رویترز: طرح صلح آمریکا برای اوکراین بر اساس سندی روسی تدوین شده بود

خبرگزاری رویترز چهارشنبه ۵ آذر / ۲۶ نوامبر به‌نقل از سه منبع آگاه نوشت طرح صلح ۲۸ ماده‌ای مورد حمایت آمریکا که برای پایان دادن به جنگ اوکراین مطرح شده و هفته گذشته علنی شد، بر اساس سندی نوشته روسیه تهیه شد که در اکتبر گذشته به دولت ترامپ ارائه شده بود.

این منابع گفتند روس‌ها این سند را که شرایط مسکو برای پایان جنگ را تشریح می‌کرد، در اواسط ماه اکتبر و پس از دیدار دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین در واشنگتن، با مقام‌های ارشد آمریکایی به اشتراک گذاشتند.

این سند، که یک سند غیررسمی است و در اصطلاحات دیپلماتیک به‌عنوان «غیرکاغذی» شناخته می‌شود، حاوی مطالبی بود که دولت روسیه قبلاً در میز مذاکره مطرح کرده بود؛ از جمله امتیازهایی که اوکراین رد کرده بود، مانند واگذاری بخش قابل توجهی از خاک خود در شرق.

این نخستین تأییدی است که این سند - که وجود آن ابتدا توسط رویترز در ماه اکتبر گزارش شد - یکی از مفاد کلیدی طرح صلح ۲۸ ماده‌ای بوده است.

وزارت خارجه آمریکا و سفارتخانه‌های روسیه و اوکراین در واشنگتن درخواست رویترز برای اظهار نظر را بی‌پاسخ گذاشتند.

کاخ سفید درباره این سند «غیرکاغذی» مستقیماً اظهار نظر نکرد، اما به سخنان ترامپ اشاره کرد که گفته بود نسبت به پیشرفت طرح ۲۸ ماده‌ای خوش‌بین است.

ترامپ نوشت:

مشخص نیست که دولت ترامپ چرا و چگونه برای تدوین طرح صلح خود بر سند روسی تکیه کرده است. بنا بر گفته منابع، برخی مقام‌های ارشد آمریکایی که آن سند را بررسی کردند، ازجمله مارکو روبیو وزیر خارجه، معتقد بودند خواسته‌های مطرح‌شده از سوی مسکو احتمالاً از سوی اوکراین یک‌سره رد خواهد شد.

تردیدها درباره نفوذ روسیه

به گفته منابع رویترز، پس از ارسال این سند، مارکو روبیو تماسی با سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه داشت که طی آن درباره سند گفت‌وگو شد.

روبیو این هفته در گفت‌وگو با خبرنگاران در ژنو، بدون ارائه جزئیات، تأیید کرد که «سندهای متعدد غیررسمی و مکتوب از این نوع» دریافت کرده است.

از زمانی که هفته گذشته خبر طرح صلح برای نخستین بار توسط وب‌سایت اکسیوس منتشر شد، تردیدها در میان مقام‌ها و قانون‌گذاران آمریکایی افزایش یافته است؛ بسیاری از آن‌ها این طرح را فهرستی از مواضع روسیه می‌دانند و نه پیشنهادی جدی.

با این حال، آمریکا بر اوکراین فشار وارد کرده و هشدار داده است که اگر اوکراین این طرح را امضا نکند، ممکن است کمک‌های نظامی خود را کاهش دهد.

به گفته دو منبع آگاه، دست‌کم بخشی از این طرح در جلسه‌ای در ماه گذشته در میامی تدوین شد؛ جلسه‌ای که در آن جرد کوشنر داماد ترامپ، استیو ویتکاف، فرستاده ویژه او و کریل دیمیتریف، رئیس یکی از صندوق‌های ثروت ملی روسیه حضور داشتند. افراد کمی در وزارت خارجه و کاخ سفید از این دیدار مطلع شده بودند.

بلومبرگ سه‌شنبه گزارش داد ویتکاف به یوری اوشاکوف، مشاور ارشد کرملین، در مورد این‌که پوتین چگونه باید با ترامپ گفت‌وگو کند، مشاوره داده بود. بر اساس متن مکالمه‌هایی که این خبرگزاری به‌دست آورده است، اوشاکوف و ویتکاف از همان ۲۲ مهر / ۱۴ اکتبر به «طرح ۲۰ ماده‌ای» احتمالی اشاره کرده بودند. طبق این گزارش، دامنه این طرح در گفت‌وگوهای بعدی با دیمیتریف گسترده‌تر شده است.

بازنگری طرح پس از واکنش‌های جهانی

طرح پیشنهادی آمریکا که مقام‌ها در واشنگتن و اروپا را غافلگیر کرده بود، موجی از دیپلماسی را در سه قاره رقم زد. بر اساس گزارش شبکه «ای‌بی‌سی نیوز»، طرح اولیه از آن زمان به‌طور چشمگیری تغییر کرده است: ۹ ماده از ۲۸ ماده اصلی پس از گفت‌وگوهای مقام‌های ارشد آمریکایی و اوکراینی حذف شده‌اند.

گروهی دوحزبی از سناتورهای آمریکایی روز شنبه اعلام کردند روبیو به آن‌ها گفته است طرح ۲۸ ماده‌ای یک طرح آمریکایی نیست، بلکه فهرست خواسته‌های روسیه است، هرچند کاخ سفید و وزارت خارجه قاطعانه انکار کردند که روبیو چنین توصیفی کرده باشد.

در گفت‌وگوهای بعدی، یک هیئت ارشد آمریکایی شامل مارکو روبیو در جریان نشست‌هایی در ژنو با مقام‌های اروپایی و اوکراینی با حذف یا تعدیل برخی از بخش‌های بیش از حد طرفدار روسیه موافقت کردند.

به گفته یک مقام آمریکایی، دن دریسکول، وزیر ارتش آمریکا اکنون در ابوظبی با هیئتی روسی دیدار می‌کند. یک هیئت اوکراینی نیز برای گفت‌وگو با تیم آمریکایی در امارات متحده عربی حضور دارد.

روز گذشته سه‌شنبه ۴ آذر / ۲۵ نوامبر، مقام‌های اوکراینی گفتند از چارچوب اصلاح‌شده توافق صلح که از گفت‌وگوهای اخیر حاصل شده حمایت می‌کنند، اما تأکید کردند که حساس‌ترین مسائل ــ به‌ویژه موضوع واگذاری سرزمین‌ها ــ باید در دیدار احتمالی میان زلنسکی و ترامپ حل‌وفصل شود.