بنزین ۵۰۰۰ تومانی از ۲۲ آذر و سهمیه محدود برای هر خودرو

فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت روز دوشنبه ۱۷ آذر اعلام کرد که قیمت بنزین در کارت جایگاه‌ها از بامداد شنبه ۲۲ آذر به پنج هزار تومان افزایش می‌یابد. به‌گفته او، این تصمیم پس از فعالیت کارگروهی که از دوم آذر آغاز به کار کرده بود و برگزاری چند نشست تخصصی، اتخاذ شد.

مهاجرانی مدعی شد که این تغییر برای بخش عمده‌ای از مردم اثر مستقیم نخواهد داشت و ۸۰ درصد شهروندان همچنان می‌توانند نیاز سوخت خود را با سهمیه‌های موجود شامل ۶۰ لیتر بنزین ۱۵۰۰ تومانی و ۱۰۰ لیتر بنزین سه هزار تومانی تأمین کنند.

همزمان، عباس باصفا، مدیر سامانه هوشمند سوخت، اعلام کرد که از این پس هر فرد تنها برای یک خودرو می‌تواند از سهمیه بنزین یارانه‌ای استفاده کند. او افزود حدود سه میلیون نفر در کشور بیش از یک خودرو دارند و باید خودروی اصلی خود را در سامانه‌ای که به‌زودی معرفی می‌شود، برای دریافت سهمیه‌های ۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ تومانی ثبت کنند.

بر اساس توضیحات باصفا، کارت سوخت سایر خودروهای این افراد باطل خواهد شد و برای آن خودروها کارت جدید صادر می‌شود که شامل ۱۶۰ لیتر بنزین با نرخ پنج هزار تومان است.

مدیر سامانه هوشمند سوخت روز یکشنبه در پاسخ به پرسشی درباره احتمال افزایش چهارباره نرخ بنزین در سال گفت که در این زمینه اطلاعی ندارد.

هیئت وزیران در جلسه چهارم آذر ۱۴۰۴، نرخ سوم بنزین را با ۵۰۰۰ تومان برای «کارت اضطراری» جایگاه‌ها تصویب کرد. این نرخ معادل ۱۰ درصد قیمت خرید بنزین از پالایشگاه‌هاست و در صورت تغییر قیمت پالایشگاهی، نرخ سوم نیز تغییر خواهد کرد.

دو نرخ قبلی ۱۵۰۰ تومان برای سهمیه ماهانه و ۳۰۰۰ تومان برای سوخت‌گیری افزون بر سهمیه همچنان باقی است، اما مصرف فراتر از سقف تعیین‌شده با نرخ سوم محاسبه خواهد شد. همچنین از ۱۶ آذر، هر فرد تنها برای یک خودرو سهمیه دریافت می‌کند و خودروهای دوم و بیشتر باید با نرخ سوم سوخت‌گیری کنند. سهمیه خودروهای دولتی، مناطق آزاد و ویژه اقتصادی نیز حذف می‌شود و خودروهای تازه شماره‌گذاری شده و وارداتی نیز از سهمیه‌های ۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ تومانی محروم خواهند بود. تنها آمبولانس‌ها از این مقررات مستثنی هستند.

تصویب نرخ سوم بنزین پس از ماه‌ها گمانه‌زنی رسانه‌ها و اظهارات نمایندگان مجلس صورت گرفت. کارشناسان پیش‌تر هشدار داده بودند بخش عمده مصرف بالای بنزین ناشی از میانگین مصرف بالاتر و کیفیت پایین خودروهای داخلی است، نه صرفاً نرخ سوخت، با این حال دولت سیاست افزایش قیمت را در اولویت قرار داد.

کارشناسان اقتصادی تأکید می‌کنند که افزایش نرخ بنزین به‌سرعت بر قیمت سایر کالاها و خدمات اثر می‌گذارد. تورم نقطه‌ به نقطه آبان ۱۴۰۴ بیش از ۵۰ درصد و تورم مواد خوراکی بیش از ۶۰ درصد گزارش شده است و پیش‌بینی می‌شود اجرای نرخ سوم، هزینه خانوارها را در ماه‌های پایانی سال افزایش دهد.

تصویب این نرخ را می‌توان گام نخست دولت برای اجرای تدریجی شوک‌درمانی دانست؛ آزمونی برای سنجش واکنش جامعه پیش از اعمال تغییرات گسترده‌تر در قیمت حامل‌های انرژی و سایر کالاهای یارانه‌ای. تجربه سال ۱۳۹۸ نشان داده افزایش ناگهانی نرخ سوخت با اعتراض عمومی مواجه می‌شود و دولت این بار تصمیم دارد تغییرات را مرحله‌ای اعمال کند.