فرونشست زمین در ایران طی یک دهه اخیر سه برابر شده است
مدیرکل دفتر بررسی مخاطرات زمین‌شناسی و زیست‌محیطی می‌گوید فرونشست‌زمین طی یک دهه اخیر در کشور سه برابر شده است. او می‌گوید از ۴۰ سال پیش مخاطرات فرونشست زمین معرفی شده اما توجهی به آن نشده است.
فرونشست زمین در ایران ـ عکس از آرشیو
«اینتل لب»، مؤسسه بین‌المللی مشاوره اطلاعاتی هفته گذشته با انتشار تصاویر ماهواره‌ای، فرونشست زمین در اطراف تهران را «بمب ساعتی بی‌صدا» توصیف کرده و تهدیدی برای ۱۳میلیون نفر جمعیت ساکن این مناطق دانسته بود.
رضا شهبازی، مدیرکل دفتر بررسی مخاطرات زمین‌شناسی و زیست‌محیطی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور دوشنبه ۱۴ تیر در این‌باره گفت:
«مطالعات ما نشان می‌دهد که سطح درگیری زمین در پیرامون جنوب غرب شهر تهران با پدیده فرونشست طی یک دهه گذشته تقرییا ۲ تا ۳ برابر شده است! ولی هیچ‌گاه به این هشدارها توجه نشد.»
به‌گفته شهبازی فرونشست زمین ارتباط بسیار مستقیمی با بهره‌برداری از منابع آب‌های زیرزمینی دارد و این وابستگی تقریباً اثبات شده است.
در گزارش «اینتل لب» نیز به استخراج بیش از حد آب‌های زیرزمینی اشاره شده و گفته شده بود که فرونشست سالانه ۲۵ سانتی‌متر زمین در برخی از مناطق تهران تداوم داشته است. علیرضا شهیدی، رئیس سازمان زمین‌شناسی ایران نیز سال گذشته فرونشست زمین در تهران حتی ۳۶ سانتی‌متر در سال عنوان کرده بود.
رضا شهبازی می‌گوید افزون بر تهران، اصفهان، کرج، مشهد و دشت‌هایی همچون مرودشت فارس و رفسنجان در استان کرمان نیز با چالش فرونشست مواجه هستند و نخستین مناطقی که فرونشست به صورت بزرگ دیده شد، در رفسنجان استان کرمان و فسا در استان فارس بوده است.
مدیر کل دفتر بررسی مخاطرات زمین سازمان زمین‌شناسی، ایجاد فرونشست در زمین را به معنای مرگ آبخوان‌ها عنوان کرد و افزود:
«وقتی که ذرات آبخوان‌ها بر اثر فرونشست زمین جمع و فشرده می‌شوند، دیگر قابلیت بازگشت به وضعیت اولیه را ندارند؛ از این رو فرونشست به‌عنوان یک مخاطره غیرقابل بازگشت محسوب می‌شود. این امر جدای از سایر مخاطراتی است که فرونشست در سطح و پی‌سازه‌ها و یا ایجاد ترک و شکاف در سازه‌ها به‌ویژه سازه‌هایی که طولی هستند مانند خطوط جاده‌ها و راه آهن، خطوط انتقال برق و گاز، نفت و یا سازه‌هایی که ترازبندی آنها باید دقیق باشد مانند پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها ایجاد می‌شود.»
همچنین جابه‌جایی پی‌سازه‌های عمومی مقاومت سازه‌ها را در برابر سایر مخاطرات به‌ویژه زمین‌لرزه کاهش خواهد داد.
شهبازی گفت:
«سازمان زمین‌شناسی از ۴۰ سال پیش این مخاطره را مورد مطالعه قرار داده و آن را به جامعه معرفی کرده است، ضمن آن‌که از دو دهه گذشته نیز هشدارهای لازم نسبت به رخداد فرونشست زمین داده شده است.»
پیش از این در بهمن ماه سال گذشته، محمد شکرچی‌زاده، رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی درباره پدیده فرونشست زمین در ایران هشدار داده بود:
«موضوع فرونشست از سال ۱۴۰۰ به بعد تأثیر خودش را روی بسیاری از تأسیسات مهم کشور نشان خواهد داد. در زمان وقوع زلزله، تأسیسات نفتی می‌تواند به‌شدت مورد تاثیر قرار گیرد و خسارت‌ها نیز قطعاً بالاست. فرونشست نیز اصطلاحاً زلزله آرام است که می‌تواند تأثیرات سنگین خود را داشته باشد. ریشه آن هم عدم مدیریت صحیح منابع آب و آبخیزداری است.»
در همان تاریخ، علیرضا شهیدی گفته بود که ۹۰ درصد دشت‌های ایران «از حالت تعادل خارج شده است». او این وضعیت را «بحرانی بزرگ برای کشور» عنوان کرده و گفته بود: «از سال ۸۹ تا ۹۳، ۱۵۰ دشت کشور حوزه آبخوان ندارند و عملاً ۱۰ درصد از حوزه‌های آبخوان‌ها دشت‌هایی هستند که در حالت تعادل در آنها برقرار است».
نظرها
نظری وجود ندارد.