«۵۷ درصد» ظرفیت سدهای کشور خالی است اما برای صادرات محصولات گلخانه‌ای یارانه‌های پنهان می‌پردازند

خبرگزاری تسنیم یکشنبه ۱۲ مرداد گزارش داد که در ۳۱۵ روز ابتدایی سال آبی جاری (از ابتدای مهرماه ۱۴۰۳ تا ۱۱ مرداد سال جاری) در مجموع ۲۳ میلیارد و ۲۶۰ میلیون مترمکعب آب وارد سد‌های ایران شده که نسبت به ورودی ۴۰ میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعبی آب به سد‌ها در مدت مشابه سال آبی گذشته، کاهشی ۴۲ درصدی داشته است.

تسنیم افزوده است که در حال حاضر با وجود ۲۲ میلیارد و ۲۰ میلیون مترمکعب آب ذخیره‌شده در سد‌های کشور، ۴۳ درصد ظرفیت مخازن سد‌ها پُر و ۵۷ درصد این ظرفیت خالی است.

یکی از آخرین نمونه‌ها درباره کاهش ظرفیت سدهای کشور مورد سد کمال صالح، اصلی‌ترین منبع تأمین آب شرب اراک است. کاهش چشمگیر ذخایر آبی در این سد زنگ هشدار جدی برای بحران آب در اراک را به صدا درآورده است.

این سد، با ظرفیت مفید ۹۴ میلیون مترمکعب، در حال حاضر تنها ۱۶,۷ میلیون مترمکعب آب در خود جای داده‌ است.

مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، پنج‌شنبه ۹ مرداد نسبت به جدی بودن بحران آب هشدار داده بود.

در حالی‌که تقریباً همه مسئولان حکومتی مردم را مدام به صرفه‌جویی در مصرف آب فرامی‌خوانند، بخش کشاورزی بیشترین نقش را در بحران آب در ایران دارد.

محمدجواد سمیعی، پژوهشگر حوزه آب می‌گوید:

محسن اردکانی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران نیز ۳ مرداد گفته بود فقط ۹ درصد از مصرف آب مربوط به بخش خانگی است‌ و حدود ۹۰ درصد آب کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود.

«دنیای اقتصاد» ۱۱ مرداد در گزارشی نوشت ایران با یارانه‌های پنهان، از جمله آب و انرژی ارزان، به یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان محصولات گلخانه‌ای به کشورهای حاشیه خلیج فارس تبدیل شده است.

این روزنامه نوشت:

به‌نوشته «دنیای اقتصاد»، این سیاست منجر به افزایش سه برابری سطح زیر کشت گلخانه‌ای ایران از سال ۲۰۱۸ شده و سالانه چهار تا پنج میلیارد دلار ارزآوری برای کشور داشته است، به‌طوری که ایران اکنون تأمین‌کننده ۹۰ درصد گل کلم، گوجه‌فرنگی و هندوانه وارداتی امارات متحده عربی است.

با وجود تحریم‌های اقتصادی، ایران برای تأمین ارز مورد نیاز خود به‌شدت به این صادرات وابسته است و به همین دلیل، با یارانه‌های گسترده از این بخش حمایت می‌کند.

بر اساس این گزارش، محصولات ایرانی اغلب به‌صورت پنهانی و از طریق واسطه‌ها به بازار کشورهای حاشیه خلیج فارس، از جمله عربستان سعودی، که واردات مستقیم از ایران را ممنوع کرده است، صادر می‌شوند. این امر به‌دلیل عدم تمایل بانک‌های اماراتی به پردازش مستقیم معاملات با ایران، به یک سیستم پرداخت غیررسمی وابسته است که در آن کالاها و ارزها به‌صورت تهاتر مبادله می‌شوند.

این روند صادرات، بحران آب در ایران را تشدید کرده و امنیت آبی و غذایی بلندمدت ایران را به خطر می‌اندازد.

خشکسالی‌های مکرر در ایران تولید محصولات کشاورزی را بی‌ثبات کرده و می‌تواند در نهایت بر واردات محصولات کشاورزی از ایران به کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز تأثیر بگذارد.

ذخایر آبی سدهای بزرگ مخزنی ایران نشان می‌دهد که ۱۹ سد بزرگ و مهم در تأمین آب شرب و کشاورزی، کمتر از ۲۰ درصد ذخیره آبی دارند. این بدان معناست که بیش از ۸۰ درصد ظرفیت مخازن این سدها خالی است.