محافظه‌کاران اروپایی و مشکل اسلامیسم – نمونه فرانسوا فیون

کاندیدای راست میانه در انتخابات آینده ریاست جمهوری فرانسه فرانسوا فیون است. مصاحبه او با فیگارو در سپتامبر ۲۰۱۶ – با عنوان "دشمن، توتالیتاریسم اسلامی است" − دید کسی چون او را در قبال مسئله اسلامیسم به خوبی بازتاب می‌دهد. (در زیر، دو پرسش آخر مصاحبه که مربوط به رقابت‌های درون محافظه‌کاران فرانسه، پیش از مشخص شدن پیشتازی فیون است، حذف شده‌اند. پرسش دیگری در این مصاحبه وجود دارد که پاسخ آن کهنه شده، آنجایی که فیون به خواست فرانسوا اولاند برای کاندیداتوری از طرف حزب سوسیالیست در انتخابات ریاست جمهوری اشاره می‌کند. این موضوع به دلیل اعلام انصراف اولاند منتفی شده است.)

آنچه در این مصاحبه برجسته است و آن را نمونه‌ای از برخورد محافظه‌کاران و راست‌گرایان اروپایی با معضل اسلامیسم در غرب و در خاورمیانه می‌کند، این است: تلاش برای حل مشکل با زور! چیزی که مطرح نیست نگاه اجتماعی به موضوع است، از جمله توجه به مشکل انتگراسیون در جامعه فرانسه، یعنی تبعیض و حاشینه‌نشینی در آن کشور. فرانسوا فیون می‌خواهد با اسلام‌گرایی مبارزه ایدئولوژیک کند؛ اما از چه طریقی؟ با ناسیونالیسم، با "روایت ملی" از تاریخ، به جای روایت اجتماعی انتقادی از آن. در مورد خاورمیانه هم رویکرد فیون سنخ‌نماست: سازش و همسویی با ساختارها و قدرت‌هایی که اسلامیسم سنی را مهار کند، آن هم به هر قیمتی.

فرانسوا فیون: دشمن، توتالیتاریسم اسلامی است

■ فیگارو: هدف شما از نگارش کتابی درباره توتالیتاریسم (تمامیت خواهی) اسلامی در عصر امروز چه بود؟

من پس از بمب‌گذاری در نیس شروع به نوشتن این کتاب کردم. می‌دیدم که پس از هر حمله بحث‌های بی پایانی اغاز می‌شود که در نهایت به نتیجه‌ای نمی‌رسد و نمی‌توانیم با عواقب و علل این موضوع برخورد درستی داشته باشیم. ما شاهد ظهور بنیادگرایی اسلامی در جامعه فرانسه هستیم. با این حال، عاملان حملات اخیر و اهداف و ایدئولوژی مرگبارشان باید مورد بررسی قرار گیرند.

■ اما تعیین دشمن همیشه ساده نیست.

اجازه دهید در بیان نام آن اهریمنی که به ما حمله کرده شجاعت به خرج دهیم. برای سال‌ها من گفته‌ام که دشمن توتالیتاریسم اسلامی است. عنوان توتالیتاریسم (تمامیت‌خواهی) نه واژه‌ای بیهوده است و نه بیش از اندازه اغراق آمیز. این عنوانی عادلانه است. دولت اسلامی (داعش) می‌خواهد یک الگوی اجتماعی را بر جامعه ما تحمیل کند. هدف آن اضمحلال فردیت و همین طور از بین بردن مسیحیان در خاورمیانه است. این اندیشه و عاملان آن برای نسل زدایی اراده کافی دارند.

■ آیا می‌توان گفت که مشکلی در رابطه با ادیان وجود دارد؟

هیچ مشکل مذهبی ای در فرانسه وجود ندارد. این یک مشکل با اسلام است که وجود دارد. با توجه به دغدغه‌ای که با ظهور بنیادگرایی اسلامی وجود دارد برخی وسوسه می‌شوند که به آزادی مذهبی حمله کنند. از زمان حمله در نیس برخی خواستار ممنوعیت همه نمادهای دینی در فضای عمومی شده‌اند. من می‌گویم بس کنید! من نمی‌خواهم فرانسه‌ای داشته باشیم که دیگر کسی نتواند در خیابان صلیب حمل کند یا آن که تی شرتی بپوشد که رویش عکس پاپ باشد یا کلاه کیپا بر سر بگذارد (کلاه یهودیان) یا عمامه بر سر بگذراد یا حجاب داشته باشد. من مخالف اعمال ممنوعیت برای این موارد هستم. احترام به ادیان باید حفظ شود تا زمانی شما به محل عبادت می‌روید.

■ به نظرتان تعامل و نحوه ارتباط دولت با اسلام باید چگونه باشد؟ ‌

باید فشار لازم را وارد آوریم که قوانین زندگی در جامعه‌مان توسط همه ادیان پذیرفته شود. باید نشست‌هایی برای گفت‌و‌گو میان دولت و نمایندگان اسلام در فرانسه برگزار شود. نیکلا سارکوزی در سال ۲۰۰۳ میلادی این ابتکار عمل را به خرج دارد و شورای مسلمانان فرانسه ایجاد شد. ما باید شجاعت این را داشته باشیم که بگوییم این شورا ماموریت خود را به درستی انجام نداد.

■ آیا فکر می‌کنید که ما در جنگ در نیمه راه خود به سر می‌بریم؟ ‌

ما به اندازه کافی در مبارزه نظامی نبوده‌ایم. فراتر از همه، ‌به صورت غیر موثر و بد این موضوع را مدیریت کرده ایم چرا که توجه نکرده ایم که وجود اتحادها ضروری هستند. ما با شدت در اردوگاه سنی ایستاده بودیم و از اتحاد با روسیه و ایران علیه جهادی‌ها خودداری می‌کردیم. آن‌ها (ایران و روسیه) کشورهایی هستند که ما باید تلاش کنیم با همکاری با آنان علیه دشمن شماره یک یعنی توتالیتاریسم اسلامی مبارزه نماییم.

■ با این حال، ما می‌بینیم که در حلب روسیه در یک جنگ تمام عیار است.

در این زمینه ما زمین را به نفع روسیه ترک کردیم. در صورتی که تلاش می‌کردیم تا یک ائتلاف نظامی واقعی را تشکیل دهیم این اتفاقات نمی‌افتاد. با روسیه ما می‌توانیم به اهداف مان دست یابیم. ما ترجیح داده‌ایم که مشتی آهنین از سوی روسیه وجود داشته باشد و نه مشارکت و همکاری متقابل. تاکنون بیش تر به مقوله اخلاق توجه کرده ایم تا ژئوپولیتیک.

■ رویکردتان در قبال بشار اسد چیست؟

جنایات ارتکابی توسط رژیم سوریه غیر قابل تحمل هستند با این حال، علیرغم آن که این موضوع را محکوم کرده ایم راه حلی ارائه نشده است. باید واقع بین باشیم اکنون تنها نیروی زمینی در دسترس ارتش سوریه است. چهار سال از زمانی که غربی‌ها باور داشتند که بشار اسد سقوط می‌کند گذشته است و واقعیت آن است که او در قدرت باقی مانده است. پیش شرط قرار دادن لزوم کناره گیری او از قدرت برای یافتن هرگونه راه حلی یک اشتباه بود. اگر ما خود را در این موضع گرفتار نمی‌کردیم می‌توانستیم کاری موثر را زودتر از اینها انجام دهیم. اولویت فوری و حیاتی از بین بردن دولت اسلامی (داعش) است.

■ سیاست خارجی باید مبتنی بر یک اهرم نظامی قوی باشد؟ آیا شما در این زمینه به نظرتان تلاش کافی صورت گرفته است؟

واضح است که تلاش‌ها کافی نبوده‌اند. ما یک برنامه اقدام نظامی داریم که در دوران نخست وزیری من به آن رای داده شد این در حالیست که فرانسوا اولاند در زمان به قدرت رسیدن آن را نادیده گرفت. ما باید ۲ درصد از تولید ناخالص ملی مان را تا سال ۲۰۱۵ میلادی به بخش نظامی تخصیص دهیم. من پیشنهاد کرده ام که ۱۲ میلیارد یورو دیگر تا پنج سال آینده به بخش دفاعی، وزارت کشور و دستگاه قضایی تخصیص داده شود. ما به تنهایی نمی‌توانیم امنیت کل قاره اروپا را تامین کنیم. برای این امر باید به طور جدی با المانی‌ها پای میز مذاکره بنشینیم. دفاع می‌تواند یکی از سه رکن بازسازی اروپا با استفاده از کنترل مرزی و تثبیت منطقه یورو باشد

■ آیا سازمان‌های اطلاعاتی چالش برای فرانسه هستند؟

ما شش آژانس امنیتی داریم. این یک بهم ریختگی و اشفتگی کامل است.

■ اما یک هماهنگ کننده در الیزه وجود دارد.

بیایید درباره آن صحبت کنیم! صحبت الیزه‌ای که اکنون اولاند است. او گفته که زیر پرچم حزب سوسیالیست می‌خواهد در انتخابات سال ۲۰۱۷ میلادی شرکت کند. چگونه فرانسوا اولاند فرمانده جنگ می‌تواند کارها را بدرستی انجام دهد زمانی که خود را شب و روز وقف ماموریت‌های اساسی کشور نمی‌کند؟

■ و پیشنهاد شما چیست؟

لازم نیست همه چیز را به هم بزنیم. امروز، در صورتی که آژانس اطلاعاتی تحت نظارت وزارت کشور باشد و یک سازمان اطلاعاتی خارجی نیز تحت نظارت وزارت دفاع سیستم شفافیت خود را بدست خواهد آورد.

■ آیا نیروی‌های مسلح ضد تروریستی به اندازه کافی هستند؟

ما یک منبع قانونی داریم که از آن استفاده نکرده ایم. استفاده از آن با فرمان شورای دولتی امکان‌پذیر است آن هم برای سلب تابعیت از هر فرانسوی‌ای که از سلاح علیه کشورش استفاده می‌کند. این برای کسانی که در کنار دولت اسلامی می‌جنگند به خوبی صدق می‌کند. دیگر نیازی به اصلاح قانون اساسی برای اخراج آنان وجود ندارد.

■ چه پیشنهاد دیگری دارید؟

بگذاریم فصل چهارم قانون جزایی مان که اجازه می‌دهد هر فردی که با دشمن همکاری کرده به ۳۰ سال زندان محکوم شود را اجرایی کنیم. هیچ توجیهی برای نادیده گرفتن این فصل وجود ندارد. پیشنهاد دیگر اخراج فوری و بدون امکان بازگشت اتباع خارحی ای است که تهدیدی برای امنیت مرزها و قلمروی ما هستند. پیشنهاد دیگر آن است که در حال حاضر که اینترنت به ابزاری برای عضوگیری داعش تبدیل شده است ضروری است که اپراتورهای عظیم اینترنتی از جمله گوگل، اپل، فیس بوک و به طور خاص امازون را متعهد و ملزم به گزارش تحرکات مشکوک کاربران کنیم همان گونه که به طور مشابه بانکی را برای دریافت و نگهداری اطلاعات درباره پولشویی با همکاری اپراتورهای مذکور ایجاد کرده ایم.

■ اما چه نهادی باید به این گزارش‌ها رسیدگی کند؟

در موارد جدی تر باید دادگاه ویژه ارزیابی در فرانسه وجود داشته باشد. در این باره به تعداد کافی قاضی وجود ندارد و شاید نیازمند حضور صدها قاضی برای رسیدگی به پرونده‌ها باشیم.

■ شما در کتاب خود نوشته اید که متعهد به نبرد برای شکست توتالیتاریسم اسلامی هستید در حالی که به حاکمیت قانون احترام می‌گذارید. نیکلا سارکوزی نیز به این موضوع باور داشت.

برای من حاکمیت قانون اصل اساسی است. در واقع می‌توان در جنگ علیه توتالیتاریسم اسلامی با احترام به حاکمیت قانون پیروزی کسب کرد. واقعیت آن است که یک یا دو یا سه حمله متوالی دیگر می‌تواند سبب شود تا نظام حقوقی دموکراتیک ما در برابر تمامیت خواهان شکست بخورد آن‌ها بدنبال رسیدن به این هدف هستند. احترام به گذشته شرطی اساسی برای نزدیک شدن و رفتن به سوی آینده است. من در کتاب خود به نیاز آموزش تاریخ در کلیت آن در مدارس اشاره کرده ام. باید به فرزندان مان درس‌های کلیدی از تاریخ کشورمان را یاد دهیم تا به کشوری که آن زندگی می‌کنند عشق بورزند. هدف آن یک روایت ملی است. این موضوع از سال ۱۷۸۹ و یا ۱۹۸۱ میلادی آغاز نشده است برخلاف تاریخ‌هایی که چپ‌ها همیشه به ما گفته‌اند که این برهه‌ها گذار ما از سایه و تاریکی به روشنایی و نور بوده‌اند.

منبع: فیگارو

در همین زمینه