شروع مذاکره بر سر «طرح ۲۰ ماده‌ای» آمریکا

امروز در مصر مذاکراتی بر سر غزه و «طرح صلح ترامپ» آغاز می‌شود. کاخ سفید اعلام کرد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا داماد خود جرد کوشنر و فرستاده ویژه خود در امور خاورمیانه، استیو ویتکاف را به مصر اعزام کرده است.

همچنین، طبق گزارش‌هایی حماس نیز قصد دارد نمایندگانی را به آنجا بفرستد.

طرح ۲۰ ماده‌ای

کاخ سفید پس از دیدار اخیر ترامپ و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، طرحی ۲۰ ماده‌ای را که قبلاً آماده شدن آن اعلام شده بود، منتشر کرد. این طرح به این سوال پاسخ می‌دهد که گزینه‌ مطلوب برای اداره غزه پس از جنگ از دید آمریکا و متحدانش چیست.

طرح، عقب‌نشینی نیروهای اسرائیلی را پیش‌بینی می‌کند: عقب‌نشینی تنها پس از خلع سلاح حماس و استقرار نیروهای امنیتی بین‌المللی در نوار غزه انجام خواهد شد؛ سپس نیروهای مسلح اسرائیل باید به یک خط توافق شده عقب‌نشینی کنند که البته در ابتدا تعریف دقیق نشده است. ممکن است یک منطقه حائل ایجاد شود، به این معنی که ارتش اسرائیل می‌تواند در بخشی از نوار غزه باقی بماند.

طبق این طرح، حماس دیگر نباید در دولت نوار غزه مشارکت داشته باشد. زیرساخت‌های نظامی آن، از جمله تونل‌های متعدد، باید نابود شوند. به اعضای حماس اجازه خروج از نوار غزه داده می‌شود.

نوار غزه ابتدا توسط کمیته‌ای تحت رهبری ترامپ و با مشارکت تونی بلر، نخست‌وزیر سابق بریتانیا، اداره خواهد شد. این «شورای صلح» بر اداره و بازسازی نوار غزه نظارت خواهد کرد. در نهایت، طبق این طرح، یک «تشکیلات خودگردان فلسطینی اصلاح‌شده» نوار غزه را اداره خواهد کرد. در طرح موضوع تشکیل یک دولت فلسطینی مبهم است.

راست‌گرایان افراطی در دولت اسرائیل تاکنون طرح ۲۰ ماده‌ای را رد کرده‌اند. بتسالل اسموتریچ، وزیر دارایی اسرائیل، از موضع راست‌‌ افراطی، از طرح آمریکا انتقاد کرده است. اسموتریچ در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که طرح یک شکست دیپلماتیک آشکار است. او آن را انحراف «از تمام درس‌های ۷ اکتبر» خوانده است. بنیامین نتانیاهو به خواست متحدانش در کابینه خود توجه دارد. او در واشنگتن اعلام کرد که اگر  طرح اجرا شود، اهداف جنگی اسرائیل نیز محقق خواهد شد.  

موضع انتقادی در قبال این طرح با نظر به منافع مردم فلسطین این است که طرح در ادامه دیگر طرح‌های استعماری است، منافع اسرائیل را در نظر دارد، به حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین به دست خودشان بی‌اعتناست. برخی نیز می‌گویند که در شرایط کنونی، با توجه به معادلات جهانی و منطقه‌ای چاره‌ای جز پذیرفتن چنین طرحی وجود ندارد، چون هدف مقدم، آتش‌بس در غزه و پایان دادن به نسل‌کشی در این منطقه است.

وزیران خارجه قطر، اردن، امارات متحده عربی، عربستان سعودی و مصر بیانیه مشترکی منتشر کردند. در آن آمده است که آنان آماده‌اند تا به صورت مثبت و سازنده با ایالات متحده و طرف‌های درگیر همکاری کنند تا توافق نهایی شود، اجرای آن تضمین شود و صلح، امنیت و ثبات را برای مردم منطقه به ارمغان آورد. این بیانیه توسط ترکیه، پاکستان و اندونزی نیز حمایت شد. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، اظهار داشت که از تلاش‌ها و ابتکار ترامپ تمجید می‌کند.

در اروپا طرح ۲۰ ماده‌ای با استقبال دولت‌ها مواجه شده است. بریتانیا، آلمان، فرانسه و مقامات ارشد اتحادیه‌ اروپا صراحتاً از طرح پشتیبانی کرده‌اند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، از همه طرف‌ها خواسته تا از این فرصت برای پایان دادن به جنگ استفاده کنند.

کشتار در غزه ادامه دارد

در حالی که خبر شروع مذاکره در مصر بر سر طرح ۲۰ ماده‌ای در رأس خبرهاست، و نتانیاهو اظهار امیدواری کرده که گروگان‌های اسرائیلی در ظرف چند روز آینده آزاد شوند، ارتش اسرائیل به بمباران غزه ادامه می‌دهد. از سحرگاه دیروز تا امروز (۵ اکتبر)، دست‌کم ۷۰ فلسطینی را کشته‌اند.

دیروز در شهرهای مختلف اروپا گروه‌های کثیری از مردم با انجام راهپیمایی به اعتراض علیه نسل‌کشی در غزه پرداختند. آنها خواهان پایان فوری جنگ و آزادی فعالانی شدند که در کشتی‌های کمک‌‌رسان به سوی غزه روان بودند.