نایبرئیس شورای سیاسی حزبالله: ما جنگ داخلی نمیخواهیم، اما اگر مجبور شویم، آماده نبردی کربلایی هستیم
یک روز پس از اظهارات تند نعیم قاسم، رهبر حزبالله، که بهعنوان تهدید به جنگ داخلی تفسیر شد، محمود قماطی، نایبرئیس شورای سیاسی حزبالله، گفت که دبیرکل حزبالله تهدید به جنگ داخلی نکرده، بلکه نسبت به فتنهای هشدار داده است که نتیجه ناگزیر تحویل سلاح در شرایط اشغال خواهد بود.
بخش سیاست
پرچم لبنان با پرچم حزبالله لبنان پوشیده شده. عکس از John Grummitt /Shutterstock
قماطی روز شنبه، ۲۵ مرداد / ۱۶ اوت ۲۰۲۵، تأکید کرد که حزبالله خواهان هیچگونه رویارویی داخلی در لبنان نیست. این موضعگیری یک روز پس از سخنان نعیم قاسم بیان شد که گفته بود در صورت تحمیل خلع سلاح، حزبالله آماده «نبردی کربلایی» در لبنان است.
شیخ نعیم قاسم، دبیرکل حزبالله لبنان، جمعه ۲۴ مرداد / ۱۵ اوت، یک روز پس از دیدار با علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، در یک سخنرانی تلویزیونی، تصمیم دولت لبنان در مورد خلع سلاح این گروه را به شدت محکوم کرد و گفت این تصمیم «مقاومت را از سلاحهایش محروم میکند».
این اظهارات با واکنشهای شدید جریانهای سیاسی لبنان روبهرو شد و بسیاری آن را نتیجه فشار یا چراغ سبز تهران دانستند؛ بهویژه که پس از ملاقات با فرستاده تهران بیان شد. نخستوزیر لبنان، نواف سلام، در پیامی در شبکههای اجتماعی، سخنان نعیم قاسم را «تهدیدی ضمنی به جنگ داخلی» توصیف کرد.
قماطی در گفتوگو با شبکه الجزیره توضیح دادکه نعیم قاسم صرفاً نسبت به وقوع فتنه هشدار داده و معتقد است تحمیل خلع سلاح بر حزبالله ناگزیر به فتنه یا جنگ داخلی منجر خواهد شد. او افزود: «دبیرکل حزبالله تهدید نکرده، بلکه گفته است اگر وادار شویم، آمادهایم نبردی مشابه کربلا به راه اندازیم.» وی همچنین تأکید کرد که «مقاومت [حزبالله] خط دفاعی مهمی برای امنیت ملی عربی است و باید در همین چارچوب فهمیده شود.»
قماطی با بیان اینکه حزبالله تمایلی به درگیری داخلی ندارد، خاطرنشان کرد: «سلاحهای مقاومت در شرایط اشغال قابل تحویل نیستند.» او یادآور شد که «این موضع دبیرکل تازه نیست» و پیشتر نیز نعیم قاسم بارها گفته بود: «ما سلاحهایمان را تحویل نخواهیم داد.»
لبنان: آزمایشگاه معماریهای امنیتی
در پی تحولات اخیر منطقهای پس از ۷ اکتبر و حمله اسرائیل به حزبالله – که به نابودی حدود ۸۰ درصد زیرساختهای موشکی آن انجامید – کابینه لبنان روز سهشنبه ۱۴ مرداد / ۵ اوت، ارتش این کشور را مأمور کرد طرحی برای محدود کردن اختیار حمل سلاح به شش نهاد امنیتی رسمی تدوین کند. در ادامه، ضربالاجلی غیرقابل تمدید تا پایان سال جاری برای تحویل سلاح تعیین شد. این تصمیم، بدون شک نقطه عطفی در تاریخ معاصر لبنان است.
نواف سلام برای تسریع روند خلع سلاح حزبالله، تحت فشار جدی فرانسه و ایالات متحده قرار دارد. مقامهای آمریکایی از جمله تام باراک و مورگان اورتاگوس هشدار دادهاند که تا زمانی که حزبالله سلاح در اختیار دارد، مذاکرات بیفایده خواهد بود و باید اقدام عملی صورت گیرد. چنین فشاری، به گفته برخی تحلیلگران، لبنان را عملاً زیر نوعی قیمومت بینالمللی قرار داده است.
در عین حال، با توجه به شکافهای داخلی و حساسیتهای فرقهای، دولت لبنان تمایلی به درگیری مسلحانه با حزبالله ندارد و در پی یافتن راهحلی دیپلماتیک و کمتنش است. با وجود این، در شرایط بیاعتمادی عمیق، تحقق چنین رویکردی دشوار به نظر میرسد.
از سوی دیگر، تهران در تلاش برای مهار روند ژئوپلتیکی است که در پس حمله اسرائیل به لبنان و ایران شدت گرفته است.
علی لاریجانی، دبیر تازهمنصوب شورای عالی امنیت ملی ایران، روز چهارشنبه ۲۲ مرداد پس از سفر به عراق وارد بیروت شد و در فرودگاه با استقبال نمایندگانی از حزبالله و جنبش امل روبهرو گردید. این سفر در بحبوحه یکی از پرتنشترین مقاطع سیاسی لبنان انجام شد؛ در حالی که مقامهای جمهوری اسلامی، تصمیم دولت لبنان برای خلع سلاح حزبالله را مداخله در امور داخلی دانسته بودند.
سفر لاریجانی نشاندهنده محاسبات گستردهتر منطقهای تهران است و میتوان آن را نمونهای روشن از برهمکنش سه سطح تحلیل در روابط بینالملل دانست: سطح داخلی (نزاع بر سر انحصار سلاح)، سطح منطقهای (رقابت محور شیعی تهران با ائتلاف آمریکا–اسرائیل–عربستان)، و سطح بینالمللی (مناقشه بر سر الگوی امنیتی خاورمیانه).
از نگاه تهران، خلع سلاح حزبالله نه تنها کاهش توان نظامی یک بازوی منطقهای، بلکه تغییر ژئوپلیتیک کل زنجیره بازدارندگی در برابر اسرائیل است. ایران میکوشد حتی در صورت تضعیف برتری نظامی حزبالله، جای پای سیاسی خود را در لبنان حفظ کند.
همزمان با این تحولات، فرانسه روز پنجشنبه میزبان نشستی سیاسی–نظامی با مقامات آمریکا برای بررسی راههای حمایت از لبنان و ارتش این کشور بود.
در حالی که بحران داخلی در لبنان در آستانه انفجار است، این کشور به صحنهای برای آزمایش و محکزنی راهبردی میان ایران و غرب بدل شده است. در شرایطی که باد به پرچم اسرائیل و غرب میوزد، تهران در تلاش است موازنه قدرت را تاجایی که میتواند احیا کند.
نظرها
نظری وجود ندارد.