دست‌کم شش زندانی بلوچ در زاهدان اعدام شدند

سازمان حقوق بشر ایران دوشنبه ۳۰ تیر گزارش داد که صبح روز گذشته، یکشنبه ۲۹ تیر ماه، حکم اعدام دست‌کم شش مرد بلوچ در زندان مرکزی زاهدان اجرا شد.

این گزارش هویت چهار نفر از آن‌ها را عبدالجلیل درکزهی، ۳۵ ساله، نعمت‌الله شهنوازی، ۴۳ ساله، نصیر (داریوش) شه‌بخش، ۲۴ ساله، و (نام کوچک نامشخص) غلجایی عنوان کرده و گفته است که اتهامات آن‌ها به به «مواد مخدر» مربوط می‌شد. هویت دو تن دیگر هنوز احراز نشده است.

منابع بلوچ، از جمله شبکه حال‌وش که خبرهای مربوط به بلوچ‌ها را منتشر می‌کند نیز این اعدام‌ها را تأیید کرده‌اند.

یک منبع مطلع به سازمان حقوق بشر ایران گفت:

هنوز رسانه‌های داخل ایران و یا منابع رسمی اعدام این شش زندانی را اعلام نکرده‌اند.

افزون براین، دو زندانی دیگر نیز در این زندان جهت اعدام به سلول انفرادی منتقل شدند که قرار است حکم آن‌ها نیز به‌زودی اجرا شود.

«حال‌وش» هویت این دو زندانی بلوچ را خالد بلوچی، اهل و ساکن شهرستان زرآباد و ناصر سیاه‌سر، اهل و ساکن زابل عنوان کرده و افزوده است که اتهام آن‌ها «قتل» است.

به گزارش خبرگزاری میزان، نزدیک به قوه قضائیه جمهوری اسلامی، صبح روز شنبه ۲۸ تیرماه نیز، حکم اعدام سه زندانی که با اتهام «تجاوز به عنف» به اعدام محکوم شده بودند، در زندان گرگان به اجرا در آمد. در این گزارش به هویت افراد اعدام شده اشاره‌ای نشد اما براساس اطلاعات سازمان حقوق بشر ایران هویت دو تن از این زندانیان، علیرضا اُشتُرَک و محمد اُشتُرَک (هر دو شهروند بلوچ) احراز شده است.

بر اساس گزارش سالانه عفو بین‌الملل که در آوریل (فروردین) سال جاری منتشر شد، ایران با ۹۷۲ مورد اعدام، مسئول ۶۴ درصد از اعدام‌های ثبت‌شده در جهان در سال گذشته میلادی بود؛ رقمی که نسبت به سال ۲۰۲۳ با ثبت ۸۵۳ اعدام، رشدی ۱۴ درصدی داشته و بالاترین میزان ثبت‌شده در ایران از سال ۲۰۱۵ تاکنون محسوب می‌شود.

عفو بین‌الملل در گزارش خود نوشته بود که در ایران، از مجازات اعدام نه‌تنها برای مقابله با جرایم، بلکه برای کنترل سیاسی، حذف منتقدان و سرکوب اقلیت‌ها استفاده شده است. از جمله بلوچ‌ها با آن‌که تنها حدود ۵ درصد جمعیت ایران را تشکیل می‌دهند، دست‌کم ۱۰ درصد از کل اعدام‌شدگان سال ۲۰۲۴ را شامل می‌شوند.

اعدام زندانیانی که با اتهامات مربوط به «مواد مخدر» اعدام شده‌اند، در پنج سال گذشته به‌طور مستمر و هر ساله، افزایش شدیدی داشته‌اند.

به‌گفته سازمان حقوق بشر ایران سال ۲۰۲۴ دست‌کم ۵۰۳ نفر به اتهامات مرتبط با مواد مخدر در ایران اعدام شدند، که افزایشی ۶,۶ درصدی نسبت به ۴۷۱ اعدام در سال ۲۰۲۳ و تقریباً ۲۰ برابر بیشتر از اعدام‌های مرتبط با مواد مخدر در سال ۲۰۲۰ است.

همچنین دست‌کم ۴۱۹ اعدام در سال ۲۰۲۴ به اتهام قتل و بر اساس قوانین قصاص اجرا شد. این تعداد بر اساس گزارش سازمان حقوق بشر ایران در سال ۲۰۲۳ برابر با ۲۸۲، در سال ۲۰۲۲ برابر با ۲۸۸ و در سال ۲۰۲۱ برابر با ۱۸۳ اعدام بود. سال ۲۰۲۴ بالاترین تعداد سالانه اعدام‌های قصاص از سال ۲۰۱۰ تاکنون را داشت.