اعتراضات وسیع دانشجویی در بنگلادش

ترور شریف عثمان هادی (۳۰ ژوئن ۱۹۹۳ – ۱۸ دسامبر ۲۰۲۵) فعال سیاسی و یکی از رهبران کلیدی جنبش دانشجویی موج جدیدی از ناآرامی‌ها و اعتراضات گسترده را در این کشور برانگیخته است.

شریف عثمان هادی، چهره‌ کانونی شبکه موسوم به «انقلاب مانچا» (Inqilab Moncho/Mancha)  است. این پلتفرم فرهنگی-سیاسی در بنگلادش پس از سقوط دولت شیخ حسینه در اوت ۲۰۲۴ شکل گرفت و اکنون به یکی از محرک‌های اصلی اعتراضات دانشجویی تبدیل شده است. شبکه در دانشگاه داکا پایه‌گذاری شد. نام آن به معنای «سکوی انقلاب» است.  «انقلا مانچا» خود را الهام‌گرفته از «قیام ژوئیه» علیه دولت سقوط کرده شیخ حسینه می‌داند و هدف خود را مقابله با هرگونه سلطه داخلی و خارجی و ایجاد دولتی بر پایه عدالت، آزادی و حاکمیت ملی اعلام کرده است. شبکه‌ موضعی ضد هندی دارد و معتقد است که هند پشتیبان فساد و استبداد در کشور است. در رسانه‌های هندی و طرفدار هند، تشکل «انقلاب مانچا» متهم به اسلام‌گرایی افراطی می‌شود.

 ترور هادی باعث تشدید تنش‌ها میان بنگلادش و هند شده است، زیرا معترضان ادعا می‌کنند عاملان ترور او به هند گریخته‌اند. این حادثه همچنین تردیدهایی را در مورد امنیت و ثبات انتخابات پارلمانی آینده (فوریه ۲۰۲۶) ایجاد کرده است.

ناآرامی و خشونت

شریف عثمان هادی  هفته گذشته هنگام خروج از مسجدی در داکا مورد حمله قرار گرفت. با انتشار خبر مرگ او، عزاداری به سرعت به خشم عمومی در روز جمعه تبدیل شد.

چندین ساختمان از جمله دفاتر سازمان‌های رسانه‌ای که طرفدار هند و شیخ حسینه تلقی می‌شدند، تخریب شدند.

شیخ حسینه، نخست وزیر سابق، که در حال حاضر در هند در تبعید است، اخیراً به دلیل سرکوب مرگبار سال گذشته علیه قیام دانشجویی به صورت غیابی به اعدام محکوم شد.

ساجد الادیب، دانشجوی معترض ۲۰ ساله، روز جمعه به خبرگزاری فرانسه در داکا گفت: «مردم اینجا جمع شده‌اند و خواستار دستگیری سریع کسانی هستند که هادی را کشته‌اند.» او ادعا کرد که عاملان این جنایت «در حال حاضر در هند هستند»، ادعایی که دهلی نو به آن رسیدگی نکرده است.

هزاران نفر در داکا به تظاهرات پیوستند و پرچم‌های ملی و پلاکاردهایی را حمل می‌کردند و شعار عدالت سر می‌دادند. اعتراضات مشابهی در غازی‌پور، سیلهت و چاتوگرام نیز رخ داد.

حمله به رسانه‌ها واکنش انتقادی نسبت به معترضان را برانگیخته است. زیما اسلام، خبرنگاری که ساختمان رسانه محل اشتغال او (دیلی استار) مورد حمله قرار گرفته بود، پیش از آنکه آتش‌نشانان نجاتش دهند، در فیس‌بوک نوشت: «دیگر نمی‌توانم نفس بکشم... شما دارید مرا می‌کشید.»

در بیانیه‌ای از سوی دولت آمده است: «این یک لحظه حساس در تاریخ ملت ماست که در حال انجام یک گذار دموکراتیک تاریخی هستیم. ما نمی‌توانیم و نباید اجازه دهیم که این گذار توسط معدود کسانی که از هرج و مرج تغذیه می‌کنند و صلح را رد می‌کنند، از مسیر خود منحرف شود.»

کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران از مقامات خواست تا امنیت رسانه‌ها و پاسخگویی مسئولان را تضمین کنند.