حماس و اسرائیل زندانیان خود را مبادله کردند ـ ترامپ در کنست از ایران سخن گفت ـ در شرمالشیخ سند توافق امضا شد
با آزادی ۲۰ گروگان زنده اسرائیلی و حدود دو هزار فلسطینی، مردم در اسرائیل، غزه و کرانه باختری اشغالی جشن گرفتند. ترامپ در پارلمان اسرائیل به رهبران ایران سیاست «چماق و هویج» نشان داد.

تصویر سمت راست: یک فلسطینی آزادشده از زندانهای اسرائیل هنگام ورود به بیمارستان ناصر در خان یونس در جنوب نوار غزه مورد استقبال بستگانش قرار گرفته است. تصویر سمت چپ: نیمرود کوهن، گروگان سابق اسرائیلی پس از آزادی هنگام پیاده شدن از یک هلیکوپتر نظامی اسرائیلی در سکوی فرود در مرکز پزشکی ایچیلوف سوراسکی در تلآویو. تصویر وسط نتانیاهو و ترامپ در پارلمان اسرائیل ـ ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ ـ عکس از خبرگزاری فرانسه
روز دوشنبه ۲۱ مهر / ۱۳ اکتبر حماس و اسرائیل بر اساس توافق آتشبس، طرح تبادل اسرا را تکمیل کردند که منجر به آزادی نزدیک به ۲۰۰۰ فلسطینی زندانی در زندانهای اسرائیل و ۲۰ گروگان اسرائیلی زنده در نوار غزه شد.
بامداد روز دوشنبه، با اعلام شبکههای تلویزیونی مبنی بر تحویل نخستین گروه هفت نفره از گروگانهای اسرائیلی به کمیته بینالمللی صلیب سرخ، فریادهای شادی در اسرائیل بلند شد. ارتش اسرائیل ساعاتی بعد تأیید کرد که ۱۳ نفر دیگر که در جریان حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ از اسرائیل به گروگان گرفته شده بودند، نیز منتقل شدند.
بعدازظهر دوشنبه، شاخه نظامی حماس اعلام کرد که قصد دارد جسدهای چهار اسیر کشتهشده را نیز در ادامه روز تحویل دهد.
فلسطینیهای آزادشده شامل حدود ۱۷۰۰ نفر هستند که در طول جنگ از غزه بازداشت و بدون تفهیم اتهام نگهداری میشدند، و همچنین ۲۵۰ نفر که در زندانهای اسرائیل محبوس بودند. خبر آزادی، برای عزیزان برخی از زندانیان آزادشده، توأم با اندوه بود، چرا که اسرائیل ۱۵۴ نفر از آنها را تبعید کرده بود.
«ما شکنجه شدیم»
در خانیونس واقع در جنوب غزه، فیلمها دهها بازداشتشده فلسطینی آزادشده را نشان میداد که در نزدیکی بیمارستان ناصر از اتوبوسها پیاده میشدند و جمعیت انبوهی از تماشاگران شاد آنها را احاطه کرده بودند.
الجزیره گزارش داد که «پس از آنچه مقامات بهعنوان سالها شرایط سخت و تحقیرآمیز در زندانهای اسرائیل توصیف کردند، تیمهای پزشکی در بیمارستان برای معاینه آزادشدگان در حالت آمادهباش هستند،.»
یکی از زندانیان آزادشده به نام شادی ابوسعید گفت که سالها در بازداشت اسرائیل با آزار و شکنجه مواجه بوده است.
او پس از آزادی گفت:
دو سال گذشته گرسنگی کشیدم. به ما غذا نمیدادند. ما را برهنه نگه میداشتند. ما را در حالی که برهنه بودیم، شب و روز کتک میزدند. ما شکنجه شدیم.
در میان استقبالکنندگان از بازداشتشدگان آزادشده، یاسر ابوعزوم نیز حضور داشت که پسر ۲۳ سالهاش، محمد، قرار بود طبق این توافق آزاد شود.
او به الجزیره گفت که این حس «غیرقابل توصیف» است. او گفت: «نمیتوانم درست صحبت کنم، زیرا غرق در شادی هستم.»
جمعیتهای شاد همچنین از گروه دیگری از زندانیان فلسطینی که در رامالله در کرانه باختری اشغالی آزاد شدند، استقبال کردند.
آزادی همه گروگانهای اسرائیلی
در اسرائیل، وزارت امور خارجه این کشور تأیید کرد که همه ۲۰ گروگان زنده به خاک اسرائیل بازگشتهاند.
این وزارتخانه گروگانهای آزادشده در گروه نخست را گای گیلبوآ-دلال (۲۴ ساله)، ایتان مور (۲۵ ساله)، متان انگرست (۲۲ ساله)، آلون اوهل (۲۴ ساله)، گالی و زیو برمن (هر دو ۲۸ ساله)، و عمری میران (۴۸ ساله) معرفی کرد.
همچنین نام ۱۳ اسیری که بعداً آزاد شدند عبارت است از: الکانا بوهبوت (۳۶ ساله)، روم براسلافسکی (۲۱ ساله)، نیمرود کوهن (۲۱ ساله)، اویاتار داوید (۲۴ ساله)، ماکسیم هرکین (۳۷ ساله)، ایتان هورن (۳۹ ساله)، سگو کالافون (۲۷ ساله)، بار کوپرشتاین (۲۳ ساله)، یوسف حاییم اوهانا (۲۵ ساله)، آویناتان اور (۳۲ ساله)، متان زانگاوکر (۲۵ ساله) و داوید و آریل کونیو (۳۵ و ۲۸ ساله).
در «میدان گروگانها» در شهر تلآویو، دهها نفر قبل از طلوع آفتاب در اطراف یک صفحه نمایش جمع شده بودند تا آزادی گروگانها را بهطور زنده دنبال کنند.
برخی چهرهای جدی داشتند، برخی دیگر لبخند میزدند، و بسیاری یکدیگر را در آغوش میگرفتند در حالی که آهنگ «هابایتا» («به خانه»، به زبان عبری) بهطور مکرر از بلندگوها پخش میشد.
خانوادههای گروگانها پیش از انتقال بستگان آزادشده خود با هواپیما به بیمارستانها برای درمان، با عزیزان خود دیدار کردند.
الجزیره درباره اولین گروه آزاد شده نوشت «وضعیت اسرا مناسب است و بدون نیاز به کمک پزشکی راه میروند».
والدین اوهل به تایمز اسرائیل گفتند که پسرشان «شگفتانگیز به نظر میرسد» و «روی پاهای خودش ایستاده است»، مادر مور نیز به واینت نیوز گفت که پسرش «عالی به نظر میرسد، هرچند لاغر و رنگپریده است».
«جنگ تمام شده است»
در حالی که پرسشهای کلیدی درباره آینده غزه و نقش حماس در این منطقه باقی است، تبادل زندانیان و گروگانها امیدها برای پایان دادن به جنگ ویرانگر اسرائیل را افزایش داده است، جنگی که این منطقه را تخریب کرده و بهگفته وزارت بهداشت غزه باعث کشته شدن بیش از ۶۷ هزار و ۸۰۶ فلسطینی شده است.
انتظار میرود آتشبس همچنین اجازه دهد کمکهای بشردوستانه بیشتری به غزه سرازیر شود، جایی که بهدنبال بمباران و محاصره اسرائیل، قحطی رخ داده است. گزارشها حاکی از آن است که بیش از دو میلیون نفر از مردم غزه در آستانه قحطی قرار دارند.
در بحبوحه این تبادل، دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، که دولتش نقش اصلی در شکلگیری این توافق داشت، برای سخنرانی در کنست (پارلمان اسرائیل) به اسرائیل سفر کرد. این سخنرانی پیش از نشست بینالمللی انجام شد که قرار است دوشنبه شب به ریاست مشترک او و عبدالفتاح السیسی، رئیسجمهور مصر در شرمالشیخ برگزار شود.
ترامپ در پارلمان اسرائیل با استقبال پرشوری روبرو شد - اما سخنرانی او برای مدت کوتاهی قطع شد، هنگامی که دو نفر از اعضای کنست اعتراض کرده و سپس اخراج شدند. یکی از آنها کاغذ کوچکی با عنوان «فلسطین را بهرسمیت بشناسید» در دست داشت.
تقدیر و تمجید نتانیاهو از ترامپ
پیش از سخنرانی ترامپ در کنست، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل در سخنرانی ستایشآمیزی از ترامپ گفت:
تو بزرگترین دوستی هستی که اسرائیل تاکنون داشته است، هیچ رئیسجمهور آمریکایی به اندازه تو برای اسرائیل کاری انجام نداده است. تو به این صلح پایبندی، و من هم همینطور.
او افزود تصمیم دونالد ترامپ برای بمباران تأسیسات هستهای ایران در فوردو «یکی از معجزات کتاب مقدس» است.
بهگفته نتانیاهو طرح صلح ترامپ برای غزه «تمامی اهداف تعیین شده را محقق کرده» و سالهای آینده «سالهای صلح در اسرائیل و خارج از آن» خواهد بود.
نتانیاهو همچنین با اشاره به عملیات ارتش اسرائیل در دو سال گذشته گفت: «اسرائیل پیروزیهای شگفتانگیزی بر حماس و کل محور ترور ایران بهدست آورد.»
«خاورمیانه جدید»
ترامپ در سخنرانی خود، «طلوع تاریخی یک خاورمیانه جدید» را اعلام کرد و از رهبرانی از ملتهای عرب و مسلمان تمجید کرد که به گفته او «با هم برای فشار بر حماس، جهت آزادی گروگانها، متحد شدند».
ترامپ گفت:
کمکهای زیادی داشتیم... افراد زیادی که شاید انتظارش را نداشتید، و من میخواهم از آنها بسیار تشکر کنم.
ترامپ همچنین از نتانیاهو بهعنوان یکی از «بزرگترین» رهبران اسرائیل در دوران جنگ تمجید کرد و در حین سخنرانی، از اسحاق هرتزوگ، رئیسجمهور اسرائیل که در نشست کنست حاضر بود خواست تا نتانیاهو را که بهدلیل سه پرونده فساد جداگانه در حال محاکمه است، عفو کند.
ترامپ بدون اشاره به مبارزه چند دههای فلسطینیها برای تعیین سرنوشت و تشکیل دولت، از آنها خواست تا بر بازسازی تمرکز کنند، فرآیندی که او قول حمایت از آن را داد. ترامپ گفت:
پس از درد، مرگ و سختی فراوان، اکنون زمان آن است که به جای تلاش برای تخریب اسرائیل، بر ساختن مردم خود تمرکز کنید.
سیاست «چماق و هویج» در قبال ایران
ترامپ در ادامه سخنرانی خود اعلام کرد که ایران با «ضربهای قاطع و فلجکننده» روبهرو شده و ایالات متحده موفق شده است «به فعالیت خطرناکترین کشور جهان پایان دهد و برنامه هستهای ایران را بهطور کامل متوقف کند.» او افزود که «بستن توافق صلح با ایرانیها اقدامی بسیار مطلوب خواهد بود.»
این اظهارات پس از آن مطرح میشود که ایالات متحده آمریکا همراه با اسرائیل در روز نهم جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و ایران که از ۲۳ خرداد تا ۳ تیرماه سال جاری جریان داشت، تأسیسات هستهای جمهوری اسلامی ایران را هدف قرار داده بود.
ترامپ در کنست گفت:
آنها ضربههایی از این طرف و آن طرف خوردند، و عالی خواهد بود اگر بتوانیم با آنها به یک توافق صلح برسیم. آیا از این بابت خوشحال نمیشوید؟ به نظر من عالی است، چون فکر میکنم آنها هم تمایل دارند.
او خطاب به رهبران جمهوری اسلامی گفت: «هر وقت شما آماده باشید، ما هم آمادهایم.»
دونالد ترامپ از تصمیم خود برای خروج یکجانبه از توافق برجام که در دوره نخست ریاست جمهوریاش انجام شد، دفاع کرد و گفت:
من توافق هستهای ایران را لغو کردم و از انجام این کار بسیار افتخار میکنم. با این حال، حتی به سوی ایران که رژیم آن مرگ و ویرانی زیادی در خاورمیانه ایجاد کرده، دست دوستی و همکاری باز است.
او با بیان اینکه «آنها میخواهند توافق کنند»، افزود: «نه ایالات متحده و نه اسرائیل هیچ خصومتی نسبت به مردم ایران ندارند. ما صرفاً میخواهیم در صلح زندگی کنیم.»
رئیسجمهور آمریکا برخلاف ارزیابیهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی بار دیگر مدعی شد که اگر تأسیسات هستهای ایران مورد حمله قرار نمیگرفت، ظرف «دو ماه یا کمتر به سلاحهای هستهای دست پیدا میکرد». او گفت اگر چنین میشد بر سر توافق کنونی «ابر تهدید» سایه افکنده بود
در شرمالشیخ
دونالد ترامپ پس از سخنرانی در کنست، اسرائیل را به مقصد شرمالشیخ، شهر تفریحی در سواحل دریای سرخ مصر، ترک کرد، جایی که ریاست مشترک نشست ویژه را بههمراه عبدالفتاح السیسی، رئیسجمهور مصر، بر عهده داشت.
دهها نفر از رهبران جهان، از جمله آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد، محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، امانوئل مکرون رئیسجمهور فرانسه، کییر استارمر نخستوزیر بریتانیا، فردریش مرتس صدراعظم آلمان، رجب طیب اردوغان رئیسجمهور ترکیه، ملک عبدالله دوم پادشاه اردن و شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر نیز برای این کنفرانس به مصر سفر کردند.
دفتر نتانیاهو اعلام کرد که نخستوزیر اسرائیل با وجود دعوت ترامپ، در این نشست شرکت نخواهد کرد.
اجلاس شرمالشیخ شامگاه دوشنبه با سخنرانی دونالد ترامپ آغاز شد.
رئیسجمهور آمریکا در سخنان افتتاحیه خود، رهبران قطر و ترکیه را ستود و از آنها بهخاطر تلاشهایشان تمجید کرد. او همچنین از همتای مصری خود تشکر کرد و او را «مردی فوقالعاده» و «ژنرالی فوقالعاده» خواند.
ترامپ بر تلاش برای توقف جنگ غزه تأکید کرد و گفت که «بین ۵۰۰ تا ۳۰۰۰ سال طول کشیده تا به این نقطه برسیم».
ترامپ در آغاز آنچه که «نشست صلح» در مصر توصیف کرد، گفت:
ما قرار است سندی را امضا کنیم که قوانین و مقررات و بسیاری از چیزهای دیگر را مشخص میکند. این سند بسیار جامع است.
او گفت آتشبس بین اسرائیل و حماس «واقعاً فوقالعاده خوب پیش میرود».
ترامپ در کنار عبدالفتاح السیسی گفت:
همه میگفتند که این کار امکانپذیر نیست، اما این اتفاق خواهد افتاد. و این اتفاق درست جلوی چشمان شما در حال رخ دادن است.
ترامپ پس از پایان سخنان خود، سندی را در مورد توافق آتشبس امضا کرد. السیسی، اردوغان و شیخ تمیم نیز این سند را امضا کردند.
جزئیات دیگری در مورد سند امضا شده در دسترس نبود.
سپس رئیسجمهور مصر در مقابل دیگر رهبران شرکتکننده در اجلاس سخنرانی کرد.
السیسی از ترامپ که روی صحنه ایستاده بود دعوت کرد تا به دیگر رهبران روی صحنه بپیوندد. او از ترامپ و همچنین رهبران قطر و ترکیه تشکر کرد.
رئیسجمهور مصر حمایت خود را از طرح غزه با «امید ایجاد افق سیاسی برای اجرای راه حل دو کشور» ابراز داشت.
سپس بار دیگر ترامپ در سخنانی گفت: «این روزی است که مردم در سراسر منطقه و جهان برای آن تلاش، کوشش، امید و دعا کردهاند.»
ترامپ با «تاریخی» خواندن توافق آتشبس غزه بار دیگر پایان جنگ غزه را تکرار کرد و از کشورهای عربی و مسلمان به خاطر «پیشرفت» در این امر تشکر کرد. او گفت:
پس از سالها رنج و خونریزی، جنگ در غزه پایان یافت. کمکهای بشردوستانه اکنون در حال سرازیر شدن است، از جمله صدها کامیون پر از غذا، تجهیزات پزشکی و سایر ملزومات که بخش عمدهای از آن توسط مردم حاضر در این اجلاس پرداخت شده است.
ترامپ افزود:
غیرنظامیان در حال بازگشت به خانههایشان هستند، گروگانها [به خانوادههایشان] میپیوندند. روزی نو و زیبا در حال طلوع است و اکنون بازسازی آغاز میشود.
نظرها
نظری وجود ندارد.