اعدام ۷۶ زندانی بلوچ در پنج ماه؛ افزایش سرکوب و تبعیض ساختاری
بسیاری از زندانیان بلوچ به دلایل مذهبی، عقیدتی یا حتی فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی مورد آزار قرار می‌گیرند و در قالب اتهامات امنیتی یا سیاسی، به اعدام محکوم می‌شوند.
بخش جامعه و حقوق
از یکی از جمعه‌های اعتراضی در زاهدان
در پنج ماه نخست سال ۲۰۲۵ میلادی، جمهوری اسلامی ایران دست‌کم ۷۶ زندانی بلوچ را در زندان‌های مختلف کشور اعدام کرده است. این آمار نگران‌کننده، استفاده ابزاری از مجازات اعدام و سرکوب ملت بلوچ در ایران را نشان می‌دهد.
اعدام‌های گسترده و ناعادلانه
بر اساس گزارش کمپین فعالین بلوچ، از مجموع اعدام‌شدگان، ۵۴ نفر به اتهامات مرتبط با مواد مخدر، ۱۷ نفر به اتهام قتل و ۵ نفر به دلایل عقیدتی و سیاسی اعدام شده‌اند. این در حالی است که بسیاری از این افراد بدون دسترسی به وکیل مستقل و در دادگاه‌هایی فاقد دادرسی عادلانه محاکمه شده‌اند.
بسیاری از زندانیان بلوچ به دلایل مذهبی، عقیدتی یا حتی فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی مورد آزار قرار می‌گیرند و در قالب اتهامات امنیتی یا سیاسی، به اعدام محکوم می‌شوند.
تبعیض ساختاری علیه بلوچ‌ها
با وجود اینکه جمعیت بلوچ‌ها تنها حدود ۵ تا ۶ درصد از کل جمعیت ایران را تشکیل می‌دهد، اما طی سال‌های گذشته، این گروه اقلیت سهمی به‌مراتب بالاتر از حد نسبت جمعیتی خود در میان اعدام‌شدگان داشته‌اند. بر اساس گزارش‌های نهادهای حقوق بشری، از جمله عفو بین‌الملل و کمپین فعالین بلوچ، بلوچ‌ها در برخی سال‌ها بیش از ۲۴ درصد از کل افراد اعدام‌شده در ایران را تشکیل داده‌اند. این آمار نگران‌کننده، شواهد روشنی از تبعیض نژادی، مذهبی و ساختاری علیه این جامعه است؛ تبعیضی که در اشکال مختلفی همچون فقر مزمن، محرومیت از توسعه، سرکوب فرهنگی و محدودیت‌های سیاسی نیز بازتاب دارد. بسیاری از اعدام بلوچ‌ها، در روندهای قضایی غیرشفاف، بدون دسترسی به وکیل مستقل و تحت فشارهای امنیتی و اعترافات اجباری صورت می‌گیرد؛ امری که پرسش‌های جدی درباره مشروعیت این احکام برمی‌انگیزد.
زندان زاهدان؛ مرکز اعدام‌ها
زندان مرکزی زاهدان طی سال‌های اخیر به یکی از مراکز اصلی اجرای احکام اعدام در کشور تبدیل شده است؛ به‌ویژه برای زندانیان بلوچ. براساس اطلاعات منابع حقوق بشری، در حال حاضر دست‌کم ۸۵ زندانی بلوچ در این زندان با حکم قطعی اعدام مواجه‌اند. این زندانیان نه تنها در شرایط بسیار سخت و غیرانسانی نگهداری می‌شوند، بلکه به خدمات حقوقی و مشاوره قضایی مؤثر نیز دسترسی ندارند.
گزارش‌هایی از نگهداری طولانی‌مدت در سلول‌های انفرادی، قطع ارتباط با خانواده، و ممانعت از دریافت وکیل انتخابی وجود دارد. در فضایی چنین بسته و فاقد نظارت عمومی، خطر اجرای ناگهانی و دسته‌جمعی اعدام‌ها بسیار بالاست. زندان زاهدان امروز نه فقط محل حبس، بلکه ابزاری برای ایجاد وحشت و کنترل امنیتی در یکی از معترض‌ترین استان‌های کشور است.
درخواست اقدام فوری بین‌المللی
سازمان‌های حقوق بشری از نهادهای بین‌المللی، از جمله سازمان ملل و اتحادیه اروپا، خواستار اقدام فوری برای توقف اعدام‌ها و رسیدگی به وضعیت زندانیان بلوچ شده‌اند. آن‌ها تأکید می‌کنند که جمهوری اسلامی باید نسبت به تعهدات بین‌المللی خود در زمینه حقوق بشر پاسخ‌گو باشد.
اعدام گسترده زندانیان بلوچ در ایران، به‌ویژه در سال‌های اخیر، چیزی فراتر از اجرای قانون است؛ بلکه یک رویکرد هدفمند برای سرکوب ملیت‌ها، ایجاد رعب و وحشت، و تثبیت کنترل سیاسی و امنیتی در مناطق ناآرام است.
نظرها
نظری وجود ندارد.