با اخراج افغانستانی‌ها از ایران صنعت ساختمان با کمبود کارگر روبه‌رو شده است
رئیس کانون انبوه‌سازان تهران می‌گوید ۵۰ درصد کارگران ساختمانی در تهران افغان بودند و نرخ دستمزد کارگران ایرانی دو برابر مهاجران افغانستانی است.
بخش حقوق
با اخراج افغانستانی‌ها از ایران صنعت ساختمان با کمبود کارگر روبه‌رو شده است ـ عکس از آرشیو
ایرج رهبر، رئیس کانون انبوه‌سازان تهران جمعه ۳ مرداد در گفت‌وگو با خبرگزاری کار ایران (ایلنا) درباره اخراج کارگران افغانستانی از ایران و تأثیر آن بر صنعت ساختمان گفت:
«چندین سال است به اینکه کارگران اتباع افغان را برای کارگر ساختمانی انتخاب کنیم، عادت کرده‌ایم، حتماً در سایر مشاغل هم کارگران افغان به‌کار گرفته می‌شوند. اما در صنعت ساختمان اتباع افغان بیشتر برای شغل کارگر ساختمانی جذب شده‌اند از این رو خروج کارگران افغان از کشور، مشکلاتی را هم ایجاد کرده است.»
رهبر افزود:
«بیش از ۵۰ درصد کارگران ساختمانی در تهران از اتباع افغان بودند (...) و از آن‌جایی که در صنعت ساختمان برای رشته‌های مانند کارگر ساختمانی، آرماتور بند، سیمان‌کار، سنگ‌کار، بنا و کارگر ساده کارگران افغان به‌کار گرفته می‌شدند، حالا با کمبود کارگر در این رشته‌ها مواجه هستیم.»
به‌گفته رئیس کانون انبوه‌سازان تهران با اخراج کارگران افغانستانی از ایران، «راندمان کار در صنعت ساختمان کاهش پیدا کرده است و برخی از پروژه‌ها دچار وقفه شده‌اند و جبران آن و جایگزینی کارگران ایرانی قطعاً زمان‌بر خواهد بود».
ایرج رهبر با تأکید بر اینکه «جایگزین‌شدن کارگران ایرانی قیمت تمام‌شده کار را بالا می‌برد»، افزود:
«نرخ دستمزد کارگر ساختمانی ایرانی دو برابر دستمزد کارگر افغان است.»
در ماه‌های اخیر، اخراج شهروندان افغانستانی از ایران به شکلی بی‌سابقه شدت یافته و با واکنش‌های گسترده نهادهای بین‌المللی و فعالان حقوق بشر مواجه شده است.
خروج گسترده مهاجران افغان که بین ۲ تا ۴ میلیون نفر از نیروی کار کشور را تشکیل می‌دادند، بازار کار ایران را با بحران مواجه کرده است. بیش از ۶۵ درصد این مهاجران در بخش‌های کم‌درآمد مانند ساختمان، کشاورزی، حمل‌ونقل، نظافت و مدیریت پسماند فعالیت داشتند.
در بخش ساختمان، خروج کارگران افغان که ۴۰ تا ۶۰ درصد نیروی کار ساده و نیمه‌ماهر برخی پروژه‌ها را تشکیل می‌دادند، هزینه دستمزد را ۳۰ تا ۵۰ درصد افزایش داده و باعث کندی یا توقف برخی پروژه‌های عمرانی شده است.
در ایران به‌دلیل دستمزد پایین کارگر ساده ساختمانی، کسی تمایلی به این شغل ندارد. برای کارفرما، هزینه کارگران افغانستانی ارزان‌تر تمام می‌شد زیرا افزون بر دستمزد کمتر، کارگران افغان چون مدارک هویتی نداشتند در لیست بیمه تأمین اجتماعی نیز قرار نمی‌گرفتند.
از این رو به‌گفته ایرج رهبر، در بخش ساختمان از کارگران افغان استفاده می‌شد و «اساساً کارگران ایرانی از رده خارج شده بودند».
رئیس کانون انبوه‌سازان تهران گفت:
«هر چند که دستمزد کارگر ایرانی بالاتر است اما در شرایط کمبود کارگر، کارفرما مجبور می‌شود که از کارگرساده ایرانی استفاده کند.»
او پیش از این گفته بود که با اخراج پناهجویان افغانستانی، هزینه ساخت هر مترمربع مسکن در تهران، بابت نیروی کار، تا ۲۵ درصد بالا رفته است.
این مسئله در بخش کشاورزی نیز مشهود است و کمبود کارگر فصلی در استان‌هایی مانند کرمان، خراسان و مناطق شمالی، ضایعات محصولات از جمله ۲۵ درصد پسته برداشت‌نشده در کرمان را افزایش داده و قیمت نهایی محصولات را بالا برده است.
کارگران افغانستانی عمدتاً در استان‌های خراسان، اصفهان، تهران، سیستان و بلوچستان و فارس متمرکز بودند اما در سال‌های اخیر با محدودترشدن شرایط زندگی مهاجران افغانستانی در ایران زندگی آنها نیز دستخوش تغییرات اساسی شد. در برخی استان‌ها حتی ورود مهاجران افغانستانی ممنوع اعلام شد.
بر اساس گزارش کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان (UNHCR)، حدود ۷۰ درصد مهاجران افغانستانی بازگشته از ایران، به‌طور اجباری اخراج شده‌اند. بسیاری از آنها زن و کودک هستند، که این موضوع باعث بروز نگرانی‌های حقوق بشری شده است.
با این حال اسکندر مؤمنی، وزیر کشور روز یکشنبه ۲۹ تیرماه گفت:
«تا این لحظه ۸۰۰ هزار نفر افغانستانی که بیش از ۷۰ درصدشان داوطلبانه و خود معرف بودند در کمال احترام و با در نظر گرفتن کرامت آنها این اقدام انجام شد.»
گزارش‌های متعددی در مورد بدرفتاری، غصب اموال و باج‌گیری از مهاجران منتشر شده که نشان می‌دهد ادعای وزیر کشور ایران درباره حفظ احترام مهاجران افغانستانی نادرست است. نحوه برخورد دولت ایران با مهاجران افغانستانی با انتقاد نهادهای حقوق بشری روبه‌رو شده است، به‌ویژه در پی گزارش‌هایی درباره جدایی اعضای خانواده‌ها و شرایط سخت بازداشت در مناطق مرزی.
نظرها
نظری وجود ندارد.