پرونده ویژه: گزارش‌های تحقیقی زمانه

در تاریخ چهارشنبه ۲۲ دسامبر / ۱ دی رادیو زمانه به عضویت شبکه جهانی روزنامه‌نگاری تحقیقی (GIJN) در آمد. شبکه جهانی روزنامه‌نگاری تحقیقی به عنوان یک مرکز بین‌المللی برای خبرنگاران تحقیقی در سراسر جهان عمل می‌کند و از زمان تأسیس این سازمان در سال ۲۰۰۳ تاکنون ۲۲۷ گروه و نهاد رسانه‌ای در ۸۸ کشور جهان عضو آن شده‌اند. ماموریت اصلی شبکه جهانی روزنامه‌نگاری تحقیقی حمایت و تقویت روزنامه‌نگاری تحقیقی در سراسر جهان، با توجه ویژه به روزنامه‌نگارانی است که در حکومت‌های سرکوبگر و جوامع به حاشیه رانده شده فعالیت می‌کنند.

رادیو زمانه، به عنوان رسانه مستقل که در زمینه عرضه اخبار، گزارش، گفت‌وگو و تحلیل درباره موضوع‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگ اغلب با محوریت ایران به دو زبان فارسی و انگلیسی فعالیت می‌کند، طی سه سال گذشته در راستای روزنامه‌نگاری تحقیقی نیز فعالیت داشته است و در این مدت بیش از ۳۵ گزارش تحقیقی تهیه و منتشر کرده است.

پژوهش‌های تحقیقی زمانه موضوعاتی همچون تحریم‌های تسلیحاتی، دارو، فروش اعضای بدن، محیط‌زیست، سیاست ایران، فساد اداری، اعتراض‌های مردمی، جنگ‌های نیابتی جمهوری اسلامی، کودکان کار افغانستانی در ایران و گروه‌های شبه نظامی در افغانستان را شامل می‌شود. برخی از گزارش‌های تحقیقی زمانه در همکاری با سازمان‌های روزنامه‌نگاری تحقیقی دیگری مانند سازمان روزنامه‌نگاری دانمارکی دن‌واچ (DanWatch) بوده است.

زمانه همچنین طی سه سال گذشته مجموعه‌ای از ورکشاپ‌های روزنامه‌نگاری تحقیقی در سطح پیشرفته را برای کارکنان خود برگزار کرده است.

زمانه به همین مناسب مجموعه گزارش‌های تحقیقی منتشر شده را برای مخاطبان در این مطلب گردآوری کرده است.

🔻ایران چگونه در خاک اروپا تحریم کالاهای دو منظوره و نظامی را دور می‌زند؟

فرزاد صیفی‌کاران، نسیم روشنایی - حکومت ایران در طول ۱۳ سال گذشته به جای در اولویت قرار دادن معیشت و رفاه شهروندان و کمک به برقراری صلح در خاورمیانه، با وجود تحریم‌های تسلیحاتی سازمان‌ ملل متحد و محدودیت‌های کنترل صادرات کالاهای خاص از سوی اتحادیه اروپا، تلاش‌های گسترده‌ای در سطح بین‌المللی با صرف هزینه‌های گزاف انجام داده تا از کشورهای غربی برخی از کالاهای دو منظوره‌ و تجهیزات نظامی خریداری کند. فرزاد صیفی‌کاران و نسیم روشنایی در مقاله‌ای پژوهشی فعالیت‌های ایران در این زمینه را دنبال کرده‌اند.

◾️ نسخه انگلیسی این گزارش را اینجا بخوانید.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 تحریم‌های تسلیحاتی، ایران را به آغوش پوتین و شی جین‌پینگ می‌اندازد

شارلوت آگارد، فرزاد صیفی‌‌کاران، نسیم روشنایی - تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل متحد علیه ایران پس از ۱۳ سال به پایان رسید. رسانه تحقیقی دانمارکی «دن واچ» (Danwatch) و «زمانه» به بررسی این موضوع پرداخته‌اند که چه کشورهایی در دوران تحریم به ایران سلاح فروخته‌اند و کدام کشورها ممکن است در آینده به این کار اقدام کنند.

◾️ نسخه انگلیسی این گزارش را اینجا بخوانید.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 بانوی سیاه‌پوش ایتالیایی و صادرات سلاح و تجهیزات دو منظوره به ایران

فرزاد صیفی‌‌کاران، نسیم روشنایی - ایران در سال‌های گذشته از طریق قاچاقیان سلاح در ایتالیا نه تنها سعی کرده تحریم‌های تسلیحاتی بین‌المللی را دور بزند، بلکه این قاچاقچیان از طریق شرکت‌های ایرانی برای داعش در لیبی سلاح فرستاده‌‌اند. اما چگونه؟ تجارت غیرقانونی تجهیزات نظامی و دو منظوره با وجود تحریم‌های تسلیحاتی بین‌المللی، در شبکه‌ای گسترده متشکل از دولت‌ها، سازمان‌ها، افراد، شرکت‌ها و قاچاقچی‌ها و طی فرآیندی پیچیده صورت می‌پذیرد. این تجارت پرسود و در عین حال پر مخاطره، در سال‌های گذشته به راه میانبری برای حکومت جمهوری اسلامی تبدیل شده که از طریق آن توانسته برخی کالاها و تجهیزات مورد نیاز از جمله کالاهای دو منظوره را برای پیشبرد برنامه هسته‌ای و موشکی خود را تامین کند. 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 معاملات مخفیانه و تلاش‌های ایران برای تهیه تجهیزات دومنظوره از آلمان

فرزاد صیفی‌‌کاران، نسیم روشنایی - ایران و آلمان در حوزه‌های مختلف سابقه همکاری و روابط طولانی دارند. برای مثال پیش از انقلاب، ابر کمپانی زیمنس دو واحد از نیروگاه هسته‌ای بوشهر را ساخت. از این‌رو آلمان چون دیگر کشورهای اروپایی، برای تهیه برخی کالاهای خاص همواره مورد توجه ایران بوده و هست. ایران بارها تلاش کرده از این کشور تجهیزات دو منظوره‌ی تحت تحریم را خریداری کند.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 ارسال قطعات جت‌های جنگنده از اتاق نشیمن خانه‌ای در بریتانیا به ایران

فرزاد صیفی‌‌کاران، نسیم روشنایی - زن و شوهری بریتانیایی در اتاق نشمین و زیر شیروانی خانه‌شان هزاران قطعه جت‌های جنگنده را دسته بندی‌ می‌کردند و از طریق شرکت‌های صوری در کشورهای مختلف مانند مالزی و هلند، به ایران می‌فرستادند. این کار شامل دور زدن تحریم‌های تسلیحاتی بین‌المللی علیه ایران می‌شد، اما آنها چگونه این کار را انجام می‌دادند؟

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 اسپانیا، یکی از مراکز مهم قاچاق تجهیزات دو منظوره به ایران

فرزاد صیفی‌‌کاران، نسیم روشنایی - اسپانیا یکی از کشورهای اروپایی است که ایران طی ۱۰ سال گذشته، از طریق این کشور سعی داشته تحریم‌های تسلیحاتی بین‌المللی را دور بزند. تاکنون چهار عملیات بزرگ پلیس اسپانیا منجر به کشف شبکه‌های برای قاچاق تجهیزات نظامی و دو منظوره به ایران شده است.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 چگونه توربین‌های گازی توسط شرکتی هلندی از طریق بحرین به ایران صادر شد؟

فرزاد صیفی‌‌کاران، نسیم روشنایی - هلند یکی از کشورهایی است که ایران تا پیش از انعقاد توافق هسته‌ای برجام، برای دور زدن تحریم‌های بین‌المللی و تهیه برخی قطعات و تجهیزات خاص از جمله پمپ‌های خلأ، توربین‌های گازی، کالاهای دو منظوره و تکنولوژی، دانش و تجهیزات نظامی به‌سراغ آن می‌رفت.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 در صف زندگی ــ می‌خواهم کلیه‌ام را بفروشم

گشلن پرنیان، ماریا دادور - فروش کلیه فرد زنده تنها در ایران قانونی است و بازاری خطرناک حول خرید و فروش این اندام حیاتی وجود دارد. اینستاگرام اکنون قلب این بازار است. با تجسس «زمانه» در پستوهای این بازار در اینستاگرام همراه شوید.

◾️ نسخه انگلیسی این گزارش را اینجا بخوانید.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 اینستاگرام، بازاری برای خریدوفروش اعضای انسان.

گشلن پرنیان، ماریا دادور - خرید و فروش اعضای بدن انسان به ویژه کلیه در بازارهای آنلاین هر چه بیشتر و بیشتر می‌شود. همان‌طور که پژوهش زمانه مدیا نشان می‌دهد، اینستاگرام یکی از آنها است. شارلوت آگارد، خبرنگار رسانه دانمارکی دن‌واچ در پژوهش مشترک با زمانه در همین زمینه می‌نویسد.

◾️ نسخه انگلیسی این گزارش را اینجا بخوانید.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 آبان ۹۸: کدام نهادهای امنیتی و شبه‌نظامی آغازگر خشونت‌ها بودند و مردم را به گلوله بستند؟

فرزاد صیفی‌کاران - آبان ۹۸ شاهد گسترده‌ترین اعتراض‌های مردمی به حکومت جمهوری اسلامی پس از انقلاب ۱۳۵۷ بود؛ اعتراض‌هایی که شمار کشتگان‌اش صدها تن اعلام شده است. چه کسی آغازگر خشونت در جریان اعتراض­‌های سراسری آبان بود؟ چه نیروها و نهادهایی در سرکوب اعتراض­‌ها نقش داشتند؟ و دست آخر برای کشتن معترضان از چه سلاح‌­ها و ابزارهایی استفاده شد؟ پژوهش پیش‌­رو درباره خیزش آبان ۹۸، با بررسی بیش از ۱۷۰۰ ویدیو و تصویر منتشرشده و اختصاصی از این اعتراض­‌ها و بررسی آنها با کمک کارشناسان و گفت‌وگو با شاهدان عینی تلاش می‌کند پاسخی برای این پرسش‌ها به دست دهد.

نیروهای امنیتی آغازگر خشونت­‌ها به قصد پایان دادن به اعتراض‌ها بودند. در میان آنها شبه‌نظامیان کمترشناخته‌شده‌ای همچون تک‌تیراندازهای «نیروهای خودجوش سرزمین‌های اسلامی» به چشم می‌خوردند.

◾️ نسخه انگلیسی این گزارش را اینجا بخوانید.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 آبان ۹۸: کدام سلاح‌ها به کمک سرکوبگران آمدند؟

فرزاد صیفی‌کاران ــ پژوهش زمانه نشان می‌دهد که سلاح‌های تهاجمی از سوی نهادهای امنیتی گوناگون علیه معترضان آبان به کار رفته. این مسأله ناقض قوانین بین‌المللی و قابل پیگرد است.

با توجه به ساختار پیچیده و چند لایه سازمان‌ها و نهادهای نظامی-امنیتی در جمهوری اسلامی، گستردگی و مبهم بودن حیطه اختیارات، شرح وظایف و نیز سلاح‌های سازمانی مورد استفاده آنها، اهمیت دارد که دریابیم کدام نیروها، با چه سلاح‌هایی و با چه هدفی در سرکوب مردم نقش داشته‌اند. زیرا هرچند وجود برخی نهادهای امنیتی در جمهوری اسلامی ــ مانند بسیج ــ با یک نظام دموکراتیک سازگاری ندارد، این نهادها در سرکوب خشونت‌بار اعتراض‌ها حتی از حیطه اختیاراتی که قوانین جمهوری اسلامی برای آنها تعریف کرده، فراتر رفته‌اند.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 آبان ۹۸: کشتار نیزار چگونه رقم خورد؟

فرزاد صیفی‌کاران ــ ویدیویی پنج‌دقیقه‌ای از کشتار نیزار که از طریق یک منبع به دست زمانه رسیده، ابعاد تازه‌ای از آنچه در نیزار گذشت را به تصویر می‌کشد. در این گزارش با استفاده از این ویدیو و بررسی دیگر ویدیوهای منتشر شده از اعتراض‌های آبان ۹۸ در ماهشهر، نگاهی خواهیم انداخت به سرکوب خونین نیزار.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 دفتر رهبری راهی برای دور زدن تحریم‌های آمریکا پیدا می‌کند

مهتاب دهقان، شارلوت آگارد - گروه دارویی برکت می‌خواهد برای گسترش روابط مالی و تجاری بین‌المللی‌، نام و نشانی خوش از خود نشان دهد. اما این گروه متعلق به ستاد اجرائی فرمان امام است، متعلق به سازمانی که مستقیماً زیر نظر رهبر ایران اداره می‌شود و از سوی ایالات متحده نیز تحریم شده است. برکت اما با تمهیدی ویژه مالکان واقعی خود را پنهان کرده است. از اوایل سال ۱۳۹۸ یک شرکت مرموز و بی‌سروصدا و ظاهراً بی‌ربط به ستاد اجرائی فرمان ، به نام کاراندیش دوران معاصر، صاحب قسمت عمده‌ای از سهام برکت شد. تحقیقی که زمانه با کمک رسانه دانمارکی دن‌واچ انجام داد، نشان می‌دهد که این سهام‌دار جدید یک شرکت صوری و در واقع متعلق به دفتر رهبری است. کاراندیش در فهرست‌ تحریم‌های آمریکا نیست و این یک مزیت آشکار برای برکت محسوب می‌شود.

◾️ نسخه انگلیسی این گزارش را اینجا بخوانید.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 تلاش اروپا برای تسهیل تجارت با تهران: نه راهی به پس، نه راهی به پیش

مهتاب دهقان، شارلوت آگارد - تلاش اروپا برای دور زدن تحریم‌های ایالات متحده با اینستکس کاملا شکست خورده است. این نظر متخصصان اقتصادی و سازمان‌های تجاری‌ست. به گفته‌ آن‌ها نه بنگاه‌های تجاری و نه دولت‌ها هیچ‌کدام جرأت به چالش کشیدن آمریکا را ندارند.

◾️ نسخه انگلیسی این گزارش را اینجا بخوانید.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 شرکت دانمارکی از طبعِ شیرین ایرانیان سوءاستفاده می‌کند

مهتاب دهقان، شارلوت آگارد - مطالعات نشان می‌دهد شرکت داروسازی نوو‌نوردیسک محصولات انسولین خود را به قیمتی دو برابر قیمت فروش به بریتانیا و بیش از پنج برابر هزینه‌ تولید آن‌، به ایران می‌فروشد. متخصصان و سازمان‌های بین‌المللی نوونوردیسک را به سودجویی غیراخلاقی از کشوری درگیر با تحریم و فقر گسترده متهم می‌کنند. نوونوردیسک اولین شرکت دانمارکی است که خط تولید خود را در ایران مستقر کرده و با وجود پنج و نیم تا هشت میلیون بیمار مبتلا به دیابت در ایران، اوضاع کسب و کارش خوب است.

◾️ نسخه انگلیسی این گزارش را اینجا بخوانید.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 شرکت داروسازی دانمارکی چه رازهایی در ایران دارد؟

مهتاب دهقان، شارلوت آگارد - تحریم‌ها علیه ایران به بدتر شدن وضعیت فقر و افزایش گرانی در این کشور منجر شده و ایرانیان را از بده‌بستان آزاد با دنیای بیرون باز داشته است. با این حال تحریم‌ها مانع از ورود شرکت دارویی دانمارکی به بازار پررونق دارویی ایران و همکاری با یک شرکت زیرمجموعه رهبر ایران نشد. زمانه و دنواچ رسانه دانمارکی درباره مبادلات نوو در ایران تحقیقی را آغاز کردند تا ببینند آیا این شرکت رازهای نهفته‌ و منافع پنهانی در ایران دارد یا خیر.

◾️ نسخه انگلیسی این گزارش را اینجا بخوانید.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 تجسس در رازها و رابطه‌های غول داروسازی دانمارکی در ایران

مهتاب دهقان، شارلوت آگارد - نوو نوردیسک پارس، زیرمجموعه غول دارویی اروپا نوونوردیسک، سومین شرکت بزرگ واردکننده دارو در ایران و یکی از شش شرکت بزرگ دارویی است که بالاترین میزان ارز دولتی را برای واردات کالا دریافت کرده. زمانه و رسانه روزنامه‌نگاری پژوهشی دانمارکی دن‌واچ پس از ماه‌ها تحقیق و تجسس،‌ در مجموعه‌ای به رازهای فعالیت نوو در دوران تحریم‌ها در ایران می‌پردازند.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 گام نامطمئن ایران به سمت خودکفایی در تولید انسولین

مهتاب دهقان، شارلوت آگارد - بنا به گفته‌ رئیس انجمن دیابت ایران، انسولین جدید تولید داخل آن‌طور که باید و شاید مورد آزمایش‌های بالینی قرار نگرفته است و متخصصان ابراز نگرانی کرده‌اند که مقامات در ایران کیفیت را فدای خودکفایی کرده باشند.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 کمبود انسولین در شرایط تحریم: سودجویی داخلی و خارجی، بی‌کفایتی، فساد

مهتاب دهقان - دلیل کمبود انسولین قلمی در بازار چیست، و مقصر اصلی کیست؟ تحقیقات زمانه و گفته‌های کارشناسان نشان می‌دهد که مشکل چندوجهی است: تحریم‌ها نقش مهمی دارند اما نه صرفا با خالی کردن جیب دولت، بلکه همچنین با ایجاد فرصت برای زیاده‌خواهی شرکت‌های دارویی، و دادن دستاویزی به مسئولان برای توجیه بی‌کفایتی خود. فساد دلیل دیگری است.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 لاسک: آغازِ هجوم سدسازان به زیست‌بوم شمال ایران

امین درودگر، پیام الهامی - این مقاله تحقیقی داستان سد لاسک را در پس‌زمینه سیاست‌های آبی توسعه ناپایدار در ایران روایت می‌کند. وزیر نیروی دولت سابق این سد را پنجم اردیبهشت ۱۳۹۸ و در حالی افتتاح کرد که هیچ یک از اعضای شوراهای روستاهایی که قرار بود زیر آب بروند، در آن حضور نداشتند. این سد چه تأثیر مخربی بر زیست‌بوم منطقه بر جای خواهد گذاشت؟

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 «سوار بر ابرها»: ابر آروان و دورنمای محدودسازی اینترنت در ایران

فرزاد صیفی‌کاران - ابر آروان، شرکتی که خود را «اولین شبکه توزیع محتوای ایران» معرفی می‌کند، در پروژه‌ای به نام ابر ایران در فراهم آوردن زیرساخت‌های مورد نیاز شبکه ملی اطلاعات با دولت همکاری می‌کند، کاربران اینترنت این موضوع را تهدیدی برای آزادی اینترنت در ایران می‌دانند. نگرانی کاربران اینترنت در ایران تا چه اندازه جدی است؟ زمانه در این گزارش تحقیقی به دنبال پاسخی برای این پرسش است.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 قرارگاه خاتم‌الانبیاء: نمادی از جاه‌طلبی سیاسی و سوداگری اقتصادی سپاه

نسیم روشنایی - قرارگاه ‌خاتم‌الانبیاء با حمایت علی خامنه‌ای از نهادی نظامی به نهادی اقتصادی- نظامی تبدیل شد، و اینک تشکیلاتی است که پروژه‌های میلیاردی حوزه‌های سودآور اقتصاد ایران را در دست گرفته و برای دولت شرط می‌گذارد. این قرارگاه چگونه به این جایگاه دست یافته است؟

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 بیگاری کودکان افغانستانی در ایران ــ قسمت اول: مهره‌های بیرون‌زده

مهتاب دهقان، هما فریور - رامین و راشد، دو کودک کار سابق افغانستانی در تهران و جوان‌های ۱۹ ساله امروزی در برلین در این پادکست دو قسمتی با ما همراه شدند تا از شرایط کار غیرقانونی کودکانی همچون آنها در ایران بگویند.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 بیگاری کودکان افغانستانی در ایران ــ قسمت دوم: «شهرداری کتک‌مان می‌زد، بساط‌مان را ضبط می‌کرد و پول هم می‌گرفت»

راویان اصلی پادکست ما درباره «بیگاری کودکان افغانستانی در ایران»، رامین و راشد، دو کودک کار سابق افغانستانی در تهران و جوان‌های ۲۰ ساله امروزی در برلین هستند. آنها در یک پادکست دو قسمتی با ما همراه شدند که قسمت نخست آن با زیرعنوان «مهره‌های بیرون‌زده» تابستان گذشته منتشر شد.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 هراس‌افگنان خارجی، مهمانان ناخوانده برای تداوم جنگ در افغانستان

ولی آرین - هزاران پیکارجو از بخش‌های مختلف جهان در کنار طالبان، داعش و القاعده، جنگ افغانستان را سنگین، امنیت منطقه و جهان را با خطر جدی روبرو ساخته‌اند. ولی آرین در این گزارش، نقش جنگی و پشتیبانی این پیکارجویان خارجی را از آسیای مرکزی، جنوب آسیا و تا خاورمیانه، کشورهای اروپایی و افریقایی، پژوهش کرده است. از هر سه جنگجوی طالب یک نفرشان از پیکارجویان خارجی است.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 داعش افغانستان و هراس‌افگنان خارجی‌اش

ولی آرین - با توافق طالبان و ایالات متحده برای پیگیری روند صلح در افغانستان،‌ داعش می‌تواند با ترتیب‌دادن حمله‌های تروریستی، قدرت بیشتری از خود نشان دهد. ولی آرین در این مقاله پژوهشی به اعضای خارجی داعش می‌پردازد و مسیر پیوستن آنها از اروپا و آسیا و آفریقا به این گروه جهادی را پی می‌گیرد.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 کوه زباله سراوان و وعده‌های معطل‌مانده

گروه محیط‌زیست زمانه - معضل کوه زباله در جنگل‌های اطراف سراوان پس از چند دهه هنوز حل نشده است. بر اساس آخرین گزارش‌ها روزانه تا یکهزار و ۲۰۰ تن زباله در مرکز دفن زباله سراوان تخلیه می‌شود. در هر ثانیه، تا ۲۰ لیتر شیرابه زباله شهری و صنعتی و بیمارستانی از این مرکز به رودخانه‌ها و در نهایت تالاب انزلی می‌ریزد. شهرداری رشت ۱۳۹۰ با شرکت تدبیر توسعه سلامت برای ساخت زباله‌سوز قرارداد بست و هنوز این پروژه به جایی نرسیده. چرا؟

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 تراژدی کمپ‌های ترک اعتیاد در ایران: «انگار معتادها آشغالند»

نسیم روشنایی - شاید بتوان چکیده یافته‌های پژوهش نسیم روشنایی درباره شکنجه و آزار جسمی و روحی در کمپ‌های ترک اعتیاد در ایران را در این جمله‌های «رضا» خواند، یکی از کسانی که تجربه‌هایش را با زمانه در میان گذاشت: «در کمپ‌هایی که ماده شانزدهی‌ها را می‌آورند ضرب و شتم شدید وجود دارد... می‌گویند معتاد را جمع‌آوری کنیم. انگار معتادها آشغالند. انسان را که جمع نمی‌کنند. اینها کلمه هستند اما بعضی چیزها از پشت کلمات پیداست.»

◾️ نسخه انگلیسی این گزارش را اینجا بخوانید.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 در ایرانیکا چه می‌گذرد؟

مهتاب دیوسالار - بخش نخست: ایرانیکا، گنجینه ملی، میراث احسان یارشاطر

در آخرین روزهای ژوئیه (اوایل مرداد ۱۳۹۹) دو اتفاق در مورد ایرانیکا رخ داد که شاید سرنوشت ایرانیکا و نحوه دسترسی به آن را برای همیشه تغییر دهد.

◾️ نسخه انگلیسی این گزارش را اینجا بخوانید.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 ایرانیکا در چنگال دعوای حقوقی

مهتاب دیوسالار - بخش دوم: دانشگاه علیه بنیاد، بنیاد علیه دانشگاه

ایرانیکا، میراث دکتر احسان یارشاطر اینک در چنگال یک دعوای حقوقی است، دانشگاه کلمبیا علیه بنیاد دانشنامه شکایت کرده و بنیاد علیه دانشگاه، اهمیت این دعوای حقوقی چیست؟ هزینه آن چقدر است و از کجا تامین می‌شود؟

◾️ نسخه انگلیسی این گزارش را اینجا بخوانید.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 در هیأت مدیره بنیاد دانشنامه ایرانیکا چه می‌گذرد؟

مهتاب دیوسالار - بخش سوم: و نامه ای منتشر نشده از دکتر احسان یارشاطر

دو شکایت حقوقی در ارتباط با حق کپی‌رایت و علامت تجارتی ایرانیکا در دادگاهی در نیویورک درجریان است و آینده این بزرگترین پروژه جمعی ایران‌شناسی را به خطر انداخته است.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 آیا اختلافات بر سر ایرانیکا به پایان رسیده است؟

مهتاب دیوسالار- رییس هیات مدیره بنیاد دانشنامه ایرانیکا: هنوز اول کار هستیم

دعوای حقوقی میان دانشگاه کلمبیا و بنیاد دانشنامه ایرانیکا همچنان ادامه دارد و چنانچه رییس هیات مدیره بنیاد می‌گوید هنوز اول راه است.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 ایران و اسرائیل: رویارویی مستقیم در دریا

گلنار شریفی - اردیبهشت و خرداد ۱۳۹۸ ماه‌هایی «داغ» در خلیج فارس بودند؛ سلسله‌ای حادثه برای کشتی‌های تجاری در هر دو منتهی الیه تنگه هرمز خبرساز شد. تحلیلگران این حادثه‌ها را نوعی «جنگ غیرعلنی در دریا» بین ایران و اسرائیل خواندند. زمانه در این پژوهش کوتاه به این نبرد غیرعلنی در دریا می‌پردازد. پشت صحنه این نبرد چیست؟ تاریخ آن به چه باز می‌گردد؟

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔻 پرونده‌ای برای دکترای حجت الاسلام «دکتر» حسن روحانی

مهتاب دیوسالار − آیا سیاستمداران برای موفقیت نیاز به دکترا دارند؟ سؤالات بسیاری پیرامون مدرک دکترای حسن روحانی مطرح است. این تحقیقی است در این باره که ربطی به پایان دوره ریاست جمهوری او ندارد. تحقیق مدتی پیش شروع شد، اما شیوع کرونا و مشکل سفر به گلاسکو باعث شد تحقیق طول بکشد.

◾️ نسخه انگلیسی این گزارش را اینجا بخوانید.