راهکارهای حکومت برای مقابله با تظاهرات اعتراضی

«زن، زندگی، آزادی»: اعتراضات ادامه دارند. معترضان اغلب جوان، همچنان پیگیر مطالبات خود هستند و حکومت مستاصل و مضطرب به هر روشی متوسل می‌شود تا مانع شکل گیری تجمع تظاهرکنندگان شود.

بیش از ده روز است که در سطح خیابان‌های تهران و شهرستانها حکومت نظامی برقرار شده است. دولت عمدا نیروهای ضد شورش و تجهیزات آنها را به رخ مردم می‌کشد تا با ایجاد ترس و وحشت مردم را از پیگیری مطالبات خود منصرف کند. علاوه بر تهدید آشکار مردم از این طریق و برخورد خشونت آمیز نیروهای مهاجم با مردم، از جمله تعرض به خانه‌ها و مغازه‌ها ومراکز تجاری و فضاهای عمومی و کتک زدن بی محابای مردم بخصوص زنان و دختران، راهکارها و روش‌های پنهانی دیگری را برای ایجاد ارعاب و وحشت بکار گرفته است.

حکومت از روز سوم آغاز تظاهرات تصمیم گرفت تعداد زیادی از افراد بسیجی شاغل در ادرات دولتی را به سطح خیابانها بیاورد. به تن آنها لباس بسیجی پوشاند و آنها را به باتون، کلاه کاسکت یا سپر و در مواردی به شوکر برقی مسلح کرد. این افراد در کنار خیابان می‌ایستادند؛ در رفتارشان چندان اراده‌ای برای مقابله با مردم و یا استفاده از باتون به چشم نمی‌خورد. حضور آنان گرهی از کار حکومت باز نمی‌کرد. برای همین بعد از دوسه روز، بنابر مجموعه‌ای از مشاهدات، دیگر پیدایشان نشد. تحلیل واکنش و رفتار همین افراد می‌توانست درس‌های آموزنده‌ای برای حکومت داشته باشد. همراهی نکردن نیروهای آموزش دیده بسیج با نیروهای سرکوبگر بسیار اهمیت دارد و نشان دهنده این امر است که در روز واقعه پشت حکومت را خالی خواهند گذاشت.

مسدود کردن امکان‌های ارتباط و خبرگیری

حکومت شگردهای مختلفی برای مقابله با اعتراضات دارد. در این زمینه از ابتدا کار کرده و تجربه اندوخته است. مهمترین شگرد آن، مسدود کردن امکان‌های ارتباط و خبرگیری و در همان حال تبلیغ خود و حمله به معترضان در پهنه عمومی است.

بعد از خیزش مردم در دی ماه ۹۶ و سپس در آبان ۹۸ حکومت به محض شکل گیری تجمعات اقدام به مسدود کردن اینترنت و فیلتر کردن اپلیکیشن‌های ارتباطی کرد. در دنیای امروز بیش از ۹۰ درصد خدمات مورد نیاز - از جمله خدمات بهداشتی و در مانی، خدمات بانکها، خدمات ادارات دولتی و شرکتها، خدمات ارتباطی، مراودات تجاری و هر نوع فعالیت اقتصادی و البته نیازهای روزمره مردم – از راه اینترنت عرضه می‌شود. مسدود کردن آن برملا کننده نگرش حکومت به دنیای جدید و به مردم است، مردمی که در نگاه حکومت رعیت و حتی برده محسوب شده و هست و نیست شان در مالکیت قدرتمندان است. واکنش یکی از وزرای دولت در قبال اعتراض به بسته شدن اینترنت این است که تا وقتی مردم به خیابان بیایند و اعتراض کنند وضع همین است و اگر می‌خواهند اینترنت داشته باشند حق اعتراض به هیچ جنایت و ستمی را ندارند.

حکومت برای به رخ کشیدن طرفداران خودش دو بار اقدام به بسیج طرفداران خود کرد. کارمندان ادارات، نیروهای نظامی و انواع مزد بگیران خود را تحت عنوان حامیان انقلاب به میدان آورد. اما تعداد آنها آن قدر نبود که بتوانند چند روز خودستایانه رسانه‌های حکومتی را با تصویر و صدای آنها پر کند.

قدرت‌نمایی و تصرف میدان‌ها و خیابان‌های اصلی

یکی از روش‌های سرکوب تظاهرات، حضور پرتعداد نیروهای سرکوب گر چه در لباس نظامی و چه در لباس شخصی در محل تظاهرات است. آنها سعی می‌کنند قبل از شکل گرفتن تجمعات در محل حضور یافته و آنجا را اشغال کنند. در معبر ورودی ایستگاههای مترو نیرو مستقر می‌کنند. در ورودی تمام کوچه‌ها و خیابان‌های محل تظاهرات نیرو مستقر می‌کنند و مانع رفت و آمد مردم می‌شوند. خیابان‌های اصلی را می‌بندند تا اتومبیل‌ها وارد میدان و محل تظاهرات نشوند.

مردم هم به این شگرد آگاهی دارند. می‌بینیم که مثل قبل تجمعات در یک محل مشخص مثل «میدان انقلاب» یا اطراف دانشگاه‌ها شکل نگرفته، بلکه در سطح شهر پراکنده شده است.

روزهای اول تا سوم بیشتر تجمع‌ها در «بلوارکشاورز» تا «میدان ولیعصر» شکل گرفت اما در روز‌های بعد به «خیابان فاطمی»، «خیابان حجاب» و روز بعد به «چهار راه کالج» کشیده شد. روز بعد از آن «نارمک» و «خیابان پبروزی» در شرق تهران و سپس میدان «آریا شهر» در غرب تهران همچنین «میدان تجریش» مرکز تظاهرات بود.

با توجه به اینکه مناطق تهران دسته بندی شده است و هر منطقه به عهده واحدهای امنیتی معینی است جابجایی نیروها علیرغم داشتن موتور سیکلت و اتومبیل به سهولت ممکن نیست. برگزاری همزمان تظاهرات مثلا در پنج تا ده منطقه پراکنده در تهران عملا موجب کاهش قدرت سرکوب می‌شود.

لباس‌شخصی‌ها

یکی از راهکارهای حکومت برای مقابله با تظاهرکنندگان استفاده از نیروهای لباس شخصی است. حکومت علاوه بر گردان‌های ضد شورش که در چند تشکیلات مختلف سازماندهی شده‌اند تعدادی از فرماندهان بسیج، کادرهای سپاه یا نیروی انتظامی، افراد گاردهای امنیتی محافظین مقامات و بخصوص تعداد زیادی از افراد شرور و خلافکار و باجگیر را سازماندهی و مسلح کرده است.

 در سطح شهر و هرجا نیروهای ضد شورش تجمع می‌کنند در اطراف آنها تعداد زیادی لباس شخصی حضور دارند. اینها چون لباس فرم ندارند وارد تظاهرات شده و معترضان‌فعال تر را شناسایی کرده و دو یا سه نفری به سراغ آنها می‌روند. با استفاده از شوکر الکتریکی فرد نشان‌شده را بی‌حس می‌کنند تا نتواند فرار کند و سپس به او دست بند زده و پیراهنش را را روی سرش می‌کشند. سپس شروع به مضروب کردن فرد دستگیر شده می‌کنند و از آنجا که باور دارند که کتک زدن فرد دستگیر شده ثواب اُخروی دارد سایر افراد هم لگد یا مشتی حواله او می‌کنند و در نهایت او را با موتورسیکلت یا با اتومبیل و وَن به یکی از بازداشتگاه‌های غیر رسمی تحویل می‌دهند. فعلا و تا امروز هیچ یک از بازداشت شدگان آزاد نشده‌اند. به نظر می‌رسد حکومت علیرغم محدودیت‌های فراوان هیچ کس را تا آرام شدن اوضاع آزاد نخواهد کرد، مگر اینکه گاهی بخواهند نمایش عطوفت دهند.

علایم خستگی سرکوبگران

یک نگاه به سر تا پای نیروهای سرکوب مستقر در خیابان ها، نشان دهنده آثار خستگی و فرسودگی آنهاست. همه آنها در این مدت در آماده باش بوده و فرصت استراحت و مرخصی نداشته‌اند. حضور ۲۴ ساعته در خیابان‌ها انرژی آنها را تحلیل برده است. افرادی که روزهای اول قبراق و آماده تهاجم بودند امروز بر لبه جدول پیاده روها در حال خستگی در کردن و یا در خلوت پارک‌ها مشغول چرت زدن هستند.

بیشتر بخوانید