بازتاب خودکشی دو پرستار در کرمانشاه: پرستاران را عملاً رها کردهاند
انتشار خبر خودکشی دو پرستار در کرمانشاه بار دیگر نگاهها را به فشارهای شغلی، معیشتی و روانی پرستاران جلب کرده است. نظام سلامت سالهاست در برابر پرستاران بیاعتنا مانده است.
بخش حقوق
پرستاران خسته ـ عکس از محمدحسن ظریفمنش ـ باشگاه خبرنگاران پویا
انتشار خبر خودکشی دو پرستار در کرمانشاه طی روزهای گذشته، بار دیگر وضعیت شغلی و معیشتی پرستاران را به صدر توجه افکار عمومی آورد.
بنا بر گزارشهای منتشرشده در رسانههای محلی، میلاد مروتی از بیمارستان امام خمینی و شیدا ارزانی از بیمارستان امام رضا کرمانشاه جان خود را از دست دادهاند. تاکنون جزئیات دقیقی از نحوه و دلایل این اتفاق اعلام نشده و هیچ مقام رسمی نیز درباره آن توضیح شفافی ارائه نکرده است.
در همین حال، خانه پرستار کرمانشاه با انتشار بیانیهای، بدون اشاره مستقیم به نحوه درگذشت این دو پرستار، نسبت به شرایط شغلی این قشر هشدار داده و تأکید کرده است:
پرستاران بهعنوان یکی از ارکان اصلی نظام سلامت، در سالهای اخیر تحت فشارهای سنگین کاری، اضافهکاریهای فرساینده، کمبود نیروی انسانی، مطالبات معوق و دغدغههای معیشتی قرار داشتهاند؛ مسائلی که بیتوجهی به آنها میتواند آثار جبرانناپذیری بهدنبال داشته باشد.
این نخستینبار نیست که خبر خودکشی یا اقدام به خودکشی پرستاران منتشر میشود. پیش از این، در ۱۲ آذرماه جاری نیز یک پرستار در بیمارستان پنج آذر گرگان در حین شیفت کاری به زندگی خود پایان داد؛ حادثهای که مسئولان بیمارستان، دلایل آن را «شخصی» عنوان کردند. فعالان صنفی میگویند موارد مشابه بیش از آن چیزی است که به رسانهها راه پیدا میکند.
محمد شریفیمقدم، دبیرکل خانه پرستار، چهارشنبه ۲۶ آذر در گفتوگو با خبرگزاری کار ایران (ایلنا) با اشاره به شرایط اقتصادی پرستاران گفت:
پرستاران امروز چند شیفت کار میکنند اما حتی از پس تأمین هزینههای اولیه زندگی هم برنمیآیند. زمانی با چند شیفت کار میشد خانه خرید، اما حالا حقوق ۲۰ میلیون تومانی حتی کفاف اجارهخانه را هم نمیدهد.
بهگفته او، ماهیت شغل پرستاری بهدلیل مواجهه مداوم با بیماری، مرگ و شرایط بحرانی، فشار روانی بالایی دارد و پس از دوران کرونا این فشارها تشدید شده است. شریفیمقدم تأکید کرد:
در بسیاری از کشورها سلامت روان پرستاران بهطور دورهای پایش میشود، اما در ایران پرستاران عملاً رها شدهاند.
داوود خسروی، رئیس خانه پرستار کرمانشاه نیز با بیان اینکه نمیتوان هر حادثهای را مستقیماً به شغل نسبت داد، میگوید:
آنچه قطعی است، فشار شدید معیشتی و روانی بر پرستاران است. بسیاری دچار فرسودگی شغلی و افسردگی شدهاند و تعداد زیادی هم یا استعفا دادهاند یا به فکر ترک این حرفه هستند.
در کنار فشار کاری، تأخیر چندماهه در پرداخت کارانهها، حقوق ۱۷ تا ۲۰ میلیون تومانی، برخوردهای انضباطی و حتی توهین و تهدید از سوی همراهان بیماران، تصویری نگرانکننده از وضعیت پرستاران ترسیم کرده است؛ وضعیتی که به اعتقاد فعالان صنفی، اگر چارهای برای آن اندیشیده نشود، تبعات اجتماعی و انسانی گستردهتری بهدنبال خواهد داشت.
وضعیت پرستاران نگرانکنندهتر از جمعیت عمومی است
آمارها و اظهارات کارشناسان از افزایش نگرانکننده خودکشی در ایران، بهویژه در میان پزشکان و کادر درمان حکایت دارند. نازیلا شاهمنصوری، روانپزشک، شهریورماه سال گذشته و همزمان با ۱۰ سپتامبر، روز جهانی پیشگیری از خودکشی، در گفتوگو با خبرآنلاین اعلام کرد:
«تا سال ۲۰۱۴ نرخ خودکشی در ایران حدود ۵,۱ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر بود، اما این رقم در سالهای اخیر به حدود ۷,۴ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر در کل جامعه افزایش یافته است.»
بر اساس آمار معاون فرهنگی و اجتماعی فراجا، سالانه بیش از ۴ هزار نفر در ایران بر اثر خودکشی جان خود را از دست میدهند و حدود ۲۰ برابر این تعداد، اقدام به خودکشی ناموفق دارند که اغلب با آسیبهای شدید جسمی و روانی همراه است. این ارقام نشان میدهد خودکشی به یکی از آسیبهای اجتماعی رو به رشد در ایران تبدیل شده است.
در این میان، وضعیت پزشکان و پرستاران نگرانکنندهتر از جمعیت عمومی است. نازیلا شاهمنصوری تأکید کرده بود که «نرخ خودکشی در میان پزشکان ۳ تا ۵ برابر بیشتر از جمعیت عادی است». بهگفته او، تنها در یک سال، ۱۳ نفر از دستیاران و پزشکان جوان اقدام به خودکشی کردهاند. با توجه به جمعیت حدود ۱۳ تا ۱۴ هزار نفری رزیدنتها، این رقم معادل حدود ۹۰ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر است؛ آماری بسیار بالاتر از میانگین جامعه.
از نظر جنسیتی نیز الگوی متفاوتی مشاهده میشود. در همان سال، از ۱۳ مورد خودکشی پزشکان، ۱۱ نفر زن بودهاند. طبق این گزارش، پزشکان زن حدود ۱۲۰ درصد بیش از زنان عادی جامعه افکار خودکشی را تجربه میکنند، در حالی که این رقم برای پزشکان مرد حدود ۴۰ درصد است.
کارشناسان، عواملی مانند فشار کاری شدید، فرسودگی شغلی، فشارهای معیشتی بهدلیل پایین بودن دستمزد، عدم درخواست کمک و آشنایی با روشهای خودکشی را از دلایل اصلی افزایش خطر خودکشی در میان پرستاران میدانند.
پرستاران ایران در سال گذشته بیشترین تجمعات اعتراضی را برگزار کردهاند. بهگزارش خبرگزاری کار ایران (ایلنا) از ابتدای سال گذشته تا پایان بهمنماه همان سال در استانهای مختلف، از جمله فارس، همدان، کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان، اصفهان، مازندران، فارس، البرز، یزد، بوشهر، کرمانشاه، آذربایجان شرقی، مرکزی، خراسان رضوی، هرمزگان، ایلام و … بیش از ۵۰ مورد اعتراض پرستاران ثبت شد.
در این اعتراضات، پرستاران خواستار کاهش ساعت کار و اضافهکاری اجباری، اجرای عادلانه تعرفهبندی خدمات پرستاری، پرداخت کارانه، تبدیل قراردادهای موقت و شرکتی به قرارداد مستقیم، افزایش دستمزد و رفع تبعیض مزدی شدهاند.
نظرها
نظری وجود ندارد.