پنتاگون: برنامه هسته‌ای ایران را تا دو سال عقب انداختیم

وزارت دفاع ایالات متحده روز چهارشنبه ۱۱ تیر/ ۲ ژوئیه اعلام کرد که حملات نظامی این کشور علیه تاسیسات هسته‌ای ایران، موجب عقب‌افتادن برنامه هسته‌ای تهران به مدت یک تا دو سال شده است. این ارزیابی جدید در تضاد با گزارش‌های پیشین نهادهای اطلاعاتی آمریکا است که تنها از «اثر تاخیری چندماهه» سخن می‌گفتند.

شان پارنل، سخنگوی پنتاگون، در یک نشست خبری اعلام کرد: «ما دست‌کم برنامه هسته‌ای ایران را به مدت یک تا دو سال تضعیف کرده‌ایم. برآوردهای اطلاعاتی وزارت دفاع این ارزیابی را تایید می‌کنند.» او این عملیات را «جسورانه» خواند و گفت سه مرکز اصلی غنی‌سازی هدف قرار گرفته و نابود شده‌اند.

اظهارات جدید پنتاگون در حالی مطرح می‌شود که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، نیز پیشتر مدعی شده بود که برنامه هسته‌ای ایران «به‌کلی نابود شده است». از زمان آغاز حملات با بمب‌افکن‌های رادارگریز بی-۲ در ۱ تیرماه/ ۲۱ ژوئن، ترامپ بارها بر موفقیت کامل عملیات تاکید کرده است.

با این حال، برخی منابع اطلاعاتی آمریکایی که پیش‌تر اطلاعاتی را به رسانه‌ها درز داده بودند، معتقد بودند که این حملات نتوانسته‌اند اجزای کلیدی برنامه هسته‌ای ایران را از بین ببرند. در ایران اما عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی روز چهارشنبه در مصاحبه‌ای گفت که تاسیسات هسته‌ای ایران آسیب جدی دیده‌اند.

با این حال ایران، اطلاعات رسمی دقیقی درباره میزان خسارت وارده به تاسیسات هسته‌ای منتشر نکرده است. در حالی که برخی مقامات از «خسارات قابل توجه» سخن گفته‌اند، اما علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، تاکید کرده که ترامپ «در تاثیر حملات بزرگ‌نمایی کرده است».

میزان تاثیر این حمله بر برنامه هسته‌ای ایران علاوه بر اینکه به موضوع رقابت‌های سیاسی داخلی آمریکا بدل شده برای طرفداران ادامه جنگ و از سرگرفته‌شدن نزاع هم بهانه‌ای است که امید دارند به واسطه آن آتش‌بس‌کنونی با جنگی جدید از بین برود.

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نیز هفته گذشته در گفت‌وگو با شبکه سی‌بی‌اس اعلام کرد که ممکن است بخشی از مواد اورانیوم غنی‌شده ایران در حملات آسیب دیده باشند یا از محل خارج شده باشند. تصاویر ماهواره‌ای نیز نشان می‌دهند که کامیون‌هایی پیش از حمله، سایت فردو را ترک کرده‌اند.

با وجود این حملات، گروسی هشدار داد که ایران ممکن است ظرف «چند ماه» مجددا غنی‌سازی را از سر بگیرد.

اما در پی جنگ ۱۲ روزه و در صورت قطع همکاری رسمی تهران با آژانس، دیگر امکان نظارت بین‌المللی بر برنامه هسته‌ای ایران وجود ندارد و این هم ابزاری جدید در دست طرفداران از سر گرفته شدن جنگ است.

ایران پس از این حملات، قانونی را در مجلس تصویب کرد که همکاری با آژانس را به حالت تعلیق درآورد. تهران می‌گوید این تصمیم در واکنش به سکوت آژانس درباره حملات آمریکا و اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای ایران اتخاذ شد.

از سوی دیگر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، تامی بروس، در بیانیه‌ای گفت: