هفته نود و یکم اعتصاب «سه‌شنبه‌های نه به اعدام»: بی‌عملی در برابر جنایت، عملاً به‌معنای شراکت در آن است

در هفته گذشته، جمهوری اسلامی ایران ۵۹ نفر از جمله دو زن و یک کودک‌مجرم را اعدام کرد. تنها در مهرماه ۲۳۲ نفر جان خود را بر چوبه‌های دار از دست دادند و شمار اعدام‌ها در سال ۱۴۰۴ از مرز ۱۰۸۷ نفر گذشته است.

بر اساس گزارش «مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران» که ۱۷ مهرماه منتشر شد، داده‌های ۱۰ سال گذشته نشان می‌دهد که پس از کاهش نسبی اعدام‌ها در سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹، این روند از سال ۲۰۲۱ بار دیگر صعودی شده و در سال ۲۰۲۵ به اوج رسیده است.

طبق این گزارش، دربازه ۱۰ اکتبر ۲۰۲۴ تا ۸ اکتبر ۲۰۲۵ در مجموع ۱۵۳۷ مورد اعدام ثبت شده است. بیش از ۹۴ درصد این اعدام‌ها به‌صورت مخفیانه و بدون اعلام رسمی انجام شده‌اند و در این مدت تنها هشت مورد در ملاءعام صورت گرفته است. همچنین سه کودک‌مجرم و ۴۹ زن در میان اعدام‌شدگان بوده‌اند.

اعدام امروز به یکی از تکنولوژی‌های اصلی حکمرانی جمهوری اسلامی بدل شده است. روز شنبه گذشته یک زندانی دیگر با اتهام «ارتباط با دولت‌های متخاصم» در زندان قم اعدام شد؛ اتهامی که به‌گفته نهادهای حقوق بشری، ساختگی و فاقد پشتوانه حقوقی است. 

افزایش شمار اعدام‌ها پس از پایان جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل، نشانه بحران اقتدار جمهوری اسلامی و تلاش برای بازتولید آن به میانجی ترس است. 

هم‌زمان با تداوم اعدام‌ها اما مقاومت درون زندان‌ها نیز منسجم‌تر شده است. در هفته گذشته، زندانیان واحد ۲ زندان قزلحصار به‌مدت یک هفته دست به اعتصاب غذا زدند. این اقدام اعتراضی از ظهر دوشنبه ۲۱ مهر با انتقال ۱۶ زندانی به سلول‌های انفرادی برای اجرای حکم آغاز شد و به‌سرعت در سراسر زندان گسترش یافت. خبر این اعتصاب به بیرون درز کرد و بازتاب گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها یافت.

خانواده‌های زندانیان نیز به این حرکت پیوستند و در تجمع‌هایی مقابل زندان قزلحصار و نیز روز یکشنبه ۲۷ مهرماه در برابر مجلس خواهان توقف فوری اجرای احکام اعدام شدند. همچنین، بیش از ۸۰۰ تن از چهره‌های هنری، فرهنگی و سیاسی در بیانیه‌ای با عنوان «اعدام پایان عدالت است» از خواسته‌های زندانیان اعتصابی حمایت کردند. مقاومت زندانیان سرانجام باعث شد شش نفر از زندانیان منتقل‌شده به انفرادی، به بند عمومی بازگردانده شوند.

در ادامه این مقاومت‌ها، کارزار مدنی «سه‌شنبه‌های نه به اعدام» روز سه‌شنبه ۲۹ مهر ۱۴۰۴ وارد نود و یکمین هفته خود شد و زندانیان در ۵۲ زندان کشور در حمایت از آن اعتصاب غذا کرده‌اند.

این کارزار در بیانیه هفتگی خود از جامعه بین‌المللی و نهادهای حقوق بشری خواسته است تا با اتخاذ «اقدامات عملی و مؤثر» از ادامه کشتار زندانیان جلوگیری کنند؛ اقداماتی از جمله قطع روابط با حکومت جمهوری اسلامی و تشکیل پرونده تحقیق درباره مسئولان شکنجه و اعدام در ایران.