جمهوری اسلامی از کمیسیون مقام زن سازمان ملل اخراج شد

شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد (ECOSOC) متشکل از ۵۴ عضو، چهارشنبه ۲۳ آذر/۱۴ دسامبر به پیش‌نویس قطعنامه‌ای رای داد که جمهوری اسلامی ایران را با اثرگذاری فوری از کمیسیون مقام زنان برای باقی‌مانده دوره در فاصله زمانی ۲۰۲۲-۲۰۲۶ حذف می‌کند.

جمهوری اسلامی با ۲۹ رای موافق از کمیسیون مقام زن اخراح شد. هشت کشور رأی مخالف و ۱۶ کشور رای ممتنع دادند. پیش از رای گیری کشورهای عضو این کمیسیون که موافق اخراج ایران از آن بودند به جنبه‌های مختلف نقض حقوق زنان در ایران پرداختند. تنها نمایندگان روسیه، چین، پاکستان، بلاروس، ونزوئلا در مخالفت با اخراج ایران صحبت کردند. روسیه در جریان صحبت‌های خود کوشید قانونی بودن این رای‌گیری را مورد تردید قرار دهد و حتی دقایقی از جلسه صرف رای‌گیری درباره این موضوع شد با این حال اکثریت کشورهای حاضر به پیشنهاد روسیه رای منفی دادند.

نماینده کانادا پیش از این اقدام روسیه در نطق گفته بود: «می‌گویند اخراج جمهوری اسلامی از کمیسیون مقام زن درست نیست، آنچه درست نیست کشتن مردم به خاطر موضع سیاسی‌شان و دستگیری بچه‌ها و شکنجه آن‌ها در زندان و مجبور کردن زنان به پوشیدن لباسی است که نمی‌خواهند.»

نماینده آلبانی هم در صحبت‌هایش گفت: «امروز مساله کمیسیون مقام زن رفتارهای غیرقابل قبول عضو آن جمهوری اسلامی است. در این ماه‌ها جمهوری اسلامی کاملا مخالف ماهیت و ارزش‌های کمیسیون مقام زن سازمان ملل عمل کرده است.»

جمهوری اسلامی ایران دوشنبه ۲۱ آذر/۱۲ دسامبر همراه با ۱۷ کشور دیگر و فلسطینی‌ها در نامه‌ای به مجموعه اکوسوک استدلال کردند که حذف جمهوری اسلامی ایران از کمیسیون مقام زن بدعتی است که در نهایت مانع از مشارکت سایر کشورهای عضو با فرهنگ‌ها، آداب و رسوم و سنت‌های مختلف در فعالیت‌های این کمیسیون می‌شود.

هفته گذشته ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته بود طرح حذف جمهوری اسلامی ایران از کمیسیون مقام زن ملل متحد در واکنش به سرکوب خونبار جنبش زن، زندگی، آزادی بر اساس ابتکار کاملا هریس، معاون رئیس جمهوری آمریکا در نوامبر سال جاری شکل گرفت. پرایس در نشست خبری سه‌شنبه ۲۲ آذر/۱۳ دسامبر خود  گفت:

«این اقدامی درست و مناسب است و نشان می‌دهد ما در کنار زنان در ایران و سراسر جهان و همچنین گروه‌های مختلف جامعه مدنی هستیم که رهبری این درخواست را بر عهده داشته‌اند و می‌خواهند ایران از این کمیسیون حذف شود.»

ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه دولت سرکوبگر سیزدهم هم در پاسخ اقدام آمریکا را سیاسی دانسته و گفته بود:

«کشورهای عضو آزادانه و مستقلانه به ایران رای دادند. اگر آمریکا و کشورهای همسو با آن موفق شوند در چارچوب سیاست‌های اعمال فشار و ابزارهای فشار سیاسی علیه ایران ایران را از کمیسیون مقام زن استفاده کنند یک بدعت را پایه گذاری می‌کنند و حق رای آزادانه کشورهای عضو این مجموعه را زیر سوال می‌برند.»

در نامه جمهوری اسلامی و متحدانش از اعضا خواسته شده بود که علیه اقدام ایالات متحده رای دهند تا از «روند اخراج کشورهای مستقل و منتخب از هر نهاد معینی از نظام بین‌الملل اجتناب کنند.»

از متحدان جمهوری اسلامی که با نادیده گرفتن سرکوب خونبار جنبش زنان و خلق‌های ستمدیده ایران، این نامه را امضا کرده‌اند تنها پنج کشور در حال حاضر عضو مجموعه اکوسوک‌اند.

سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد دوشنبه گذشته در توئیتی که تصویرش را در برابر اثر هنری شیرین نشاط با عنوان «چشم‌ها بر ایران» در شهر نیویورک نشان می‌داد، بار دیگر بر تعهد دولت جو بایدن بر اخراج جمهوری اسلامی ایران از کمیسیون مقام زن سازمان ملل متحد تاکید کرد. لیندا تامس گرینفیلد نوشت:

«این هفته چشم جهانیان نیز به سازمان ملل خواهد بود. ما باید به درخواست‌های طنین انداز زنان و جامعه مدنی ایرانی برای حذف ایران از کمیسیون مقام زنان گوش دهیم.»

کمیسیون ۴۵ عضوی مقام زن ملل متحد هر سال در ماه مارس تشکیل جلسه می‌دهد و هدف آن ترویج برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان است.

کمیسیون مقام زن ملل متحد نقش تصمیم‌گیری با ضمانت اجرایی ندارد، اما بالاترین مقام نظارتی در حوزه زنان در سازمان ملل است. نمایندگان بر اساس تقسیم‌بندی جغرافیایی برای یک دوره چهار ساله انتخاب می شوند: آفریقا ۱۳ عضو، آسیا ۱۱ عضو، آمریکای لاتین و کارائیب ۹ عضو، اروپای شرقی ۴ عضو، اروپای غربی و دیگر کشورها ۸ عضو.