موفقیت سه فیلم ایرانی در جشنواره آمستردام؛ فیلم مهرداد اسکویی برنده مهم‌ترین جایزه شد
مهرداد اسکویی سازنده مستند مطرح «نصرت کریمی، هنرمند بودن در ایران»، این بار زندگی ثریا، هنرمند ۱۶ ساله افغان را که پنج سال است برای فرار از ایران تلاش می‌کند، موضوع فیلم خود قرار داده است.
تصویری از فیلم «روباهی زیر ماه صورتی» ساخته مهرداد اسکویی ـ عکس از تیزر فیلم
شامگاه پنج‌شنبه ۲۹ آبان / ۲۰ نوامبر در مراسم اهدای جوایز سی‌وهشتمین دوره جشنواره فیلم مستند آمستردام (IDFA)، یکی از معتبرترین رویدادهای سینمای مستند جهان، که در «موزه فیلم آی» (Eye Filmmuseum) برگزار شد، سینمای ایران به موفقیتی چشمگیر دست یافت و دو جایزه اصلی این فستیوال را از آن خود کرد.
فیلم «روباهی زیر ماه صورتی» ساخته مهرداد اسکویی، مستندساز مطرح ایرانی، برنده جایزه بهترین فیلم IDFA در بخش رقابت بین‌الملل شد، که مهم‌ترین جایزه جشنواره محسوب می‌شود و شامل جایزه نقدی ۱۵ هزار یورویی است.
همچنین، «گذشته، آینده، پیوسته» به کارگردانی مشترک مرتضی احمدوند و فیروزه خسروانی نیز جایزه بهترین فیلم IDFA را در بخش رقابت تجسم (Envision Competition) از آن خود کرد، که این جایزه نیز مبلغ ۱۵ هزار یورو را به‌همراه دارد.
فیلم «روباهی زیر ماه صورتی» که محصول مشترک ایران، فرانسه، بریتانیا، ایالات متحده آمریکا و دانمارک است، یک خودنگاره مستند از هنرمند ۱۶ ساله افغان، ثریا است که پنج سال است برای فرار از ایران و پیوستن به مادرش در اتریش تلاش می‌کند.
ثریا که یک مجسمه‌ساز و تصویرگر با اراده قوی است و از خشونت خانگی در ازدواج خود رنج می‌برد، تمام تصاویر فیلم را کاملاً از راه دور و با تلفن همراه خود فیلمبرداری کرده و دغدغه‌ها، شادی‌ها و ترس‌هایش را در قالب نقاشی‌ها، مجسمه‌های ساخته‌شده از کارتن تخم‌مرغ خیس‌خورده یا گِل، و انیمیشن‌های سورئال به تصویر می‌کشد.
هیئت داوران در بیانیه خود درباره این فیلم گفت:
این فیلم پنجره‌ای را به روی قدرت هنر و امید در دوران دشواری که در آن زندگی می‌کنیم باز می‌کند. این همکاری قدرتمند بین یک فیلمساز شناخته‌شده و یک هنرمند جوان جدید، او را قادر می‌سازد تا هویت خود را در میان تبعید و خشونت خانگی بازیابد، به‌‌رغم سرکوب شکوفا شود و از طریق آفرینش آرامش یابد. خودنگاره‌ای که شاهد رشد یک هنرمند افغان است.
مهرداد اسکویی، کارگردان این اثر، در گفت‌وگو با رسانه‌ها درباره شیوه کار خود که برای نخستین بار دوربین را کاملاً به قهرمان داستان سپرده است، اظهار داشت:
برای اولین بار، می‌دانستم که نمی‌توانم در همه جا همراه او باشم، بنابراین برای این فیلم، دوربین را کاملاً به او سپردم.
ثریا نیز درباره آغاز همکاری‌اش با اسکویی گفت:
مهرداد یک بار برای من یک دسته کاغذ «آـ۴» و مداد رنگی آورد. از من خواست چیزی بکشم که از قلبم می‌آید. سپس آن کار را از من خرید. من شوکه شدم.
اسکویی با تأثیرپذیری عمیق از این پروژه افزود:
با ساخت این فیلم، فهمیدم که هیچ چیز نمی‌دانستم... با تبدیل زندگی و رنج ثریا به آگاهی از طریق سینمای جادویی که مستندسازی است، فهمیدم که ضربان قلب فیلمساز با ضربان قلب شخصیت اصلی او هماهنگ است.
مهرداد اسکویی، فیلمساز، تهیه‌کننده، عکاس و پژوهشگر ۵۶ ساله، سازنده فیلم‌های مستندی همچون «خانه مادری‌ام مرداب»، «از پس برقع»، «دماغ به سبک ایرانی»، «روزهای بی‌تقویم»، «آخرین روزهای زمستان»، «رؤیاهای دم صبح» است و در بیش از ۱۶۲جشنواره معتبر فیلم و عکس عضو گروه داوری بوده است. او همچنین به‌عنوان سفیر فرهنگی بخش انسان‌دوستانه سازمان ملل متحد (UCHA) فعالیت می‌کند.
مستند قبلی مهرداد اسکویی با نام «نصرت کریمی، هنرمند بودن در ایران» که آن را به‌طور مشترک با بابک کریمی و روحی انصاری ساخت و در سال ۱۴۰۳ پایان یافت، با استقبال کم‌سابقه‌ای روبه‌رو شد. این فیلم در شش قسمت بلند، زندگی هنری نصرت کریمی، فیلمساز و کارگردان فقید و برجسته سینمای ایران را حکایت می‌کند و به‌طور رایگان بر روی یوتیوب قابل تماشاست.
دیگر فیلم موفق ایرانی در جشنواره فیلم مستند آمستردام، «گذشته، آینده، پیوسته» که محصول مشترک ایران، نروژ و ایتالیا است، داستانی فلسفی و لطیف را روایت می‌کند: مریم، که دهه‌ها پیش به ایالات متحده آمریکا مهاجرت کرده است، به‌دلیل نگرانی از وضعیت والدین سالخورده‌اش در تهران و تشدید ناآرامی‌های سیاسی، آن‌ها را متقاعد می‌کند که دوربین‌های امنیتی در خانه نصب کنند. فیلم بر اساس تصاویر این دوربین‌ها ساخته شده و بازتابی از زندگی روزمره و تنهایی والدین، و تأمل مریم بر نیمه عمر غیبت او از خانه‌اش است.
هیئت داوران در توضیح جایزه بهترین فیلم «رقابت تجسم» اعلام کرد:
این فیلم، با متنی برجسته، فرم و موضوع را به سطح دیگری ارتقا می‌دهد. فیلم خود را به‌عنوان تجربه‌ی سینمایی غیرعادی و تأثیرگذار ارائه می‌دهد که مفاهیم مختلف را کنار هم نگه می‌دارد: دیاسپورا، تبعید، تکرار تاریخی و حافظه شخصی.
در بخش دیگری از این موفقیت‌ها، مستند «رؤیاهای بلوط‌های وحشی» به کارگردانی مرجان خسروی بالدی نیز در بخش فروم ((IDFA Forum مورد تقدیر قرار گرفت و تقدیر ویژه جایزه Rough Cut Project را کسب کرد.
این مستند به ماجرای سمانه، دختر جوان بختیاری، می‌پردازد که در رقابتی با زمان به‌دنبال پرندگان کمیاب برای فرار از یک ازدواج اجباری و سنت «خون بس» است.
جشنواره بین‌المللی فیلم مستند آمستردام (IDFA) که سی و هشتمین دوره آن در حال برگزاری است، یکی از مهم‌ترین گردهمایی‌های مستندسازان جهان محسوب می‌شود و تا روز یکشنبه دوم آذر / ۲۳ نوامبر ادامه خواهد داشت.
انتظار می‌رود در این دوره، مجموع بازدیدکنندگان به ۲۵۵ هزار نفر برسد، که ۱۶۵ هزار نفر از آن‌ها تماشاگران و دانش‌آموزان و حدود ۳۰ هزار نفر مهمان‌های حرفه‌ای باشند.
نظرها
نظری وجود ندارد.