درگیری خونین میان طالبان و ارتش پاکستان در مرز دیورند؛ سقوط دو پاسگاه اسلام‌آباد

درگیری‌های مرزی میان نیروهای طالبان افغانستان و ارتش پاکستان در امتداد خط دیورند شدت گرفته است. به گزارش الجزیره، طالبان شنبه ۱۱ اکتبر/ ۱۹ مهر و یکشنبه ۱۲ اکتبر/ ۲۰ مهر به چند پاسگاه پاکستانی در ولایت‌های مرزی حمله کرده و دست‌کم دو پایگاه نظامی را تصرف کرده‌اند. پاکستان نیز با استفاده از توپخانه و سلاح‌های سنگین مواضع طالبان را هدف قرار داده است.

اسلام‌آباد هشدار داده است که اگر از خاک افغانستان به پاکستان حمله‌ای صورت گیرد، ارتش این کشور «حق دارد وارد خاک افغانستان شود» و دست به عملیات زمینی بزند. مقام‌های نظامی پاکستان مدعی شده‌اند که ۱۹ پاسگاه مرزی طالبان را نیز هدف قرار داده‌اند.

ریشه‌های درگیری؛ از مرز دیورند تا پناه دادن به تی‌تی‌پی

اختلاف بر سر مرز دیورند ـ مرزی که پاکستان آن را به رسمیت می‌شناسد اما افغانستان هرگز آن را نپذیرفته، از اصلی‌ترین دلایل تنش‌های مداوم میان دو کشور است. این خط مرزی که بیش از ۲۶۰۰ کیلومتر طول دارد، دهه‌هاست منشأ درگیری‌های نظامی و سیاسی است.

پاکستان دولت طالبان را متهم کرده که به اعضای گروه شبه نظامی «تحریک طالبان پاکستان» (TTP) پناه می‌دهد؛ گروهی که بارها از خاک افغانستان برای انجام عملیات در پاکستان استفاده کرده است. طالبان اما در واکنش گفته‌اند که اسلام‌آباد با نقض حریم هوایی و خاک افغانستان، چندین موضع نظامی را هدف قرار داده است.

واکنش‌ها و مواضع رسمی

وزارت دفاع افغانستان در بیانیه‌ای اعلام کرده است که حملات اخیر «پاسخی به تجاوزهای مکرر پاکستان و پرتاب پهپاد به خاک افغانستان» بوده است. در این بیانیه آمده است که نیروهای طالبان «مراکز پرتاب پهپادها و مواضعی را که از آن‌ها غیرنظامیان هدف گرفته می‌شوند، در آن سوی مرز بمباران کرده‌اند.»

به گزارش الجزیره، هم‌زمان پاکستان از احتمال گسترش عملیات زمینی سخن گفته و تأکید کرده است که «حمله به نیروهایش از خاک افغانستان تحمل نخواهد شد.»

وسعت درگیری و وضعیت کنونی

درگیری‌ها در چندین ولایت از جمله ننگرهار، کنر و هلمند گزارش شده و منابع محلی از تبادل آتش سنگین و جابه‌جایی نیروها در امتداد مرز خبر می‌دهند. رسانه‌های محلی پاکستان نیز از تلفات دو طرف سخن گفته‌اند، هرچند آمار دقیقی از قربانیان منتشر نشده است. بنابر گزارش‌ «طلوع‌نیوز» تا روز گذشته پنج نظامی پاکستانی کشته و دو نفر دیگر نیز در خاک پاکستان کشته شدند.

به گزارش گاردین، احتمال می‌رود نبرد در هفت منطقه مرزی در جریان باشد و در برخی نقاط نیروهای طالبان مواضع خود را در ارتفاعات تثبیت کرده‌اند. در مقابل، توپخانه پاکستان نیز حملات متقابل را شدت بخشیده است.

خطر گسترش بحران و تبعات منطقه‌ای

تحلیل‌گران هشدار داده‌اند که اگر روند درگیری ادامه یابد، ممکن است مرزهای دو کشور به منطقه‌ای پرتنش و ناپایدار تبدیل شود. ادامه جنگ همچنین می‌تواند پیامدهایی فراتر از مرزها داشته باشد:

در هفته‌های اخیر روابط کابل و اسلام‌آباد به پایین‌ترین سطح خود از زمان روی کار آمدن طالبان در اوت ۲۰۲۱ رسیده است. تحلیل‌گران منطقه‌ای بر این باورند که اگر روند فعلی ادامه یابد، احتمال درگیری مستقیم میان دو کشور بیش از هر زمان دیگری در دو دهه اخیر است.