رشد شتابان قیمت مواد غذایی: نرخ تورم رکوردشکنی خواهد کرد

کسری بودجه دولت ایران در سال جاری تا ۸۰۰ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود. دولت پیش از تحویل لایحه بودجه سال بعد، حذف یارانه کالاهای اساسی و سوخت را آغاز کرده است؛ نسخه‌ای که نرخ تورم را از آنچه که هست، بزرگتر خواهد کرد.

از صبح ۲۲ آذر ۱۴۰۴ برنامه دولت برای افزایش نرخ بنزین در سه ماه پایانی سال اجرا شد. بر اساس این سیاست، بنزین بیشتر از سهمیه ۱۶۰ لیتری برای هر خودرو شخصی با نرخ ۵۰۰۰ هزار تومان محاسبه می‌شود. این برنامه مقدمه‌ای است برای آنچه که مدافعان آزادسازی قیمت‌ها در ایران آن را «جراحی اقتصادی الزامی» می‌خوانند و از دولت می‌خواهند پرداخت «یارانه پنهان» را متوقف کند.

دولت هم «نصایح» همفکران خود را سریع به اجرا گذاشته است؛ قطع تخصیص ارز ترجیحی برای واردات کالاهای ضروری و اساسی. در حالی که حامیان دولت، از جمله روزنامه «اعتماد» که به رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت، الیاس حضرتی تعلق دارد، ۲۲ آذر تلاش کرد به نقل از مسئولان اتحادیه‌های صنفی سیاست عدم تخصیص ارز با نرخ ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی به برنج را «مثبت» بازنمایی کند، روند افزایش قیمت این کالا زیان‌بار بودن این سیاست برای مصرف‌کنندگان را به رخ می‌کشد.

قیمت برنج خارجی در بازار مصرف نسبت به آغاز سال حداقل ۴۱ درصد و حداکثر ۱۸۵ درصد افزایش یافته است. همزمان برنج داخلی هم ۷۶ تا ۹۱ درصد گران شده است.

سایر مواد خوراکی هم از روند شتابان افزایش قیمت بی نصیب نمانده‌اند؛ لبنیات ۷۵ درصد، گوشت چرخ‌کرده حدود ۱۰۲ درصد و حبوبات تا ۶۶ درصد در مقایسه با فروردین ۱۴۰۴ افزایش قیمت داشته‌اند.

روزنامه «سازندگی» به عنوان تریبون رسمی حزب کارگزاران سازندگی که از مدافعان اصلی سیاست‌های اقتصادی «آزادسازی قیمت‌ها» است، ۲۲ آذر در واکنش به افزایش قیمت لبنیات و مواد غذایی پروتئینی نوشت:

این روزنامه در سرمقاله ادامه داد: «مرغ که زمانی قوت‌غالب خانواده‌ها بود، امروز برای بسیاری دور از دسترس شده است. تخم‌مرغ که روزگاری پناه خانواده‌های کم‌درآمد بود، حالا با افزایش چندباره قیمت، به شانه‌ای ۲۵۰ هزار تومان رسیده است. گوشت قرمز نیز مدت‌هاست از سفره فرودستان پر کشیده است. لبنیات که به‌عنوان یکی از ضروری‌ترین کالاهای تغذیه‌ای معرفی می‌شد، امروز در کمتر خانه‌ای پیدا می‌شود. پنیر روزبه‌روز گران می‌شود و قیمت شیر خوراکی افزایش بی‌رویه‌ای داشته و دارد، تا جایی‌که بسیاری از خرید آن صرف‌نظر می‌کنند. برنج، ستون اصلی سفره بسیاری از خانواده‌ها، با افزایش قیمت‌های پیاپی، حالا فقط در کیسه‌های کوچک و گاه حتی وعده‌ای خرید می‌شود.»

همزمان با سازندگی، روزنامه هم‌میهن هم که به حزب کارگزاران سازندگی نزدیک است، در سرمقاله‌ ۲۲ آذر با عنوان «و چه دانی تورم چیست»، نسبت به رکوردشکنی نرخ تورم هشدار داد:

رشد فزاینده نرخ تورم در ایران که احتمال می‌رود در ماه‌های آتی بار دیگر به نزدیکی ۸۰ درصد نیز برسد، تا آنجا نگران کننده به نظر می‌رسد که دو تریبون متعلق به «نئولیبرال»ها در ایران نسبت به پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و روانی آن هشدار دادند. سازندگی نوشت تأثیر تورم «به شکل ملموس در سبک زندگی، سلامت و حتی روحیه مردم نشسته است. فقط کافی‌ست از یک مغازه سه، چهار قلم مواد لبنی خریداری کنید، قیمت آن از یک میلیون تومان فراتر می‌رود. مادران بسیاری هستند که با نگرانی به سبد خرید خود نگاه می‌کنند و می‌دانند موادغذایی کمتری به خانه می‌رسد. پدرانی که با حقوق ثابت و هزینه‌های رو به‌رشد، بیشتر به حساب‌وکتاب شبانه پناه می‌برند تا شاید بتوانند میان اجاره، خوراک و هزینه‌های مدرسه کودکان، تعادلی برقرار کنند. کودکان بیشتری با کمبود لبنیات، پروتئین و میوه مواجهند و این کمبودها آرام‌آرام در رشد آنها اثر می‌گذارد.»

هم‌میهن هم با تاکید بر اینکه «اثرات روحی و روانی و ناامیدی نسبت به پیروزی در مسابقه میان افزایش قیمت‌ها با افزایش حقوق بسیار ویرانگر است چون تجربه نشان داده که تورم قطعی است ولی افزایش درآمد قطعیت ندارد؛ همیشه در این مسابقه بازنده هستند»، خطاب به مسئولان حکومتی نوشت:

بانک مرکزی ایران به تازگی پس از هفت سال، نرخ رسمی تورم را ۴۱ درصد اعلام کرد. مرکز آمار هم این شاخص را برای هشتمین ماه سال ۱۴۰۴ بزرگتر از ۴۰ درصد گزارش کرده بود. نرخ تورم نقطه‌ای که روند ۱۲ ماهه را نشان می‌دهد بزرگتر از تورم سالانه است و برای مواد غذایی به بیش از ۶۵ درصد رسیده است.

بالاترین نرخ تورم سالانه در یک دهه اخیر به دنبال حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در خرداد سال ۱۴۰۱ رخ داد.