سازمان ملل: انرژی‌های تجدیدپذیر در جهان به نقطه عطف کاهش هزینه‌ها رسیده‌اند

بر اساس گزارش چندنهادی سازمان ملل متحد با عنوان «غنیمت شمردن فرصت» که روز سه‌شنبه ۳۱ تیر / ۲۲ ژوئیه منتشر شد، سال گذشته ۷۴ درصد از رشد تولید برق در سراسر جهان از منابع بادی، خورشیدی و سایر منابع پاک تأمین شده است.

این گزارش نشان می‌دهد که ۹۲,۵ درصد از تمام ظرفیت‌های جدید برق افزوده‌شده به شبکه جهانی در این بازه‌ی زمانی از منابع تجدیدپذیر بوده است. در همین حال، فروش خودروهای برقی از ۵۰۰ هزار دستگاه در سال ۲۰۱۵ به بیش از ۱۷ میلیون دستگاه در سال ۲۰۲۴ افزایش یافته است.

بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر (IRENA) درباره هزینه‌های انرژی، در سال گذشته، سه منبع ارزان‌ترین برق در جهان انرژی بادی ساحلی، پنل‌های خورشیدی و نیروگاه‌های آبی جدید بودند.

این گزارش‌ها می‌افزایند که در حال حاضر انرژی خورشیدی ۴۱ درصد و انرژی بادی ۵۳ درصد ارزان‌تر از ارزان‌ترین سوخت فسیلی در جهان هستند. سوخت‌های فسیلی، که عامل اصلی تغییرات اقلیمی و افزایش گازهای گلخانه‌ای هستند، شامل زغال‌سنگ، نفت و گاز طبیعی می‌شوند.

دوران جدید انرژی و فرصت‌های اقتصادی

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، در سخنرانی صبح سه‌شنبه خود هنگام رونمایی از این گزارش‌ها گفت:

گوترش با نقل قول از گزارش‌ها که نشان می‌دهند سال گذشته دو تریلیون دلار در انرژی پاک سرمایه‌گذاری شده است (حدود ۸۰۰ میلیارد دلار بیشتر از سرمایه‌گذاری در سوخت‌های فسیلی)، گفت «فقط به میزان مبلغ توجه کنید».

نیاز به تسریع در گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر

با این حال، مقام‌های سازمان ملل متحد اعلام کردند که گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر، اگرچه در مقایسه با ۱۰ سال پیش قابل توجه است، اما به اندازه کافی سریع رخ نمی‌دهد.

رشد جهانی انرژی‌های تجدیدپذیر عمدتاً در کشورهای توسعه‌یافته مانند چین - که یک‌دهم اقتصاد آن به انرژی پاک گره خورده است - و همچنین کشورهایی مانند هند و برزیل بوده است.

این گزارش‌ها می‌گویند که آفریقا با وجود نیازهای بسیار به برق‌رسانی، کمتر از دو درصد از ظرفیت جدید انرژی پاک نصب‌شده در سال گذشته را به خود اختصاص داده است. مسئولان سازمان ملل هزینه بالای سرمایه‌گذاری در این زمینه برای کشورهای جنوب جهان را عامل آن دانستند.

ادل توماس، دانشمند اقلیمی باهامیایی از شورای دفاع از منابع طبیعی، گفت:

ادل توماس که در تهیه این گزارش‌ها نقشی نداشته است، افزود که گزارش‌های سازمان ملل افسانه عدم توانایی رقابت انرژی پاک با سوخت‌های فسیلی را رد می‌کنند و در عوض نشان می‌دهند که آینده‌ای با انرژی پاک نه‌تنها ممکن، بلکه احتمالاً اجتناب‌ناپذیر است.

جاناتان اورپک، رئیس دانشکده محیط زیست دانشگاه میشیگان، که او نیز در این مطالعات نقشی نداشت، گفت گزارش‌های سازمان ملل «کاملاً صحیح» هستند. او گفت نقطه عطف اقتصادی منجر به چرخه‌ای می‌شود که هزینه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر به‌طور مداوم کاهش می‌یابند و انرژی سوخت‌های فسیلی کمتر و کمتر مطلوب می‌شود.

رشد انرژی‌های تجدیدپذیر با وجود یارانه‌های بالا برای سوخت‌های فسیلی

گوترش و گزارش‌ها می‌گویند انرژی‌های تجدیدپذیر به‌رغم این‌که سوخت‌های فسیلی تقریباً ۹ برابر یارانه دولتی دریافت می‌کنند، در حال رونق هستند. گزارش سازمان ملل می‌گوید که در سال ۲۰۲۳، یارانه‌های جهانی سوخت‌های فسیلی به ۶۲۰ میلیارد دلار رسید، در حالی‌که این میزان برای انرژی‌های تجدیدپذیر ۷۰ میلیارد دلار بود.

اما درست همان‌طور که انرژی‌های تجدیدپذیر در حال رونق‌اند، تولید سوخت‌های فسیلی در سراسر جهان به جای این‌که کاهش یابد همچنان در حال افزایش است. مقام‌های سازمان ملل می‌گویند این به‌طور کلی به‌دلیل افزایش تقاضای برق ‌است که توسط کشورهای در حال توسعه، مراکز داده هوش مصنوعی و نیاز به خنک‌سازی در جهانی که هر روز گرم‌تر می‌شود، تشدید شده است.

آنتونیو گوترش در این‌باره گفت:

دبیرکل سازمان ملل از شرکت‌های بزرگ فن‌آوری جهان خواست تا مراکز داده خود را تا سال ۲۰۳۰ به‌طور کامل با انرژی‌های تجدیدپذیر تأمین کنند.

کاهش برنامه‌های انرژی تجدیدپذیر در ایالات متحده آمریکا

گزارش آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر می‌گوید که در ایالات متحده آمریکا، انرژی خورشیدی و بادی از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۳ با نرخ ۱۲,۳ درصد در سال رشد کرده بود. اما از زمانی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور این کشور در اوایل سال جاری به قدرت رسید، دولت او آمریکا را از توافق‌نامه اقلیمی پاریس خارج کرده و بسیاری از برنامه‌های فدرال انرژی تجدیدپذیر را با تأکید مجدد بر سوخت‌های فسیلی کاهش داده است.

آنتونیو گوترش بدون آن‌که از ایالات متحده آمریکا نام ببرد به کشورهایی که به سوخت‌های فسیلی چسبیده‌اند هشدار داد و گفت در مسیر خطرناکی گام می‌گذارند که آن‌ها را نه ثروتمندتر که فقیرتر خواهد کرد. گوترش گفت:

دبیرکل سازمان ملل گفت که انرژی‌های تجدیدپذیر راه هوشمندانه برای امنیت انرژی هستند. او افزود: