«زمین سوخته» غزه: هیچ‌کس از نسل‌کشی اسرائیل در امان نماند

گفت‌وگو در باره مرحله دوم آتش‌بس در باریکه غزه در حالی ادامه دارد که اسراییل شمار بیشتری از فلسطینی‌ها را در کرانه باختری بازداشت می‌کند. در باریکه غزه هم اسراییل و نیروهای نیابتی آن با ورود نیروهای ترکیه‌ای مخالفت کرده‌اند. اسراییل به بهانه تاخیر در تحویل جسد اسیران کشته شده از سوی حماس، تهدید می‌کند حمله‌های را از سر خواهد گرفت. به رغم هشدار سازمان‌های بشردوستانه در باره کمبود ذخیره غذا و دارو، اسراییل همچنان به شمار محدودی از کامیون‌های حامل مواد غذایی و دارویی اجازه ورود می‌دهد. یک سازمان حقوق‌بشر می‌گوید داده‌های ثبت شده نشان می‌دهد در باریکه غزه هیچکس از فاجعه‌ای که اسراییل به بار آورد، مصون نمانده است.

دیده‌بان حقوق بشر اروپا-مدیترانه ۲۲ اکتبر ۲۰۲۵ ارقام ثبت شده در گزارش اولیه خود را از «نسل‌کشی در غزه به دست اسراییل»، تکان‌دهنده توصیف کرد و گفت:

یور-مد با اعلام اینکه در باریکه غزه «هیچکس از فاجعه در امان نمانده است»، فروپاشی خانواده‌ها، نابود شدن محله‌ها و از دست رفتن امکان تامین معیشت را از آثار دو سال نسل‌کشی در باریکه غزه عنوان کرد. این سازمان هشدار داد:

به گفته دیده‌بان حقوق بشر اروپا ـ مدیترانه «کل جمعیت نوار غزه درجه‌های مختلفی از آسیب‌های روانی را تجربه کرده‌اند.» قرار گرفتن طولانی مدت، دو سال تمام و البته ۱۷ سال محاصره، در معرض خشونت، موجب «استرس روانی جمعی» و «اختلال استرس پس از سانحه» بسیاری از ساکنان غزه شده است.

این گزارش می‌گوید مردم غزه «به دلیل خطر مداوم هدف قرار گرفتن یا کشته شدن، مشاهده از دست دادن عزیزان، صحنه‌های مکرر تخریب، شانس محدود بقا و فقدان کامل امنیت»، احساس همیشگی «از دست دادن کنترل بر زندگی» را دارد.

همچنین رأفت المجدلاوی، مدیر انجمن «العوده» با بیان اینکه ۱۵۴ کودک فلسطینی به دلیل سؤ تغذیه جان باختند، وضعیت در باریکه را «فاجعه انسانی بی‌سابقه» توصیف کرد. او گفت: «بیش از ۵۱ هزار کودک از بیماری‌های گرسنگی رنج می‌برند» و «۴۰ هزار نوزاد به شیر خشک و ۱۷۱ هزار کودک به غذای جایگزین نیاز فوری دارند، اما ذخیره موجود تنها بخش اندکی از این نیاز را تامین می‌کند».

المجدلاوی سپس از «گسترش بحران روانی شدید» در کودکان به دلیل «مشاهده صحنه‌های مرگ، ویرانی و ناامنی» خبر داد و خواستار «ایجاد مراکز حمایت روانی و پناهگاه‌های امن برای کودکان و خانواده‌هایشان» شد.

گزارش دیده‌بان حقوق بشر یوروـ مد می‌گوید حدود ۴۵ هزار و ۶۰۰ کودک فلسطینی به دلیل کشته شدن یکی یا هر دو والدین خود «یتیم» شده‌اند. مدیر انجمن «العوده» هم گفت که به طور میانگین روزانه ۷۷ کودک یکی از والدین خود را از دست می‌دهد.

ارابه‌های مرگ اسراییلی: ۲۷۰ هزار فلسطینی کشته یا مصدوم شدند

شمار دقیق فلسطینی‌هایی که طی دو سال اخیر به دست سربازان اسراییلی کشته شدند همچنان نامشخص است. در باریکه غزه هزاران تن ناپدید شده‌اند که احتمال می‌رود یا در زندان‌های اسراییل حبس باشند یا پیکرشان در زیر مخروبه‌ها مانده باشد. وزارت بهداشت غزه شمار کشته‌شدگان را ۶۸ هزار تن اعلام کرده است. نیروهای امداد نجات در روزهای پس از اعلام آتش‌بس جستجو برای یافتن پیکر گمشده‌گان را آغاز کرده است.

دیده‌بان حقوق بشر اروپاـ مدیترانه با تایید ناپدید شدن هزاران نفر، گفت اسراییل طی دو سال نسل‌کشی ۷۵ هزار و ۱۹۰ تن را در باریکه غزه کشته است. ۹۰ درصد این افراد غیرنظامی بودند، ۳۰ درصد کودک و ۲۰ درصد زن.

ارتش اسراییل که حمایت مالی و نظامی آمریکا، آلمان و بسیاری از دولت‌های اروپایی را داشت، طی دو سال ۱۷۹ هزار و ۲۰۰ فلسطینی را مجروح کرد. یور- مد می‌گوید حداقل ۴۰ هزار تن از این افراد دچار معلولیت دائمی یا مصدومیت طولانی مدت شده‌اند، از جمله ۲۱ هزار کودک.

بستن راه کامیون‌های حامل کمک‌های بشردوستانه و بمباران بیمارستان‌ها امکان درمان و عمل جراحی کودکان و بزرگسالان مصدوم را به حداقل رساند، تا آنجا که پزشکان مجبور شدند برخی از مصدومان را بدون داروی بیهوشی عمل جراحی کنند.

مدیر انجمن بهداشت «العوده» در پیوند با وضعیت بحرانی کودکان در باریکه غزه، هشدار داد: «کودکان غزه در آستانه نابودی کامل قرار دارند؛ بی‌توجهی به رنج آنها یعنی نابودی یک نسل کامل».

او گفت که بیش از ۵۲۰۰ کودک مجروح برای درمان باید فوری به خارج از غزه منتقل شوند.

به گفته المجدلاوی، از آغاز حمله‌های اسراییل ۱۰۱۵ نوزاد کوچکتر از شش هفته و ۴۵۰ جنین در رحم مادران جانشان را از دست دادند.

علاوه بر این سقط جنین به دلیل گرسنگی، مجروح شدن و دیگر پیامدهای حمله‌های اسراییل «از ۱۲ هزار مورد فراتر رفته است»، و روزانه «۱۶ مورد سقط جنین به دلیل نبود خدمات درمانی ثبت می‌شود».

کشتن هدفمند

گزارش‌ رسانه‌های منطقه فاش می‌کند بر خلاف ادعای دروغین اسراییل مبنی بر هدف نگرفتن غیرنظامیان، نظامیان اسراییل مجوز داشتند ۳۰ تا ۵۰ غیرنظامی را به قصد کشتن یک نظامی، بکشند. شلیک به فلسطینی‌های منتظر دریافت کمک، چادرهای آواره‌گان، گروه‌های امداد و نجات و کادر درمان و همچنین خبرنگاران نشان می‌دهد قتل غیرنظامیان از دستورالعمل‌های ارتش بوده است.

یوروـ مد می‌گوید طی دو سال ۱۹۴ پزشک و ۳۷۶ پرستار به دست اسراییلی‌ها کشته و حدود ۲۱۹۵ نفر دیگر از کادر درمان زخمی شدند.

علاوه بر این اسراییل ۱۴۰ کارمند دفاع مدنی، ۸۰۰ معلم و ۲۰۰ نفر از دانشگاهیان و اساتید دانشگاه را به قتل رساند.

با هدف جلوگیری از بازتاب جنایت در باریکه غزه، ارتش اسراییل روزنامه‌نگاران مستقر در این باریکه را هم هدف قرار داد. دیده‌بان حقوق بشر اروپا - مدیترانه می‌گوید اسراییل جان ۲۵۵ روزنامه‌نگار را گرفت؛ آماری بی‌سابقه و بیشتر از تمام جنگ‌ها و درگیری‌های پس از جنگ جهانی دوم.

گزارشگران بدون مرز و اتحادیه روزنامه‌نگاران فلسطین از اسراییل به دلیل قتل عمد روزنامه‌نگاران به نهادهای بین‌المللی شکایت کرده‌اند.

علاوه بر قتل روزنامه‌نگاران، اسراییل مانع ورود خبرنگاران به باریکه غزه شد. حتی پس از اعلام آتش‌بس هم درخواست خبرنگاران رسانه‌های بین‌المللی برای ورود به غزه پذیرفته نشده است.

زمین سوخته

باریکه غزه که پیش از ۷ اکتبر بزرگترین زندان سرباز جهان بود حالا به گورستانی بزرگ ویران تبدیل شده است. مسئولان محلی در غزه می‌گویند اسراییل ۹۰ درصد ساختمان‌ها و زیرساخت‌ها را به عمد نابود کرده است.

دیده‌بان حقوق بشر اروپا -مدیترانه هم می‌گوید: «تخریب گسترده را تقریباً در تمام مناطق نوار غزه ثبت کرده است».

این نهاد حقوق بشری با بیان اینکه «ارتش اسرائیل عمداً زیرساخت‌ها، املاک و تأسیسات حیاتی را هدف قرار داده است»، سیاست اشغالگران غزه را «سیاست زمین سوخته» توصیف کرد.

بر پایه این گزارش؛ حدود ۸۰ درصد از کل ساختمان‌ها آسیب دیده یا کاملاً تخریب شده‌اند.این شامل ۵۵۵۰۰۰ واحد مسکونی است که به طور کامل تخریب شده یا به شدت آسیب دیده‌اند، ۳۳۰۰ تأسیسات صنعتی، ۱۹۱ دفتر مطبوعاتی و ۲۰۵ بنای تاریخی در کنار سه کلیسا و ۸۹۰ مسجد.

مدارس و دانشگاه‌ها هم در آماج حمله‌های اسراییل آسیب زیادی دیده‌اند. یورو ـ مد می‌گوید: «حدود ۹۵ درصد از مدارس و دانشگاه‌ها کامل تخریب شده یا آسیب زیادی دیده‌اند». این نهاد تخریب یا آسیب زیاد ۶۲۱ مدرسه را ثبت کرده است. علاوه بر این تمام بیمارستان‌های غزه کامل تخریب شده یا آسیب زیادی دیده‌اند. اسراییل بارها به بهانه سنگر گرفتن نظامیان حماس بیمارستان‌ها را بمباران کرد.

حمله‌های مستمر و اجبار به جابجایی ساکنان غزه، تخریب مدارس، کشتن معلمان و نابود کردن زیرساخت‌ها برای دومین سال پیاپی کودکان غزه را از مدرسه محروم کرده است. المجدلاوی گفت که ۵۰۰ هزار کودک در این باریکه به دلیل تخریب یا تبدیل مدرسه‌ها به اردوگاه آواره‌گان از آموزش باز می‌مانند.

آتش‌بس پایان نسل‌کشی نیست

در حالی که مرحله نخست آتش‌بس جریان دارد و گفت‌وگو برای مرحله دوم انجام می‌شود، اسراییل بارها توافق را نقض کرده است و به کشتن و بازداشت فلسطینی‌ها ادامه می‌دهد. گروه‌های فلسطینی پس از نشست مشترک در مصر اعلام کردند آماده سپردن حاکمیت غزه به یک هیئت مستقل هستند. رسانه‌های عربی گزارش کردند نمایندگان تشکیلات خودگردان و حماس در مصر بر سر اعضای هیئت حکمرانی توافق کرده‌اند.

رسانه‌های اسراییل تشکیل هیئت فلسطینی برای اداره غزه را خلاف طرح ترامپ دانسته‌اند و معتقدند که حماس در تعیین اعضای این هیئت نقش دارد. حماس، جهاد اسلامی و جبهه مردمی برای آزادی فلسطین پیشتر در بیانیه‌ای مشترک گفته بودند حاکمیت نیروی خارجی بر غزه و تحویل سلاح گروه‌های مقاومت به نیروی غیرفلسطینی را نمی‌پذیرند.

فعالان فلسطینی در جناح‌های مختلف توافق در مصر را دستاوردی مهم برای مقاومت فلسطین دانسته‌اند. هشام علقم، از رهبران جبهه مردمی برای آزادی فلسطین ۲۵ اکتبر ۲۰۲۵ واگذاری حاکمیت غزه به نیروی غیرفلسطینی را «استعماری» خواند و گفت: اداره غزه «باید تنها در دست مردم فلسطین باشد. گروه‌های فلسطینی باید برای گفت‌وگوی ملی کنار هم بنشینند».

«الهدف» که به جبهه مردمی برای آزادی فلسطین تعلق دارد، گزارش کرد گروه‌های فلسطینی در مصر توافق کردند از «اجرای آتش‌بس و خروج نیروهای اشغالگر از غزه، پایان محاصره غزه، بازگشایی تمام گذرگاه‌ها و یک روند بازسازی جامع» حمایت کنند.

«واگذاری مدیریت نوار غزه به یک کمیته موقت فلسطینی متشکل از «تکنوکرات‌های» مستقل، با همکاری شرکای عرب و نهادهای بین‌المللی، و ایجاد یک کمیته بین‌المللی برای نظارت بر بازسازی» و «اتخاذ تدابیر لازم برای حفظ امنیت و ثبات، ضمن درخواست قطعنامه سازمان ملل متحد در مورد استقرار نیروی موقت سازمان ملل متحد برای نظارت بر آتش‌بس» از دیگر توافق‌های گروه‌های فلسطینی است

پایان دادن به شکنجه و آزار زندانیان و پیگیری برای آزادی آنها و همچنین برگزاری نشست برای متحد کردن گروه‌ها و فعال کردن سازمان آزادی‌بخش به عنوان «تنها نماینده مشروع فلسطین» هم از مواردی است که گروه‌های فلسطینی بر آن تاکید کردند.

در جبهه اسراییل و متحدانش اما تلاش بر حذف کامل گروه‌های فلسطینی از اداره غزه است. امارات متحده در کنار دولت‌های غربی با قطر و مصر که حامی تشکیل هیئت فلسطینی برای اداره غزه هستند، دچار اختلاف شده است. همزمان اسراییل با استفاده از گروه‌های شبه‌نظامی که همزمان با نسل‌کشی سازمان داد، در صدد ناامنی و جنگ داخلی در غزه است.

دیده‌بان حقوق بشر اروپاـ مدیترانه در پیوند با این وضعیت و پایبند نبودن اسراییل به توافق، گفت:

این سازمان افزود: