حکومت طالبان بدون دسترسی به ذخایر ارزی با بحران روبه‌روست

طالبان، حاکمان جدید افغانستان، به احتمال زیاد با بحران مالی‌ای روبه‌رو خواهند شد که به‌سرعت در حال توسعه‌ است زیرا ذخایر ارزی این کشور تا حد زیادی غیرقابل دسترس خواهد بود و کشورهای غربی اهداکننده کمک‌های مالی که هزینه حدود ۷۵ درصد از مؤسسات این کشور را تأمین می‌کردند، کمک‌های خود را قطع یا تهدید به قطع کرده‌اند.

گاردین نوشته است، این گروه اسلام‌گرای تندرو در سال‌های اخیر تلاش کرده تا متکی به حامیان مالی خارجی خود از جمله ایران، پاکستان و ثروتمندان خلیج فارس نباشد اما قدرت مالی آن که سال گذشته بالغ بر ۱,۶ میلیارد دلار (۱,۲ میلیارد پوند) بود بسیار کمتر از حدی است که بتواند در افغانستان حکمرانی کند.

اجمل احمدی، رئیس سابق بانک مرکزی افغانستان روز چهارشنبه در توئیتر نوشت طالبان نمی‌تواند به ذخایر ملی دولت افغانستان به مبلغ ۹ میلیارد دلار که عمده‌ آن را در بانک‌های خارج از کشور در آمریکا و سوئیس است، دسترسی پیدا کند.

احمدی با بیان این‌که پول نقد بانک مرکزی افغانستان به حد صفر رسیده ‌است، افزود:

واشنگتن پست روز سه‌شنبه اعلام کرد که دولت آمریکا تصمیم گرفته است میلیاردها دلار از ذخایر دولت افغانستان را که در مؤسسات مالی ایالات متحده نگهداری می‌شوند مسدود کند تا از دسترسی طالبان به آن جلوگیری شود.

دارايی‌‌های دولت افغانستان که نزد بانک مرکزی آمریکا وجود دارد شامل پول نقد، طلا و سایر اقلام سرمایه‌ای می‌شود. اجمل احمدی گفته است که دارایی‌های مالی افغانستان به‌طور عمده نه نزد بانک مرکزی و شبکه‌ بانکی این کشور که در خارج از کشور قرار دارند.

هفت میلیارد دلار از این دارایی‌ها در آمریکا و در حساب‌های متعلق به دولت افغانستان در بانک مرکزی آن کشور است و مابقی نیز در حساب‌های بانکی کشورهای دیگر از جمله در سوئیس قرار دارد.

آلمان و صندوق بین‌المللی پول نیز اعلام کرده‌اند که در شرایط کنونی پرداخت کمک‌های مالی به افغانستان را متوقف می‌کنند. برلین امسال قرار بود ۴۳۰ میلیون یورو به افغانستان کمک کند. صندوق بین‌المللی پول نیز اعلام کرد که دسترسی افغانستان به منابع این صندوق از جمله حدود ۴۴۰ میلیون دلار ذخایر پولی جدید را به‌دلیل عدم شفافیت دولت این کشور پس از کنترل طالبان بر کابل، متوقف کرده است.

احمدی خاطرنشان کرد که کمبود دلار آمریکا احتمالاً باعث کاهش ارزش افغانی، پول ملی افغانستان و افزایش تورم می‌شود و به فقرا آسیب می‌رساند. مسدود کردن ذخایر ارزی افغانستان در آمریکا احتمالاً با توجه به تروریستی دانستن طالبان بوده است.

اجمل احمدی نوشت:

با توجه به تحریم‌های بین‌المللی علیه طالبان، آن‌ها در پنج سال گذشته بر افزایش چشمگیر قاچاق تریاک و برداشت سه بار خشخاش در سال به جای دوبار، متکی بوده‌اند.

ناتو دو سال پیش در گزارش محرمانه‌ای تصویری از طالبان ارائه داد که «به استقلال مالی و نظامی دست یافته یا نزدیک است» و آن‌ها را «قادر می‌سازد تا شورشیان خود را بدون نیاز به حمایت دولت‌ها یا شهروندان کشورهای دیگر، تأمین مالی کنند».

اما اگر این موضوع می‌تواند موفقیت‌های نظامی طالبان را توضیح دهد، در توضیح چگونگی اداره حکومت و نیاز به توان مالی بیشتر ناتوان است و همین مسئله عامل اصلی گمانه‌زنی‌ها در مورد ارائه چهره ملایم طالبان به جهانیان عنوان می‌شود.

جان سوپکو، بازرس ویژه ایالات متحده در امور بازسازی افغانستان در یک سخنرانی در سال جاری گفت:

با وجود وعده طالبان در نشست خبری کابل مبنی بر توقف صادرات مواد مخدر از افغانستان در حد صفر، بر اساس گزارش سازمان ملل متحد در زمینه مواد مخدر در سال ۲۰۲۰، این کشور ۸۴ درصد از تولید جهانی تریاک را در اختیار دارد. بیشتر این تولید در مناطق تحت کنترل طالبان انجام می‌شدند و این گروه ۱۰ درصد از مالیات آن را به جیب می‌زد.

گزارش سازمان ملل نشان می‌دهد که در سه سال از چهار سال گذشته بالاترین سطح تولید تریاک در افغانستان بوده است و کشت خشخاش در سال گذشته به تنهایی ۳۷ درصد افزایش یافته است.

بر اساس گزارش‌های تهیه‌شده برای سازمان ملل، ناتو و آژانس اطلاعات دفاعی ایالات متحده، یکی دیگر از‌ منابع اصلی تأمین مالی طالبان، مالیات بر صادرات معادنی است که در مناطق تحت کنترل آن‌ها قرار دارند. تقریباً یک سوم درآمد این معادن افزون بر مالیاتی که از ساکنان آن دریافت می‌کنند به جیب طالبان ریخته می‌شد.

طالبان همچنین از کمک‌های مالی افراد ثروتمند در خلیج فارس تا مبلغ ۲۴۰ میلیون دلار بهره برده‌اند و از ایران نیز کمک دریافت کرده‌اند.