شلیک مرگبار به معترضان در سقز یک کشته و سه زخمی بر جای گذاشت

محمد رشیدی، جوان ۲۲ ساله اهل روستای «پیرعمران»، قربانی این حادثه شد. عصر دوشنبه ۲۴ شهریور هنگامی که اهالی روستا برای اعتراض به فعالیت‌های معدن طلای «قُلقُله» تجمع کرده بودند، هدف تیراندازی قرار گرفتند.

محمد رشیدی در بیمارستان «صلاح‌الدین ایوبی» بانه جان باخت و سه نفر از بستگانش به نام‌های هیمن، رامیار و محمدامین رشیدی نیز مجروح شدند. منابع غیررسمی از وخامت حال مجروحان خبر می‌دهند.

افزایش تنش‌ها بر سر یک معدن طلا

به‌گزارش روزنامه «پیام ما»، این حادثه نتیجه بی‌توجهی چندین ساله به اعتراضات مردم و کارشناسان محیط زیست است. یکی از اعضای سازمان نظام مهندسی کردستان که نخواست نامش فاش شود، تأیید کرد که شلیک از سوی یکی از نیروهای حفاظت معدن صورت گرفته است. این موضوع توسط مقامات انتظامی و قضایی نیز تأیید شد.

محمدصادق پیروزی، فرمانده انتظامی سقز، اعلام کرد: «بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد دو نفر از افراد مرتبط با فعالیت معدن، با استفاده از سلاح گرم به سمت تجمع‌کنندگان تیراندازی کرده‌اند.» همچنین سید حسین حسینی، رئیس‌کل دادگستری کردستان، خبر از بازداشت ضاربان داد.

با این حال، به‌نظر می‌رسد این اتفاق ریشه در معضلات عمیق‌تری دارد.

به‌گفته کیوان زندکریمی، فعال مدنی کردستان، این فاجعه نتیجه «بی‌تدبیری و بی‌توجهی به خواست مردم» است. او می‌گوید سال‌هاست که بهره‌برداری از ذخایر طلای قلقله به دلیل آثار مخرب محیط‌زیستی و آلودگی آب منطقه، موضوعی پرتنش بوده است.

اداره کل محیط زیست و سازمان منابع طبیعی کردستان در گذشته با صدور مجوز برای این معدن مخالفت کرده بودند، اما «فشار دست‌های پشت پرده در پایتخت» باعث شد سازمان صنعت، معدن و تجارت کردستان بدون اخذ موافقت دیگر ارگان‌ها، مجوز استخراج را صادر کند.

هشدارهایی که نادیده گرفته شد

مخالفت با معدن قلقله سابقه طولانی دارد. مردم روستای قلقله در سال ۱۴۰۰ مقابل ساخت کارخانه طلا ایستادند و فعالان محیط زیست کارزار‌هایی را برای توقف فعالیت این معدن به راه انداختند.

در فروردین‌ماه امسال نیز، جمعی از متخصصان و شهروندان استان‌های کردستان، آذربایجان غربی و شرقی با انتشار نامه‌ای، خواستار توقف فوری فعالیت سه معدن طلا در منطقه شدند. آن‌ها در این نامه که به امضای بیش از ۱۶ هزار نفر رسیده، تأکید کردند که این معادن باعث آلودگی شدید منابع آب، خاک و هوا به فلزات سنگین سمی و افزایش بیماری‌های ژنتیکی و سرطانی می‌شوند.

کارشناسان محیط‌زیست بارها به مسئولان هشدار داده بودند که با فعالیت این معادن، سد کاظمی بوکان که آب آشامیدنی و کشاورزی میلیون‌ها نفر را تأمین می‌کند، در معرض خطر آلودگی قرار می‌گیرد. همچنین این فعالیت‌ها فرسایش خاک را در استانی که رتبه اول فرسایش خاک کشور را دارد، تشدید می‌کند. اما این هشدارها نادیده گرفته شد.

با وجود همه تهدیدها و بی‌توجهی‌ها، مردم مصرانه خواستار توقف استخراج بودند.

ضیاءالدین نعمانی، سرپرست فرمانداری ویژه سقز، مردم را به «آرامش و صبوری» دعوت کرده و اعلام کرده است که دولت «تا احقاق حق آنان ذره‌ای کوتاه نخواهد آمد». با این حال، بسیاری معتقدند که این پایان خونین، نتیجه بی‌توجهی به خواسته‌های مردمی است که بارها برای نجات محیط‌زیست خود فریاد زدند.