گروسی: مذاکره با ایران برای ازسرگیری بازرسی‌ها نمی‌تواند ماه‌ها ادامه یابد
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت در حملات هوایی اسرائیل و آمریکا به سه سایت غنی‌سازی اورانیوم ایران ممکن است تنها مقداری از ذخایر اورانیوم از بین رفته باشد.
بخش خبر
رافائل ماریانو گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در نشست کمیته روابط خارجی پارلمان اروپا در بروکسل، بلژیک در ۲۴ ژانویه ۲۰۲۳ حضور دارد ـ منبع: shutterstock
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، چهارشنبه ۱۲ شهریور / ۳ سپتامبر در گفت‌وگو با رویترز اعلام کرد که مذاکرات این نهاد ناظر سازمان ملل با ایران در مورد ازسرگیری بازرسی‌ها از سایت‌هایی که مورد حملات هوایی اسرائیل و آمریکا قرار گرفته‌اند، نمی‌تواند ماه‌ها ادامه یابد و خواستار توافق در اسرع وقت، حتی در همین هفته شد.
گروسی در این مصاحبه تأیید کرد که از زمان حملات اسرائیل به سایت‌های غنی‌سازی ایران در ۲۳ خرداد / ۱۳ ژوئن، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هیچ اطلاعاتی از ایران درباره وضعیت یا محل ذخایر اورانیوم با غنای بالا دریافت نکرده است.
تهران قانونی تصویب کرده که همکاری با آژانس را به‌حالت تعلیق درآورده و تصریح می‌کند که هرگونه بازرسی آتی نیازمند چراغ سبز شورای عالی امنیت ملی ایران است. در حال حاضر، تهران و آژانس در مذاکره برای نحوه ازسرگیری بازرسی‌ها هستند.
گروسی در این مصاحبه که در مقر آژانس در وین انجام شد، گفت: «این چیزی نیست که بتواند ماه‌ها به طول بینجامد.» او افزود:
من قطعاً امیدوارم که بتوانیم این فرایند را به‌زودی به پایان برسانیم. ما در تلاش هستیم تا شاید طی چند روز آینده، جلسه دیگری در این‌جا، در وین برگزار کنیم تا این موضوع را نهایی کرده و بازرسی‌ها را آغاز کنیم. واقعاً خوب خواهد بود اگر بتوانیم پیش از هفته آینده بر سر این موضوع به توافق برسیم.
از نظر فنی، بازرسی‌ها در ایران از سر گرفته شده است، زیرا بازرسان آژانس به‌تازگی مأموریتی را در بوشهر، تنها نیروگاه هسته‌ای فعال ایران، انجام دادند؛ اما این نیروگاه از منظر اشاعه هسته‌ای نگرانی چندانی ایجاد نمی‌کند، به همین دلیل معمولاً در گزارش‌های فصلی آژانس درباره ایران مطرح نمی‌شود.
«مواد هسته‌ای هنوز آن‌جاست»
در حالی که سه سایت غنی‌سازی ایران در حملات هوایی اسرائیل و آمریکا به‌شدت آسیب دیده یا تخریب شده‌اند، وضعیت ذخایر اورانیوم با غنای بالا -حساس‌ترین ماده که تا ۶۰ درصد غنی‌سازی شده و تنها یک گام تا غنای تسلیحاتی (حدود ۹۰ درصد) فاصله دارد- کمتر مشخص است.
بر اساس معیارهای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران پیش از حملات، به اندازه کافی مواد با این سطح غنی‌سازی در اختیار داشت که در صورت غنی‌سازی بیشتر، برای شش سلاح هسته‌ای کافی بود.
رافائل گروسی در پاسخ به پرسشی درباره وضعیت ذخایر اورانیوم با غنای بالای ایران گفت:
من به‌طور کلی معتقدم که مواد هنوز آن‌جاست. البته باید تأیید شود. مقداری از آن ممکن است از بین رفته باشد.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی افزود:
هیچ نشانه‌ای نداریم که ما را به این باور برساند که جابه‌جایی عمده‌ای در مواد صورت گرفته است.
ایران آژانس را از وضعیت این ذخایر مطلع نکرده است. در صورت توافق با آژانس، گزارشی در مورد آن ارائه خواهد کرد.
گروسی اظهار داشت که نحوه عملکرد جدید تحت قانون ایران که نیازمند تأیید ویژه شورای عالی امنیت ملی است، نامشخص است و ایران نیز بر اهمیت مخفی نگه داشتن محل اورانیوم غنی‌شده خود تأکید کرده است.
همزمان، تعهدات ایران در قبال آژانس بدون تغییر باقی مانده و به ایران گفته شده است که «قانون داخلی برای ایران تعهد ایجاد می‌کند، نه برای آژانس».
جایی برای دیپلماسی، تا نقطه‌ای مشخص
دیپلمات‌ها گفتند که آژانس در اواخر ماه ژوئیه قصد خود را برای بازرسی به ایران اطلاع داده و رافائل گروسی تأکید کرد که معمولاً نمی‌توان بیش از یک ماه بدون راستی‌آزمایی درباره اورانیوم با غنای بالا (۲۰ درصد یا بالاتر) سپری کرد. به جای ایجاد بحران با فراخواندن ایران، مذاکرات ادامه دارد. گروسی گفت:
ما تلاش می‌کنیم، همان‌طور که همیشه تلاش کرده‌ایم... به دیپلماسی راه بدهیم و اجازه دهیم فرایندی دوباره برقرار شود. البته این باید در چارچوب زمانی معقولی انجام شود.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که حملات آمریکا و اسرائیل، توانایی ایران برای ساخت ماشین‌های غنی‌سازی اورانیوم بیشتر را از بین نبرده است.
با توجه به اینکه شورای حکام ۳۵ عضوی آژانس قرار است هفته آینده تشکیل جلسه دهد، گروسی قرار است دو گزارش فصلی درباره ایران به کشورهای عضو ارسال کند. او روشن ساخت که هیچ پیشرفت چشمگیری برای اطلاع‌رسانی به آن‌ها وجود ندارد، اما اضافه کرد:
من تمام امیدم را از دست نمی‌دهم که شاید بتوانیم پیش از تشکیل جلسه شورا، به نتیجه برسیم.
مجید تخت‌روانچی، معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران روز شنبه در گفت‌وگو با رسانه‌ای در ترکیه، ضمن بیان اینکه «غنی‌سازی صفر برای ما امکان‌پذیر نیست و غیرقابل قبول است»، در پاسخ به پرسشی درباره سرنوشت ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران گفته بود:
بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اطلاعاتی در مورد محل نگهداری مواد هسته‌ای داشتند. پس از تشخیص خسارت در این زمینه، سازمان انرژی اتمی ما توضیحات لازم را ارائه خواهد داد.
او در مورد مذاکرات هسته‌ای نیز گفته بود: «در مورد مذاکرات هسته‌ای، تأکید کردیم که غنی‌سازی باید بخش جدایی‌ناپذیر هر توافقی باشد.»
محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، یکشنبه ۹ شهریور اعلام کرد که دو بازرس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که برای نظارت بر تعویض سوخت نیروگاه بوشهر به ایران سفر کرده بودند، پس از پایان کار، ایران را ترک کردند.
اسلامی افزود: «جلساتی میان وزارت امور خارجه و آژانس تشکیل شده است، جلسه سوم نیز در پیش است.»
نظرها
نظری وجود ندارد.