جدال لفظی اردوغان و نتانیاهو دوباره بالا گرفت

رجب طیب اردوغان، رئیس‌ جمهور ترکیه و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل نخستین بار نیست که علیه یکدیگر سخن می‌گویند. این بار اردوغان از ظهور دوباره «روح هیتلر» در اسرائیل حرف زده و نتانیاهو ترکیه را به «قتل عام کردها و سوری‌ها» متهم کرده است.

رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه سه‌شنبه ۲ مرداد / ۲۴ ژوئیه در جمع اعضای حزب حاکم «عدالت و توسعه» در انتقاد از قانون تازه «دولت یهود» در اسرائیل گفت این قانون نشان می‌دهد اسرائیل «صهیونیستی‌ترین، فاشیست‌ترین و نژادپرست‌ترین کشور جهان است».

اردوغان از جامعه جهانی خواست برای مقابله با اسرائیل متحد شوند.

به ادعای رپیس جمهور ترکیه، «قانون دولت‌ـ‌ملت یهودی به سرکوب و تمام اقدامات غیرقانونی اسرائیل مشروعیت می‌بخشد» و «هیچ تفاوتی بین وسواس هیتلر درباره نژاد آریایی و ذهنیت اسرائیلی وجود ندارد و روح هیتلر در میان حاکمان اسرائیل بار دیگر ظهور کرده است».

کنست (پارلمان اسرائیل) پنج‌شنبه گذشته قانونی جنجالی را تصویب کرد که به موجب آن کشور اسرائیل به عنوان «دولت-ملت یهودی‌ها» تعریف و بازشناسایی شد. بر اساس این قانون نه تنها تعریف دولت اسرائیل تغییر می‌کند، بلکه زبان عبری به عنوان زبان رسمی شناخته می‌شود. ۱,۵ میلیون شهروند عرب در اسرائیل، یعنی حدود ۱۷,۵ درصد از جمعیت این کشوربه زبان عربی صحبت می‌کنند. منقدان این قانون را «نژاد پرستانه» خوانده‌اند.

میشل عون، رئیس‌جمهور لبنان نیز جمعه هفته گذشته به تندی از تصویب قانون «دولت یهود» انتقاد کرده و گفته بود این «تجاوزی تازه» علیه فلسطینی‌هاست.

واکنش نتانیاهو در جدال تکراری

اما بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل همچون گذشته اظهارات اردوغان را بی‌پاسخ نگذاشت. او گفت که ترکیه تحت حکمرانی اردوغان در حال بدل‌ ذشدن به یک «دیکتاتوری تاریک» است و اردوغان به «قتل‌عام سوری‌ها و کردها» دست می‌زند.

ترکیه و اسرائیل که پیش از این متحد بودند، ماه مه سال جاری دیپلمات‌های ارشد یکدیگر را به خاطر افزایش تنش‌ها بر سر سرکوب خشونت‌بار اعتراض‌ها در مرز غزه اخراج کردند.

هرچند جدال لفظی رهبران دو کشور برای چندمین بار در ماه‌های گذشته به ویژه بر سر انتقال پایتخت اسرائیل به بیت‌المقدس (اورشلیم) و اعتراض‌های غزه بالا گرفته، اسرائیل و ترکیه هنوز به روابط تجاری با یکدیگر ادامه می‌دهند.

اردوغان پیش از این نیز نتانیاهو را «اشغال‌گر و تروریست» خوانده بود. نتانیاهو نیز گفته بود «حاضر به شنیدن موعظه‌های کسانی نخواهد بود که سال‌ها و سال‌ها بی هیچ تمایزی مردمان غیرنظامی را بمباران کرده‌اند».

منتقدان نتانیاهو و اردوغان هر دو را به سوء استفاده تبلیغاتی از اقلیت‌های تحت ستم در اسرائیل و ترکیه متهم می‌کنند.

یک بار نیز روابط ترکیه و اسرائیل در ماه مه ۲۰۱۰ که اسرائیل کشتی «ماوی مرمره» حامل کمک‌های انسانی فعالان حقوق بشر ترکیه به مردم غزه را با خشونت متوقف کرد، تیره شد. اسرائیل در سال ۲۰۱۳ از ترکیه پوزش خواست اما در سال بعد از آن تنش میان دو کشور با حمله نظامی اسرائیل به غزه باز هم تشدید شد. اما در ژوئن ۲۰۱۶ (تیر ۱۳۹۵) با مذاکرات دو جانبه روابط دو کشور بهبود یافت.

رئیس‌جمهور ترکیه سه‌شنبه وعده داد که جنگ علیه کردهای شمال سوریه را در منطقه مرزی این کشور با ترکیه ادامه می‌دهد.

در همین زمینه