چرا اقیانوس‌ها در حال گرم‌شدن هستند؟ 

اقیانوس‌های جهان تب دارند. دمای سطح دریا در چند ماه گذشته به‌طور بی‌سابقه‌ای گرم بوده است. دانشمندان بر این باورند که الگوی آب و هوایی که ال نینو ایجاد کرده ممکن است تا حدی مسبب این گرمایش باشد، اما رکورد بالای گرما بخشی از یک فرآیند نگران‌کننده است.

اقیانوس‌های جهان در حال گرم‌شدن هستند. به دلیل گرم‌شدن زمین به‌واسطه‌ی فعالیت‌های انسان، میانگین دمای اقیانوس‌ها هر سال بالاتر و بالاتر می‌رود. هرچه گرمایش بیشتر شود، هرچند بسیار کم، تأثیرات عظیمی بر حیات جانداران دریایی، شدت طوفان‌ها و موارد دیگر خواهد داشت.

چرا اقیانوس‌ها گرم می‌شوند؟

از آغاز انقلاب صنعتی، انسان‌ها مقادیر بسیاری از سوخت‌های فسیلی را سوزانده‌اند؛ بخش‌های عظیمی از درختان جنگل‌ها را قطع کرده و فعالیت‌های دیگری انجام داده‌اند که سبب شده دی اکسید کربن که گرما را در خود نگه می‌دارد به جو زمین پمپاژ شود. 

طی دو قرن گذشته هوای سطح زمین به‌طور متوسط حدود یک درجه فارنهایت (۰٬۶ درجه سانتیگراد) گرم شده است. منابع دیگر از گرمایش زمین تا اندکی بیش از یک درجه سانتیگراد نسبت به پیش از انقلاب صنعتی خبر می‌دهند. عبور از حد ۱,۵ درجه در همین قرن پیش‌بینی می‌شود.

باقی گرمایی که ایجاد کرده‌ایم توسط اقیانوس‌های بزرگ جذب شده است. اقیانوس‌ها از دهه ۱۹۷۰ بیش از ۹۰ درصد از انرژی گرمایی اضافی را که توسط دی اکسید کربن انباشته شده، جذب کرده‌اند. از آنجایی که اقیانوس‌ها عظیم هستند و آب نسبت به هوا برای گرم شدن انرژی بسیار بیشتری مصرف می‌کند، در طول قرن گذشته در اقیانوس‌ها افزایش دمای بیش از یک درجه فارنهایت که افزایش دمای کمی به‌شمار می‌آید، رخ داده است.

اما روند گرم شدن هوا در حال افزایش است. بخش سطحی اقیانوس‌ها حدود ۲۴ درصد سریع‌تر از چند دهه پیش گرم می‌شوند و این میزان احتمالاً در آینده افزایش خواهد یافت. 

برای مثال، مرجان‌ها به‌شدت با دمای آبی که در آن زندگی می‌کنند هماهنگ هستند. گرم شدن تنها یک درجه سانتیگراد می‌تواند آنها را تحت فشار قرار دهد و باعث "سفید شدن" آنها شود. سفید شدن مرجان‌ها بدان معناست که آنها جلبک‌های همزیستی را که درون آنها زندگی می‌کنند بیرون می‌ریزند. مرجان‌ها معمولاً بیشتر انرژی خود را از این جلبک‌ها تأمین می‌کنند. گاهی اوقات، مرجان‌ها پس از اینکه جلبک‌هایشان را از دست دادند و سفید شدند، ممکن است دوباره بهبود یابند. اما در برخی موارد، آنها درمان نمی‌شوند.

گرم شدن دریاها طوفان‌های شدیدتری ایجاد می‌کند

دانشمندان پیش‌بینی می‌کنند که اقیانوس‌های گرم‌تر، طوفان‌هایی همچون طوفان‌های موسمی و استوایی را در آینده شدیدتر می‌کنند و شدت آنها را بسیار افزایش می‌دهد. گرمایش در اقیانوس‌ها سبب می‌شود که پروسه قوی شدن طوفان‌ها تشدید شود و احتمال بارش حجم عظیمی از باران را بالا می‌برد.

گرم شدن دریاها سطح دریاها را بالاتر می‌برد

آب گرم فضای بیشتری را نسبت به آب سرد اشغال می‌کند. با گرم شدن اقیانوس‌ها، آنها گسترش می‌یاند و همانطور که آنها حجم بیشتری را اشغال می‌کنند، سطح دریاها بالا می‌رود.

بین سال‌های ۱۹۷۱ تا ۲۰۱۰، افزایش سطح آب دریا که ناشی از گرما بود، هر سال حدود هشت دهم میلی‌متر به ارتفاع اقیانوس‌ها‌ اضافه کرد. بالا رفتن گرمایش در سراسر زمین سبب شده حدود نیمی از سطح آب دریاها افزایش یابد. افزایش گرمای زمین همچنین باعث شده بیشتر یخ‌های گرینلند و قطب جنوب یا سایر یخچال‌های طبیعی جهان ذوب شوند. در حال حاضر این توده‌های یخ به‌سرعت در حال ذوب شدن هستند و احتمالاً افزایش سطح جهانی آب دریاها به خاطر ذوب شدن یخ‌ها، از انبساط آب ناشی از گرما که اولین عامل بالا رفتن سطح آب دریاها بود، پیشی می‌گیرد.

افزایش سطح آب اقیانوس‌ها چه تاثیری بر ایران خواهد گذاشت؟

با افزایش سطح آب دریا، اکوسیستم خلیج‌فارس و دریای خزر تغییر می‌کند. رود کارون که تنها منبع آب شیرین برای جمعیتی بیش از یک‌میلیون نفر است، ممکن است با آب‌شور دریا ادغام شود. 

سواحل شمالی به زیر آب فرو خواهند رفت و بخش قابل توجهی از استان خوزستان و سایر استان‌های جنوبی را آب فرا خواهد گرفت. با بالا آمدن آب دریاها ممکن است برخی جزایر ایران نیز به زیر آب روند. 

طبق پیش‌بینی‌ها در اثر افزایش دما، خشکی در برخی مناطق تشدید می‌شود و مناطق دیگر باران‌های شدید و نامنظم را تجربه می‌کنند. این دو عامل بر کشاورزی تأثیری منفی می‌گذارند. پرورش دام و طیور نیز در معرض خطر قرار می‌گیرد. کارایی نیروگاه‌های حرارتی کاهش پیدا می‌کند و سدها نیز انرژی کمتری تولید خواهند کرد. درنهایت به خاطر طوفان‌های دریایی، تأسیسات نفت، گاز و پتروشیمی در جنوب ایران از بین خواهند رفت. با افزایش گرما سلامت مردم ایران نیز تهدید می‌شود.