گرانی ۵۲ درصدی نان و تورم فزاینده زندگی مردم ایران را دشوارتر کرده است

محمدجواد کرمی، رئیس کارگروه آرد و نان کشور، اعلام کرده است که قیمت نان‌های سنتی در استان‌های قم، خراسان رضوی، همدان، و گیلان افزایش یافته و انتظار می‌رود نرخ‌های جدید در سایر استان‌ها از جمله تهران تا ۲۴ تیر ماه ابلاغ شود.

این در حالی است که بر اساس قانون، وزارت کشور اختیار تعیین نرخ نان را به استانداری‌ها واگذار کرده و استانداران با بررسی قیمت‌ها، نرخ‌ها را به صورت استانی اعلام می‌کنند.

این عدم یکپارچگی باعث شده تا در برخی استان‌ها، نان با افزایش‌های قابل توجهی روبه‌رو شود.

خبرگزاری کار ایران (ایلنا) ، در قم، قیمت هر نان سنگک سنتی به ۵,۲۰۰ تومان و در مشهد نیز افزایش ۵۲ درصدی قیمت انواع نان تأیید شده است.

حمیدرضا رستگار، رئیس اتاق اصناف تهران دوشنبه ۲۳ تیر در مورد قیمت جدید نان در تهران با بیان این‌که «فعلاً هیچ قیمت جدیدی اعلام نشده است»، گفت: «اگر یک نانوایی در تهران خودسرانه قیمت نان را افزایش بدهد، تخلف است».

رئیس اتاق اصناف تهران در مورد زمان اعلام قیمت جدید نان، گفت:

با این حال در تهران، با وجود عدم ابلاغ رسمی، نانوایی‌ها به پیشواز گرانی رفته‌اند و نان بربری که قیمت مصوب آن سه هزار و ۵۰۰ تومان است، در برخی محله‌ها تا هفت هزار تومان و سنگک سنتی ساده تا ۲۵ هزار تومان به فروش می‌رسد.

دلایل گرانی و تأثیر بر معیشت کارگران

عباس میرزاد، معاون اقتصادی استانداری ایلام، دلیل اصلی این افزایش قیمت‌ها را رشد هزینه‌های حمل‌ونقل، انرژی، بیمه، و مواد اولیه دانسته و تأکید کرده که این افزایش «ربطی به حذف یارانه ندارد». میرزاد گفته که افزایش قیمت قرار بود پیش از جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و ایران اجرا شود، اما به تعویق افتاده است.

این گرانی در شرایطی رخ می‌دهد که در شرایط اقتصادی بد ایران، بسیاری از کارگران در شرکت‌ها و کارخانه‌ها یا اخراج می‌شوند، یا ساعت کاری‌شان کاهش می‌یابد و یا ازمزایای مزدی و اضافه حقوق محروم می‌مانند.

یک کارگر رسمی با حقوق ماهی ۲۲ میلیون تومان در گفت‌وگو با ایلنا گفت:

علیرضا خرمی، فعال کارگری، نیز با اشاره به افزایش ۵۰ درصدی بسیاری از اقلام خوراکی پس از جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و ایران، تأکید می‌کند که گرانی نان ضربه بزرگی به معیشت کارگران است و مزد روزانه کارگران که حدود ۳۴۰ هزار تومان است، تنها کفاف خرید ۱۵ یا ۱۶ عدد نان خالی را می‌دهد. این وضعیت نشان می‌دهد که نان با کیفیت و در دسترس، بسیار گران‌تر از نرخ‌های اعلام شده است.

تجمع نانوایان و اعتراض به سامانه «نانینو»

همزمان با گرانی نان، نانوایان نیز در شهرهای مختلف از جمله تهران، یزد، مشهد، و ارومیه دست به تجمع زده‌اند.

اعتراض اصلی آن‌ها به درآمد ناچیز، گرانی‌های روزافزون، تأخیر در تسویه‌حساب فروش نان، قطع مکرر سامانه «نانینو»، محدودیت در برداشت از حساب‌ها، کاهش سهمیه آرد، و قطع یارانه‌ها است.

طرح «هوشمندسازی یارانه نان» یا «نانینو» از سال ۱۴۰۱ با هدف شفاف‌سازی توزیع آرد و جلوگیری از تخلفات آغاز شد. با نصب کارتخوان‌های هوشمند در نانوایی‌ها و رهگیری تراکنش‌ها، مصرف آرد یارانه‌ای کنترل شد و تعداد تراکنش‌های خرید نان افزایش یافت. اما به‌دلیل فقدان زیرساخت‌های نظارتی، تراکنش‌های صوری و اختلاف قیمت آرد یارانه‌ای و آزاد، تخلفات گسترده‌ای رخ داد.

نانوایان معتقدند که با شرایط موجود قادر به خرید آرد و پرداخت حقوق کارگران خود نیستند و خواستار کوتاه شدن دست «نانینو»، پرداخت یارانه، و عدم محدودیت در اختصاص آرد هستند.

این اعتراضات نشان می‌دهد که نه تنها مصرف‌کنندگان، بلکه تولیدکنندگان نان نیز با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو هستند.

تورم فزاینده و ناامنی غذایی

بر اساس گزارش مرکز آمار ایران در خرداد ماه ۱۴۰۴، نرخ تورم ماهانه به ۳,۳ درصد و تورم سالانه به ۳۴,۵ درصد رسیده است.

در این میان، بخش خوراکی‌ها با تورم ماهانه ۴,۹ درصدی و گروه نان و غلات با تورم ماهانه ۶,۷ درصدی، بیشترین سهم را در فشار قیمتی بر خانوارها داشته‌اند.

این افزایش قیمت‌ها، به ویژه برای کالاهای ضروری، سهم بیشتری از درآمد افراد را به خود اختصاص داده و قدرت خرید آن‌ها را به‌شدت کاهش داده است.

در حال حاضر، قیمت فیله گوساله تا یک میلیون و  ۴۹۸ هزار تومان و برنج ایرانی تا ۳۰۰ هزار تومان در هر کیلوگرم رسیده است.

افزایش قیمت‌ها در بخش مسکن نیز با تورم ماهانه ۲,۲ درصد و سالانه ۳۹ درصد، فشار بیشتری را بر خانواده‌ها وارد می‌کند.

این شرایط باعث شده تا امنیت غذایی مردم ایران، به‌ویژه طبقات فقیر، به‌شدت تحت تأثیر قرار گیرد.