در سال ۲۰۲۵ انتشار جهانی دی‌اکسید کربن به‌طور مستمر افزایش یافته است

تغییر روندی که برای انتشار دی‌اکسید کربن مورد انتظار بود، محقق نشد. یک گروه تحقیقاتی بین‌المللی به رهبری پی‌یر فریدلینگشتاین از دانشگاه اکستر بریتانیا در گزارش تازه‌ خود با عنوان «بودجه جهانی کربن ۲۰۲۵» که در نشریه تخصصی «داده‌های علمی سامانه زمین» (Earth System Science Data) ارائه کرده، گفته است که انتشار جهانی این گاز گلخانه‌ای همچنان رو به افزایش است و پیش‌بینی می‌شود نسبت به سال قبل حدود ۱,۱ درصد رشد داشته باشد.

«بودجه جهانی کربن»، مقداری کل گاز دی‌اکسید کربن است که بشر می‌تواند بدون عبور از آستانه گرمایش جهانی (مانند هدف توافق پاریس) وارد جو کند. این مفهوم به‌عنوان مبنایی برای سیاست‌گذاری‌های تغییرات اقلیمی برای تعیین اهداف عادلانه و مؤثر کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای عمل می‌کند. 

پی‌یر فریدلینگشتاین و گروه پژوهشی‌اش که متشکل از حدود ۱۰۰ مؤسسه تحقیقاتی بودند، داده‌های گسترده‌ای را جمع‌آوری کرده و با استفاده از مدل‌های کامپیوتری، تحولات جهانی را محاسبه کردند.

گزارش این گروه تحقیقاتی می‌گوید اگر میزان انتشار در این سطح ادامه یابد، «بودجه باقی‌مانده دی‌اکسید کربن» که برای حفظ هدف ۱,۵ درجه سانتی‌گراد توافق پاریس در نظر گرفته شده است، حتی قبل از سال ۲۰۳۰ به اتمام خواهد رسید.

بر اساس این گزارش، انتشار جهانی دی‌اکسید کربن در سال جاری به ۳۸,۱ میلیارد تن می‌رسد. این رقم در سال ۲۰۲۴ معادل ۳۷,۸ میلیارد تن بود.

در تمامی سوخت‌های فسیلی رشد مشاهده شده است: زغال سنگ (۰,۸+ درصد)، نفت خام (۱,۰+ درصد) و گاز طبیعی (۱,۳+ درصد). بر این اساس، انتظار می‌رود میزان انتشار در ایالات متحده آمریکا در مقایسه با سال گذشته ۱,۹ درصد، در هند ۱,۴ درصد، و در چین و اتحادیه اروپا هر کدام ۰,۴ درصد افزایش یابد.

پی‌یر فریدلینگشتاین گفت:

روندهای دلگرم‌کننده هم وجود دارند

انتظار می‌رود غلظت دی‌اکسید کربن در جو به ۴۲۵,۷ پی‌پی‌ام (parts per million) برسد. همان‌طور که سازمان جهانی هواشناسی (WMO) یک ماه پیش اعلام کرده بود، این مقدار در سال ۲۰۲۴ به رکورد ۴۲۳,۹ پی‌پی‌ام رسیده بود.

پی‌پی‌ام بیانگر «بخش در میلیون» و یکی از واحد‌های اندازه‌گیری است که معمولا برای اندازه‌گیری غلظت مواد مختلف بیان می‌شود. این واحد اندازه‌گیری نشان می‌دهد که در هر یک میلیون واحد از یک محلول یا ماده، چه تعداد واحد از ماده مورد نظر وجود دارد.

با این حال، محققان روندهای مثبتی را نیز مشاهده می‌کنند که به‌عنوان مثال نشان می‌دهد حفاظت از آب‌وهوا، اقتصاد را تضعیف نمی‌کند.

کورین لو کوئره، یکی از نویسندگان همکار از دانشگاه ایست انگلیا در نوریچ بریتانیا، با اشاره به بازه زمانی سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۴ می‌گوید: «۳۵ کشور توانستند انتشار [دی‌اکسید کربن] خود را کاهش دهند در حالی که همزمان رشد اقتصادی داشتند.» این تعداد تقریباً دو برابر کشورهایی است که ۱۰ سال پیش چنین وضعیتی داشتند.

بسیاری از کشورهای اروپایی، و همچنین استرالیا، اسرائیل، نیوزلند، کره جنوبی و تایوان در میان این کشورها قرار دارند. با این حال، لو کوئره تأکید می‌کند که این پیشرفت‌ها به اندازه کافی بزرگ نیستند که بتوانند انتشار جهانی را در مواجهه با تقاضای فزاینده انرژی، به‌طور پایدار کاهش دهند.

قطع درختان جنگلی به‌طور قابل توجهی کاهش یافته است

گزارش همچنین به یک روند مثبت دیگر اشاره می‌کند: تغییر کاربری اراضی، به‌ویژه قطع درختان جنگلی، به دلیل اقدامات سیاست‌های زیست‌محیطی، به شدت کاهش یافته است.

جولیا پونگراتز از دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ، یکی دیگر از نویسندگان همکار این تحقیقات، می‌گوید:

با این حال، پونگراتز هشدار داد که آتش‌سوزی‌های ویرانگر در سال ۲۰۲۴ نشان داد که اگر گرمایش جهانی محدود نشود، این اکوسیستم چقدر حساس باقی می‌ماند.

در مقابل، روند نامطلوب در مورد سیستم‌های زیست‌محیطی است که تا کنون مقدار زیادی دی‌اکسید کربن را از جو جذب کرده‌اند، که به آن‌ها «جذب‌کننده‌های اقیانوسی و زمینی» می‌گویند: ظرفیت جذب آن‌ها در حال کاهش است، عمدتاً به دلیل تأثیرات تغییرات اقلیمی.

بر اساس محاسبات دانشمندان، بیش از ۸ درصد از افزایش دی‌اکسید کربن در جو از سال ۱۹۶۰ به این دلیل است که «جذب‌کننده‌های زمینی و اقیانوسی» به‌طور فزاینده‌ای دی‌اکسید کربن کمتری جذب می‌کنند.

در بازه زمانی سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۴، ظرفیت جذب اکوسیستم‌های زمینی ۲۵ درصد و ظرفیت جذب اقیانوس‌ها ۷,۹ درصد کاهش یافته است.