سازمان ملل: بودجه کمک‌های بشردوستانه افغانستان در وضعیت بحرانی است

دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل (OCHA) روز دوشنبه ۱۴ ژوئیه/ ۲۳ تیر با انتشار گزارشی هشدار داد که بحران انسانی در افغانستان ممکن است به دلیل کمبود شدید بودجه، به مرحله فروپاشی برسد.

بحران انسانی و حجم کمک‌های مورد نیاز برای پاسخ به آن با اخراج اجباری جمعیت قابل توجهی از افغانستانی‌های مهاجر بیشتر هم شده است.

طبق گزارش سالانه این نهاد با عنوان «تحلیل شکاف در پاسخ بشردوستانه به افغانستان»، تنها ۵۳ درصد از بودجه مورد نیاز ۳.۰۶ میلیارد دلاری برای برنامه‌های امدادرسانی در این کشور تامین شده است. این امر به معنای کسری ۱.۴۳ میلیارد دلاری تا پایان سال مالی است.

با وجود این کمبود، نهادهای همکار سازمان ملل در امور بشردوستانه موفق شدند در سال ۲۰۲۳ به بیش از ۲۲.۴ میلیون نفر در افغانستان حداقل یک نوع کمک ارائه دهند؛ رقمی که از هدف اولیه ۱۷.۳ میلیون نفر فراتر رفت. در مناطق بحرانی، این میزان به ۱۲۹ درصد جمعیت مورد نظر رسید. با این حال، نوع و استمرار کمک‌ها به‌شدت نابرابر بوده و نابرابری گسترده‌ای در دسترسی به خدمات اساسی را نشان می‌دهد.

بر اساس این گزارش، ۶۷ درصد از دریافت‌کنندگان کمک فقط کمک غذایی دریافت کرده‌اند ــ آن هم معمولا با جیره کاهش‌یافته و در دوره‌های توزیع محدودتر. در مقابل، تنها ۳.۱ میلیون نفر (۴۱ درصد از هدف ماهانه ۷.۶ میلیون) در بخش‌های حیاتی مانند آب سالم، بهداشت، آموزش و سرپناه اضطراری کمک دریافت کرده‌اند؛ بخش‌هایی که همچنان دچار کمبود شدید بودجه‌اند و جان میلیون‌ها نفر را به خطر انداخته‌اند.

دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل هشدار داده که تداوم این کمبودها به‌ویژه در حوزه‌هایی مانند آب، بهداشت و بهسازی می‌تواند منجر به شیوع بیماری‌های قابل پیشگیری، افزایش سوءتغذیه و مرگ‌ومیرهای قابل اجتناب شود. این گزارش تاکید می‌کند که فقدان خدمات پایه، آسیب‌پذیری خانوارها را افزایش داده و روند بازیابی از بحران را به عقب رانده است.

تا دسامبر ۲۰۲۴، تنها ۴۷ درصد از بودجه درخواست‌شده تامین شده بود. هرچند با تعهدات تاخیری و کمک‌های اوایل ۲۰۲۵ این رقم به ۵۳ درصد (معادل ۱.۶۳ میلیارد دلار) رسید، اما شکاف باقی‌مانده همچنان چشمگیر است. مبلغ ۴۱۲.۵ میلیون دلار از منابع استفاده‌نشده در سال ۲۰۲۳ نیز دوباره تخصیص داده شد، ولی همچنان پاسخگوی نیازهای موجود نیست.

دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل اکنون خواستار اقدام فوری و هماهنگ بین‌المللی برای پر کردن این شکاف بودجه‌ای شده است. این نهاد هشدار داد که اگر جامعه جهانی به‌سرعت وارد عمل نشود، تلاش‌های جاری برای امدادرسانی بشردوستانه فرو خواهد پاشید و میلیون‌ها افغان از دریافت کمک‌های حیاتی محروم خواهند شد. به‌ویژه زنان، کودکان و سالمندان در معرض خطر فوری قرار دارند، چرا که عملیات امدادی با شدیدترین فشار مالی خود در سال‌های اخیر مواجه است.

به گفته دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل، شرایط کنونی تنها یک بحران مالی نیست، بلکه آزمونی اخلاقی برای جامعه جهانی است. تداوم بحران‌هایی نظیر خشکسالی، آوارگی، اخراج اجباری مهاجران و فروپاشی اقتصادی در افغانستان، مستلزم حمایت پایدار و قوی از سوی جامعه بین‌المللی است تا از رنج بیشتر و تلفات انسانی جلوگیری شود.