تخممرغ دانهای ۸ هزار تومان شد
جهش دوباره قیمت تخممرغ، شانه ۳۰ عددی را به مرز ۲۴۵ هزار تومان رسانده است؛ رقمی که با حداقل حقوق کارگران و توان خرید خانوارهای کمدرآمد همخوانی ندارد.
بخش اقتصاد
خرید تخممرغ ـ عکس از آرشیو
افزایش تازه قیمت تخممرغ بار دیگر توجه افکار عمومی را جلب کرده و یکی از ارزانترین منابع پروتئین خانوارهای ایرانی را به محصولی گران، پراکنده در قیمت و حتی دور از دسترس تبدیل کرده است.
طبق گزارشهای منتشرشده در ایران، شانه ۳۰ عددی تخممرغ در بسیاری از فروشگاههای تهران اکنون حدود ۲۳۰ تا ۲۵۰ هزار تومان قیمت دارد؛ یعنی قیمت هر تخممرغ ۷۵۰۰ تا ۸۰۰۰ تومان و در مواردی حتی بالاتر است. این در حالی است که حداقل حقوق کارگری سال ۱۴۰۴، با ارزش دلاری حدود ۸۷ دلار، توان خرید محدودی برای پوشش مواد غذایی پایه ایجاد میکند و بخش قابلتوجهی از درآمد ماهانه کارگران صرف هزینههای اولیهتری مانند اجاره و حملونقل میشود.
تناقض قیمت مصوب و قیمت واقعی بازار
طبق اعلام ستاد تنظیم بازار، قیمت مصوب شانه مقوایی ۳۰ عددی ۱۷۹ هزار تومان است؛ رقمی که روی کاغذ وجود دارد اما در عمل کمتر فروشگاهی به آن پایبند است. حتی بستههای ۶ و ۹ عددی که پیشتر انتخابی اقتصادی محسوب میشدند، اکنون به ترتیب با قیمتهای ۷۰ و ۱۰۰ هزار تومان عرضه میشوند؛ یعنی هر عدد تخممرغ تا ۱۱ هزار تومان برای مصرفکننده تمام میشود.
بررسیهای میدانی نیز نشان میدهد بستههای ۱۲ عددی با قیمت ۹۵ تا ۱۰۵ هزار تومان، بستههای ۱۵ عددی با ۱۲۵ تا ۱۴۰ هزار تومان و بستههای ۲۰ عددی با ۱۶۵ تا ۱۸۵ هزار تومان در فروشگاهها عرضه میشوند. در برخی مغازههای سطح شهر تهران، فروشندگان تخممرغ را تکی و به قیمت ۸۰۰۰ تا ۱۰۵۰۰ تومان میفروشند؛ روندی که نشاندهنده آشفتگی شدید در نظام توزیع و نبود نظارت مؤثر بر قیمتهای خرد است.
چرا تخممرغ گران شد؟
نوسانات اخیر قیمت تخممرغ از ترکیب چند عامل ایجاد شده است. هزینههای فزاینده حملونقل، انرژی و نهادههای وارداتی، شوک قیمتی بازار را تشدید کرده است. نهادههایی همچون ذرت و کنجاله سویا سهم بزرگی در هزینه تولید دارند و نوسان ارزی، تأمین آنها را برای مرغداران دشوار کرده است.
برخی رسانهها کاهش کوتاهمدت تولید تخممرغ را بهعنوان عامل دیگر گرانی آن برجسته میکنند و میگویند با شروع فصل سرما، عملکرد مرغهای تخمگذار کاهش مییابد و گلههای قدیمی که تولیدشان افت کرده، حذف میشوند اما گلههای جوان هنوز وارد دوره تولید مستمر نشدهاند. بدین ترتیب دلیل گرانی را «وقفه طبیعی در عرضه» میدانند که هر ساله، موجب جهش قیمتها در پاییز و زمستان میشود.
چالشهای ساختاری تولید و توزیع
با این حال، تجارتنیوز در گزارشی تحلیلی تأکید کرده که گرانی تخممرغ تنها یک بحران فصلی نیست، بلکه نشانهای از ضعفهای عمیق در ساختار تولید و توزیع است.
در سال ۱۴۰۳ حدود یک میلیون و ۴۸۰ هزار تن تخممرغ در کشور تولید شد و انتظار میرود این رقم تا پایان ۱۴۰۴ به یک میلیون و ۵۵۰ هزار تن برسد. این حجم تولید، نیاز داخلی را پاسخ میدهد اما بهواسطه عدم ثبات ارزی، تأخیر در تأمین نهادهها، و نبود نظام شناسنامهدار برای ردیابی محصول، بازار همچنان ناپایدار است.
فرزاد طلاکش، دبیرکل فدراسیون طیور ایران، یکی از مهمترین مشکلات تولیدکنندگان را تأمین بهموقع ارز برای واردات نهادهها میداند؛ مشکلی که در صورت ادامه، میتواند چرخه تولید را مختل کند. او همچنین به نبود نظم در بازار اشاره کرده و گفته است: «حدود ۸۰ درصد تخممرغ کشور فاقد شناسنامه و قیمت مصوب است.» همین مسئله باعث شده حتی در یک خیابان، قیمت تخممرغ از مغازهای به مغازه دیگر متفاوت باشد.
تورم مواد غذایی و پیامدهای اجتماعی
در آبان ۱۴۰۴، تورم ماهانه لبنیات و تخممرغ ۶ درصد و تورم نقطهبهنقطه ۴۸.۶ درصد گزارش شده است. افزایش پیدرپی قیمت محصولات پروتئینی نهتنها الگوی تغذیه خانوادهها را تغییر داده، بلکه امنیت غذایی اقشار کمدرآمد را تهدید میکند.
تخممرغ که زمانی پناهگاه سفرههای کمدرآمدان بود، حالا به نماد فشار اقتصادی تبدیل شده است. همزمان، دیگر اقلام لبنی نیز در مسیر گرانی حرکت کردهاند. جمعه ۳۰ آبان اعلام شد که قیمت پنیر در ۱۰ روز ۳۰ هزار تومان افزایش یافت و شیر خام از مرز ۳۵ هزار تومان گذشت.
نظرها
نظری وجود ندارد.