبت به اینکه Cop26 یک نشست کاملاً موفق خواهد بود، فاصله بسیار زیادی داریم».

در نشست گروه هفت، قدرت‌های‌ جهانی (ایالات متحده، بریتانیا، کانادا، آلمان، فرانسه، ژاپن، ایتالیا و نیز نمایندگان ارشد اتحادیه اروپا) وعده دادند که در راستای مقابله با گرمایش زمین دست به عمل بزنند.

نشست گروه هفت ۱۱ تا ۱۳ ژوئن در بریتانیا برگزار شد اما پاتریشیا اسپینوزا از منظر مالی نشست برگزارشده را ناامیدکننده خواند:

راشل کایت، فرستاده سابق ایالات متحده در زمینه تغییرات اقلیمی نیز با انتقاد از گروه هفت به روزنامه بریتانیایی «گاردین» گفت:

وعده تأمین مالی ۱۰۰ میلیارد دلاری یکی از کلیدی‌ترین جنبه‌های توافق بین‌المللی پاریس با حضور ۱۹۸ کشور بود و قرار بود ۲۰۲۰ در نشست اقلیمی در اسکاتلند (COP26) یک موضوع اصلی بحث‌ها باشد. نشست اقلیمی سازمان ملل به دلیل همه‌گیری کرونا به سال جاری موکول شد.

آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل نیز دسامبر گذشته نسبت به عملی نشدن این تعهدات هشدار داده بود و گفته بود که این کمک مالی یکی از ابزارهای «جلب اطمینان و اعتماد جهان در حال توسعه» است.

 سهم همه بشریت در آلودگی یکسان نیست. کشورهای به اصطلاح توسعه‌یافته از زمان انقلاب صنعتی و ثروتمندان به طور کلی در استخراج و تصاحب منابع طبیعی و مصرف آنها پیشتاز بوده‌اند.

انقلاب صنعتی و اختراع موتور بخار سرآغاز تولید سرسام‌آور گازهای گلخانه‌ای و ایجاد آلودگی‌های زیست‌محیطی بود. همین مسأله باعث می‌شود که کشورهای توسعه‌یافته،‌ کشورهایی که از قرن هجدهم چرخ‌های صنعت‌شان با سوخت فسیلی می‌چرخد،‌ نسبت به کشورهای به‌اصطلاح جهان سوم مسئولیت تاریخی سنگین‌تری نسبت به گرمایش زمین داشته باشند.

به علاوه، آسیب‌پذیرترین گروه‌های جمعیتی جهان در برابر تغییرات اقلیمی به‌حاشیه‌رانده‌شدگان و طبقات فرودست‌تر هستند.

بر اساس توافق پاریس، کشورها تعهد کرده‌اند که با اتخاذ سیاست‌های مقابله با گرمایش زمین، حداکثر افزایش درجه دما نسبت به سطح پیش از انقلاب صنعتی را دو درجه سلسیوس نگه دارند و تلاش‌شان را برای محدودکردن این افزایش به ۱,۵ درجه سلسیوس انجام دهند.

نشست تغییرات اقلیمی سازمان ملل ۳۱ اکتبر در گلاسکو اسکاتلند در بریتانیا آغاز خواهد شد. این نشست در شرایطی برگزار می‌شود که پژوهش‌های جدید نسبت به نزدیک‌ترشدن نقطه‌های بدون بازگشت در زیست‌بوم‌های طبیعی به دلیل گرمایش زمین ناشی از فعالیت بشری هشدار داده اند.

دبیرکل سازمان ملل متحد نیز ۱۱ ژوئن پیش از دیدار با رهبران گروه هفت تأکید کرد که مقابله موثر با تغییرات اقلیمی بدون کمک به کشورهای فقیر غیرممکن است و گفت: «بحران اقلیمی به نقطه بی‌بازگشت نزدیک شده است.»