قیمت نان در یک سال دو برابر شد: تورم نقطه‌به‌نقطه ۹۸.۱ درصد

آخرین گزارش مرکز ایران نشان می‌دهد که شاخص سالانه تورم در پایان مهر به ۳۸.۹ درصد رسیده، در حالی که نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه ۴۸.۶ درصد و تورم ماهانه ۵ درصد بوده است. این ارقام نمایانگر ورود به یک دوره تورمی نگران‌کننده است و پیش‌بینی‌های صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی نیز تأیید می‌کنند که تا پایان سال، تورم به کانال ۴۰ تا ۵۰ درصدی بازخواهد گشت. تورم بالا در بخش‌های معیشتی شدت بیشتری دارد و می‌توان آن را نوعی مالیات پنهان از مزدبگیران به نفع صاحبان سرمایه دانست، زیرا ارزش دارایی‌های سرمایه‌داران افزایش می‌یابد اما قدرت خرید حقوق‌بگیران ثابت به سرعت کاهش می‌یابد.

در بخش خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها، تورم ماهانه ۶.۴ درصد ثبت شده که بالاتر از میانگین کلی است؛ اگر این نرخ برای یک سال ادامه یابد، تورم سالانه این بخش بیش از ۹۰ درصد خواهد شد. برای درک بهتر، تورم ماهانه ۵ درصدی ایران تقریباً معادل کل تورم سالانه جهان در ۲۰۲۴ (۵.۸ درصد طبق صندوق بین‌المللی پول) است، که نشان‌دهنده شدت بی‌سابقه فشار تورمی بر زندگی روزمره مردم است.

در گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها، قیمت‌ها نسبت به پایان تابستان با نوسانات قابل توجهی روبرو شده‌اند. بیشترین افزایش ماهانه را سبزیجات با ۱۱.۹ درصد، ماهی‌ها با ۹.۳ درصد، میوه و خشکبار با ۶.۹ درصد و گوشت قرمز و سفید با ۶.۷ درصد تجربه کرده‌اند. این تغییرات نشان‌دهنده فشار فزاینده بر اقلام اساسی معیشت است.

در تورم نقطه‌به‌نقطه، نرخ کلی کالاها و خدمات ۴۸.۶ درصد بوده، اما برای خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها به بیش از ۶۴.۳ درصد رسیده؛ به عبارت دیگر، مصرف‌کنندگان در مهر سال جاری نسبت به مهر سال گذشته، ۶۴.۳ درصد بیشتر برای همان سبد خوراکی هزینه کرده‌اند. نان و غلات با ۹۸.۱ درصد افزایش، رکورددار تورم نقطه‌به‌نقطه هستند و قیمت‌شان عملاً دو برابر شده است. میوه و خشکبار با ۹۴ درصد و سبزیجات با ۷۷.۷ درصد افزایش سالانه، از دیگر گروه‌های پرتورم به شمار می‌روند.  

شاخص تورم سالانه در گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها با ۴۳.۱ درصد، بالاتر از میانگین کلی کالاها و خدمات (۳۸.۹ درصد) بوده است. در این بخش، سبزیجات با ۷۰.۶ درصد تورم سالانه، بیشترین افزایش را ثبت کرده و رکورددار زیرگروه‌های خوراکی است. نان و غلات با ۵۷ درصد و میوه و خشکبار با ۵۶ درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند و نشان‌دهنده فشار شدید بر اقلام ضروری معیشت هستند.

از سال ۱۳۹۷ و پس از خروج آمریکا از برجام و اعمال سیاست فشار حداکثری، اقتصاد ایران هیچ‌گاه تورمی کمتر از ۳۰ درصد را تجربه نکرده است. تورم سال ۱۴۰۴ اما با تمرکز بر کالاهای روزمره و خوراکی‌ها، فشار دوچندان بر سفره فرودستان وارد می‌کند و نابرابری را تشدید می‌نماید.