اعلام تصرف قدرت در ماداگاسکار توسط یک سرهنگ نظامی

یک سرهنگ واحد نظامی زبده ارتش ماداگاسکار روز سه‌شنبه ۲۲ مهر / ۱۴ اکتبر اعلام کرد که نیروهای مسلح در این کشور واقع در اقیانوس هند قدرت را در دست می‌گیرند. این اقدام تأییدی بر برکناری آندری راجولینا، رئیس‌جمهور ماداگاسکار در یک کودتا است.

اعلامیه سرهنگ مایکل راندریانیرینا در مقابل کاخ تشریفاتی ریاست جمهوری در آنتاناناریوو، پایتخت ماداگاسکار تقریباً بلافاصله پس از آن منتشر شد که پارلمان به برکناری راجولینا، که به دلیل شورش سربازان از کشور گریخته است، رأی داد.

سرهنگ مایکل راندریانیرینا با بیان این‌که «ما در حال به‌دست گرفتن قدرت هستیم» در برابر خبرنگاران گفت که ارتش شورایی متشکل از افسران ارتش و نیروی انتظامی ژاندارمری تشکیل خواهد داد. او افزود نخست‌وزیر منصوب خواهد شد تا «به‌سرعت» یک دولت غیرنظامی تشکیل دهد.

راندریانیرینا همچنین اعلام کرد که قانون اساسی و اختیارات دیوان عالی قانون اساسی به حالت تعلیق درآمده است. او افزود یک همه‌پرسی نیز ظرف دو سال برگزار خواهد شد، اما جزئیات آن را روشن نکرد.

زمینه‌های شورش

آندری راجولینا طی هفته‌ها تظاهرات ضد دولتی که کشور را درنوردید و توسط معترضان جوان «نسل زد» رهبری می‌شد، با درخواست‌هایی برای کناره‌گیری روبه‌رو بود.

نقطه عطف این اعتراضات روز شنبه گذشته رخ داد، زمانی که راندریانیرینا و نیروهای واحد زبده نظامی او با نام «کپسات» (CAPSAT) به تظاهرات پیوستند و علیه راجولینا موضع گرفتند. این امر راجولینا را بر آن داشت تا بگوید تلاشی برای تصرف قدرت در جریان است و به مخفیگاه برود.

اوایل روز سه‌شنبه، راجولینا ظاهراً برای جلوگیری از برکناری‌اش، از محل مخفی خود حکمی صادر کرد که پارلمان را منحل می‌کرد. اما این فرمان توسط قانونگذاران نادیده گرفته شد و آن‌ها با اکثریت قاطع به برکناری این رهبر ۵۱ ساله رأی دادند.

محل اختفای راجولینا نامعلوم است. او در سخنرانی‌ای که دوشنبه شب در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد، گفته بود که به‌دلیل بیم از جان خود پس از شورش سربازان در آخر هفته، کشور را به مقصد «مکانی امن» ترک کرده است.

پیشینه کودتا و مشکلات ماداگاسکار

ماداگاسکار، مستعمره سابق فرانسه، از زمان استقلال در سال ۱۹۶۰، سابقه کودتاهای تحت حمایت نیروهای نظامی را دارد؛ از جمله در سال ۲۰۰۹ که خود راجولینا به‌عنوان رهبر دولت انتقالی پس از کودتای نظامی به قدرت رسید.

اعتراضات جوانان علیه دولت راجولینا نخستین بار ماه گذشته به‌دلیل قطع برق و آب آغاز شد، اما به نارضایتی‌های گسترده‌تری از دولت و رهبری راجولینا تبدیل شد. معترضان طیف وسیعی از مسائل، از جمله فقر و هزینه زندگی، دسترسی به آموزش عالی، و فساد مقامات دولتی و خانواده‌ها و نزدیکان آن‌ها را مطرح کرده‌اند.

آن‌ها گفته‌اند که از دیگر جنبش‌های «نسل زد» که توسط جوانان سرخورده رهبری شده و منجر به سرنگونی رهبران در نپال و سری‌لانکا شده است، الهام گرفته‌اند.

هزاران معترض جوان به تظاهرات ضد دولتی خود در ماداگاسکار ادامه دادند و اوایل سه‌شنبه در میدان اصلی پایتخت تجمع کرده و مجدداً خواهان استعفای راجولینا شدند. آن‌ها همچنین سربازان را تشویق کردند.

بر اساس گزارش بانک جهانی، ماداگاسکار با مشکلات عمیق فقر که حدود ۷۵ درصد از جمعیت ۳۱ میلیونی این کشور را تحت تأثیر قرار داده است، روبه‌روست.

سوآوولولونا فارانیائنا، یکی از معترضان، به آسوشیتدپرس گفت:

«کپسات» همان واحد نظامی قدرتمندی است که در سال ۲۰۰۹ علیه دولت موضع گرفت و منجر به قدرت گرفتن راجولینا شد. این واحد زبده نظامی در آخر هفته اعلام کرده بود که فرماندهی تمامی نیروهای مسلح ماداگاسکار را برعهده می‌گیرد و رؤسای جدید ارتش و نیروهای امنیتی ژاندارمری نیز منصوب شده‌اند.

فرماندهان «کپسات» پیش از این هرگونه انجام کودتا را تکذیب کرده و گفته بودند که مردم ماداگاسکار باید در مورد رویدادهای بعدی تصمیم بگیرند، اما به نظر می‌رسید که این واحد از روز شنبه در برخی از مناطق تصمیم‌گیری دولتی در جایگاه اقتدار قرار دارد و راجولینا شورش آن‌ها علیه دولت را «تلاشی برای تصرف غیرقانونی و اجباری قدرت» نامیده بود.

هیچ خشونت عمده‌ای در خیابان‌ها رخ نداده است؛ در روزهای گذشته، سربازانی که با خودروهای زرهی در اطراف می‌چرخیدند، با مردم عادی ماداگاسکار جشن گرفته‌اند.