نقدعلی، نماینده خمینیشهر: اصفهانیها به من گفتند خودمان علیه اتباع افغانستان وارد عمل میشویم
موج مهاجر ستیزی تنها به سلبریتیهای سیاسی محدود نبوده و جامعهشناسان اصلاحطلب هم دست به کار شدهاند.

محمدتقی نقدعلی، نماینده مجلس شورای اسلامی ـ عکس از آرشیو
در حالیکه دولت ایران از آغاز سال ۱۴۰۴ ارائه خدمات عمومی به اتباع خارجی فاقد مدارک اقامت قانونی را ممنوع اعلام کرده و روند اخراج مهاجران به شکل گسترده و بیقاعده در جریان است، برخی سیاستمداران، نمایندگان مجلس و فعالان فضای مجازی نفرتپراکنی علیه جامعه مهاجر افغانستانی را با شدت بیشتری ادامه میدهند.
در تازهترین نمونه، محمدتقی نقدعلی، نماینده خمینی شهر در استان اصفهان و نایبرئیس کمیسیون قضایی مجلس مدعی شده است که در برخی محلههای شهرهای ایران نسبت اتباع افغانستانی به ایرانیها به ۸۰ به ۲۰ رسیده و «برخی معتمدان محلی در اصفهان تهدید کردهاند اگر دولت اقدامی نکند، خودشان وارد عمل میشوند.»
این در حالی است که در فاصلهی تنها یک هفته، از ۲۶ اردیبهشت تا ۲ خرداد ۱۴۰۴، نزدیک به ۵ هزار خانواده مهاجر افغانستانی از ایران و پاکستان اخراج شدند. به گزارش خبرگزاری باختر، ایران در این مدت ۳ هزار و ۱۳۰ خانواده و پاکستان ۱ هزار و ۵۶۰ خانواده را ـ بهصورت اجباری یا تحت فشار ـ از خاک خود بیرون راندهاند. در همین حال، مقامات طالبان اعلام کردند که تنها در یک روز بیش از ۳ هزار مهاجر افغان از سوی دو کشور همسایه به افغانستان بازگردانده شدهاند.
با این حال، نه سیاستهای اخراج، نه دیپلماسی منطقهای و نه هشدارهای نهادهای حقوق بشری، نتوانستهاند از موج نفرتپراکنی علیه مهاجران در ایران بکاهند. در افغانستان، اکثر بازگشتکنندگان با چالشهایی همچون بیسرپناهی، ناامنی، بیکاری، و حتی خطر بازداشت یا شکنجه توسط طالبان روبهرو هستند. فشارهای روانی، سردرگمی حقوقی، و بیپناهی، بسیاری از آنها را تا مرز فروپاشی کشانده است.
نمونهای تکاندهنده از این وضعیت، خودسوزی محمدامیر توسلی، خلبان پیشین ارتش افغانستان در مشهد بود. او پس از آنکه برای تمدید اقامت به اداره کفالت مراجعه کرد و با برگه اخراج مواجه شد، از ترس بازگشت به افغانستان و سرنوشت مبهم خود، اقدام به خودسوزی کرد و جان باخت.
در داخل ایران، مجموعهای از سیاستها و محدودیتهای ساختاری، تبعیضی عمیق و نظاممند را علیه جامعه مهاجر افغانستانی شکل دادهاند. از محرومیت از اقامت در ۱۶ استان کشور، ناتوانی در خرید یا اجاره مسکن، و محدودیت در اشتغال به مشاغل خاص گرفته تا محرومیت کودکان از تحصیل و تبعیضهای نژادی و جنسیتی، مهاجران افغانستانی در موقعیتی فرودست و حاشیهای نگه داشته شدهاند.
اما موج مهاجر ستیزی تنها به سلبریتیهای سیاسی محدود نبوده و جامعهشناسان اصلاحطلب هم دست به کار شدهاند.
تقی آزاد ارمکی، جامعهشناس، یکی از اینها است:
ایران شده کاروانسرا. ما حتی نمیدانیم به چه تعداد مهاجر نیاز داریم و چقدر را باید اخراج کنیم. مردم چه گناهی کردهاند که باید هزینه این همه مهاجر را بدهند؟
در طرف دیگر، میثم ظهوریان، نماینده مجلس، نسبت به موج روبهرشد «ادبیات توهینآمیز، نژادپرستانه و غیرانسانی» علیه مهاجران افغانستانی هشدار داده و گفته است: «گمانهزنیهایی درباره حمایت مالی داخلی از این جریان وجود دارد.» ظهوریان اعلام کرد که به همین دلیل، از وزیر اطلاعات بهصورت رسمی سؤال کرده و از بیتفاوتی این وزارتخانه نسبت به این موج خطرناک ابراز نگرانی کرده است.
این در حالیست که مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران، در دیدار اخیر با امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان، افغانستان و مهاجرانش را «همسایه خوب ایران» توصیف کرده و وعده «اقدامات مؤثر برای بهبود وضعیت مهاجران» را داده بود. وعدههایی که با تشدید اخراجها و بیپناهی مهاجران، بیش از پیش در تناقض با واقعیتهای میدانی قرار گرفتهاند.
در شرایطی که مقامات ایرانی از واژه مبهم «شبهقانونی» برای توصیف وضعیت حدود دو میلیون مهاجر استفاده میکنند، نگرانیها از اخراجهای جمعی بدون طی روند حقوقی و انسانی افزایش یافته است. طبق گزارش سازمان بینالمللی مهاجرت، تنها در چهار ماه نخست سال جاری میلادی، ۲۶۵ هزار نفر افغانستانی خاک ایران را ترک کردهاند که بیش از ۷۵ درصد آنها اخراج شدهاند.
نظرها
نظری وجود ندارد.