«پرونده ویژه» مجلس برای فساد در فوتبال ایران؛ باج بده و بازی کن

در هفته‌های اخیر، بار دیگر موضوع فساد در فوتبال ایران، این‌بار با محوریت ایجنت‌ها (کارگزاران)، به صدر اخبار بازگشته است. روز چهارشنبه ۱۴ خرداد گزارشی از نقش امیر قلعه‌نویی، سرمربی تیم ملی فوتبال ایران در بازار نقل و انتقالات و دلالی با ابزار دعوت شدن یا نشدن به تیم ملی در رسانه‌ها منتشر شد.

همزمان، علی خضریان، نماینده تهران و عضو کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی، با اعلام باز شدن یک «پرونده ویژه» در پارلمان، نسبت به نفوذ گسترده و خطرناک برخی ایجنت‌ها در ساختار تصمیم‌گیری فوتبال ایران هشدار داد.

به روایت این نماینده مجلس، شبکه‌هایی پشت‌پرده در فوتبال ایران وجود دارد که با اغفال بازیکنان نوجوان و جوان، آنها را به سمت قراردادهای طولانی‌مدت و غیرمنصفانه می‌کشانند. به گفته خضریان، این شبکه‌ها نه‌فقط در مسیر حرفه‌ای بازیکنان دخالت دارند، بلکه گاه با دام‌های اقتصادی و حتی اخلاقی، این ورزشکاران را در تنگنای باج‌دهی قرار می‌دهند. او همچنین به نقش برخی مربیان شناخته‌شده در پیشنهادهای اقتصادی مشکوک به بازیکنان اشاره کرده و گفت: «این مربیان جوان‌ها را در دوراهی باج‌دادن یا نیمکت‌نشینی قرار می‌دهند.»

اشاره سربسته خضریان به «برخی مربیان شناخته‌شده» می‌تواند به نوعی تأییدی باشد بر موضوع قدیمی نقش مربیان تیم‌‌های بزرگ و تیم ملی در فساد فوتبال. در روزهای گذشته، شایعاتی درباره نفوذ یکی از ایجنت‌ها در ترکیب تیم ملی و نقش او در دعوت برخی بازیکنان خاص منتشر شده بود؛ حتی گفته می‌شود یکی از دستیاران سرمربی تیم ملی، ارتباط مالی مستقیم با این ایجنت دارد و به عنوان مدیر روابط عمومی یک شرکت هواپیمایی نیز منصوب شده است.

هرچند خضریان تأکید دارد که نمی‌توان همه مربیان و کارگزاران را به فساد متهم کرد اما از شبکه‌ای سخن می‌گوید که توانسته است با اتکا به ابزار رسانه، برخی بازیکنان را ناگهان برجسته و برخی دیگر را حذف کند. او خواستار بررسی جدی روابط پشت‌پرده برخی ایجنت‌ها با مربیان و تصمیم‌گیران فوتبال شده و هشدار داده است که در صورت بی‌توجهی نهادهای مسئول، مجلس با همکاری نهادهای امنیتی اسامی افراد را علنی خواهد کرد.

موضوع نقش سه‌گانه مربی‌ها، ایجنت‌ها و چهره‌های رسانه‌ای ورزش در فساد فوتبال جدید نیست. سال گذشته یکی از پیچیده‌ترین پرونده‌های فساد در فوتبال ایران افشا و البته بر آن سرپوش گذاشته شد. در یکی از بزرگ‌ترین رسوایی‌های تاریخ فوتبال ایران، پرونده گسترده فساد در باشگاه مس رفسنجان تصویری از روابط ناسالم، رشوه‌خواری و تبانی را آشکار کرد.

در آن پرونده، برخی مفاسد سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ برملا شد؛ زمانی که مدارک و اسناد گسترده‌ای از پرداخت و دریافت رشوه، استفاده از ارز دیجیتال، سکه و دلار برای خرید داوران، تغییر نتایج مسابقات، جابه‌جایی زمان بازی‌ها و حتی ورود جادوگران برای تأثیرگذاری بر بازی‌ها منتشر شد.

بازداشت چهره‌هایی مانند خداداد افشاریان، رئیس وقت کمیته داوران، فریبرز محمودزاده، مسئول برگزاری لیگ یک، و شهاب زندی، مدیرعامل باشگاه شمس‌آذر، تنها بخشی از این زنجیره پیچیده فساد بود. نام‌های دیگری مانند سهیل مهدی، محمدحسین میثاقی، پژمان راهبر و برخی مجریان و داوران نیز به‌عنوان متهم یا مطلع در فهرست پرونده قرار گرفتند.

گزارش‌هایی که در سال ۱۴۰۳ منتشر شد، از «استفاده از بیت‌المال برای رشوه‌دهی، نقش ایجنت‌ها در جابه‌جایی بازیکنان، و حتی فشار بر داوران برای تغییر نتایج» پرده برداشت.

از دهه ۸۰ تاکنون، بارها موضوعاتی مانند دلال‌های نقل‌وانتقالات، قراردادهای صوری، تبانی، شرط‌بندی و نفوذ سیاسی در فدراسیون فوتبال مطرح شده‌اند. پیش‌تر در سال ۱۳۹۷، گزارش‌هایی درباره قراردادهای عجیب تیم‌های پایه و نقش برخی چهره‌های بانفوذ در بازار بازیکن‌سازی منتشر شد. اما هیچ‌کدام از این پرونده‌ها تاکنون به برخورد جدی منتهی نشده‌اند.