«نظام سهمیه‌بندی»: مانع بیمه‌ هزاران کارگران ساختمانی

یکی از بازرسان «کانون کارگران ساختمانی کشور» می‌گوید نظام سهمیه‌بندی بیمه کارگران ساختمانی باعث شده بخشی از این کارگران از بیمه تأمین اجتماعی محروم شوند. فعالان کارگری بخش ساختمان می‌گویند دولت با ایجاد این نظام تبعیض‌آمیز بار مشکلات مالی خود را بر دوش کارگران انداخته است. آن‌ها حذف این سیستم را مهم‌ترین خواسته کارگران ساختمانی می‌دانند.

مسلم مکاری، بازرس «کانون کارگران ساختمانی» ایران می‌گوید برخی نمایندگان مجلس با حذف نظام سهمیه‌بندی موافق‌اند اما سازمان تأمین اجتماعی مدعی است منابع مالی لازم برای برای بیمه همه کارگران ساختمانی را در اختیار ندارد.

محمد اسماعیل سعیدی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس بر آن است که همه کارگران می‌بایست به طور یکسان از بیمه برخوردار باشند، اما در همان حال می‌‌گوید: «سازمان تامین اجتماعی اعلام کرده به دلیل کمبود منابع امکان بیمه همه کارگران ساختمانی را ندارد».

طبق قوانین ایران، بیمه کارگران ساختمانی مانند بیمه سایر کارگران اجباری است اما به دلیل آنچه کمبود منابع مالی خوانده می‌شود دولت و سازمان تأمین اجتماعی، هر سال تعدادی سهمیه برای کارگران ساختمانی هر استان در نظر می‌گیرند و  سایر کارگران ساختمانی را از شمول بیمه خارج می‌کنند.

این رویکرد تبعیض‌آمیز و فراقانونی، مورد اعتراض فعالان کارگری قرار گرفته. ابوالفضل فتح‌اللهی، نایب رییس کانون عالی انجمن‌های صنفی می‌گوید: «سازمان تأمین اجتماعی از بودجه لازم برای بیمه کارگران ساختمانی برخوردار است و  اگر دولت سه درصد سهم خود را پرداخت و بیمه بیکاری را برای کارگران ساختمانی منظور کند بخش اعظمی از کارگران ساختمانی از تسهیلات و مزایای بیمه بیکاری بهره‌مند می‌شوند.»

به گفته فتح‌اللهی دولت برای کاستن از بار مالی خود منابع تأمین هزینه‌های بیمه بیکاری را تغییر داده ‌است. او می‌افزاید: «پرداخت حق بیمه کارگران ساختمانی قبلاً از محل ارزش افزوده شهرداری‌ها بود اما چون بار مالی برای دولت داشت به روال سابق که پرداخت از محل پروانه‌های ساختمانی بود، تغییر پیدا کرد.»

علاوه بر نظام سهمیه‌بندی، یکی از دلایلی که سازمان تأمین اجتماعی برای بیمه نکردن کارگران ساختمانی عنوان می‌کند نداشتن «کارت مهارت» گروهی از این کارگران است. این کارت‌ها که حاوی اطلاعات شغلی هستند به شناسایی و ساماندهی کارگران ساختمانی کمک خواهند کرد و ظاهراً بر اساس گزارش‌های رسانه‌های داخلی، توزیع آن‌ها در چند استان نیز آغاز شده است.

علیرغم وعده‌های سازمان تأمین اجتماعی، در سال ۹۵ تکلیف غرامت ایام بیکاری کارگران ساختمانی نیز روشن نشد و همچنین برای به رسمیت شناختن کار ساختمانی به عنوان کار سخت و زیان‌آور نیز اقدامی نشده است.

در سال ۹۵ حتی بیمه کارگران ساختمانی تحت پوشش نظام سهمیه‌بندی هم به دلیل نبود منابع لازم انجام نشده است. هفته پیش اعلام شد از ۱۰۰هزار کارگری که قرار بود سازمان تأمین اجتماعی تا ابتدای سال ۹۶ بیمه کند تنها تعداد کمی بیمه شده‌اند و بیمه سایر کارگران به روال سال‌های پیش به دلیل «عدم تأمین منابع مالی لازم» به بعد موکول شده است.

سال ۹۴ نیز وزارت کار وعده داده بود ۷۰۰ هزار کارگر ساختمانی بیمه شوند اما در نهایت اعلام شد ۳۰۰ هزار تن از این کارگران بیمه شدند.

آماری از تعداد کارگران ساختمانی وجود ندارد. ولی حوادث کار در بخش ساختمان بسیار بالاست. به گفته میکائیل صدیقی، فعال انجمن صنفی کارگران ساختمانی تنها در ۱۰ ماه اول سال ۹۵، بیش از ۱۲۰۰ کارگر ساختمانی جان خود را در اثر حوادث ناشی از کار از دست داده‌اند.

رکود حاکم بر بخش مسکن نیز به بیکاری کارگران ساختمانی دامن زده است. کارگران فاقد بیمه که از دریافت غرامت ایام بیکاری نیز محروم‌اند خود و خانواده‌هایشان با مشکلات زیادی مواجه هستند.

بیشتر بخوانید: