پاکستان در ۴۸ ساعت گذشته: بیش از ۳۲۰ کشته در اثر بارش‌های سیل‌آسا

پاکستان، و به طور مشخص ایالت کوهستانی خیبرپختونخوا در شمال کشور، در دو روز اخیر صحنه باران‌های سیل‌آسا و مرگبار بوده است. تنها در این ایالت ۳۰۷ نفر جان باخته‌اند و این رقم معادل نیمی از تلفات کل فصل موسمی جاری است. به گزارش سازمان مدیریت بحران پاکستان، بیشتر قربانیان یا در جریان سیلاب‌های ناگهانی غرق شدند، یا بر اثر ریزش خانه‌هایشان، برق‌گرفتگی و یا صاعقه جان باختند.

در این استان مرزی با افغانستان که همچنان بارش‌های شدید ادامه دارد، بیش از دو هزار امدادگر بسیج شده‌اند تا بازماندگان را نجات دهند یا اجساد مدفون زیر آوار را بیرون بکشند. سازمان مدیریت بحران خیبرپختونخوا بسیاری از نواحی این ایالت را «منطقه آسیب‌دیده» اعلام کرده و نیروهای امدادی را برای باز کردن راه دسترسی به روستاهای دورافتاده اعزام کرده است.

بلال احمد فیضی، سخنگوی امداد و نجات این ایالت، گفته است:

۹۱ نفر در ناحیه بونیر کشته‌ شده‌اند؛ جایی که امروز زمین‌های کشاورزی که نسل در نسل ابزار بقای مردم بودند و زمین‌های کوچک کریکت، یک‌سره ناپدید شده‌اند و توده‌های گل و صخره‌های عظیم ناشی از رانش زمین جغرافیای منطقه را دگرگون کرده است.

در کشمیر تحت کنترل پاکستان ۹ نفر جان باخته‌اند و در کشمیر تحت کنترل هند نیز دست‌کم ۶۰ نفر در یک روستای هیمالیایی کشته و حدود ۸۰ نفر همچنان مفقود هستند. در منطقه توریستی گلگت-بلتستان در شمالی‌ترین نقطه پاکستان ۵ نفر دیگر جان خود را از دست داده‌اند؛ جایی که هر تابستان مقصد کوهنوردان بین‌المللی است، اما اکنون مقامات پاکستانی توصیه کرده‌اند از سفر به آنجا خودداری شود.

از ابتدای این فصل موسمی، در مجموع ۶۳۴ نفر ــ از جمله بیش از صد کودک ــ کشته و ۷۶۸ نفر زخمی شده‌اند. روز جمعه نیز بالگرد امدادی سقوط کرد و پنج کشته بر جای گذاشت.

تغییرات اقلیمی و بحران چندلایه در جنوب جهانی

کارشناسان دولتی در پاکستان بارش را «غیرعادی» توصیف کرده‌اند. این الگوهای غیرمعمول بارش، با شدت و تمرکز زمانی بسیار بالا، نشان می‌دهد که تغییرات اقلیمی در حال تشدید حوادثی است که پیش‌تر هم در منطقه آسیب‌پذیر رخ می‌دادند.

پاکستان که سهم بسیار اندکی در انتشار گازهای گلخانه‌ای دارد، بار دیگر بهای سنگین تغییرات اقلیمی‌ای را می‌پردازد که عمدتاً محصول فعالیت صنعتی کشورهای شمال جهانی است.

فرو ریختن خانه‌ها، انسداد جاده‌ها، سقوط بالگرد امدادی و ناتوانی سیستم خدمات عمومی برای واکنش سریع، همه بیانگر زیرساخت‌های فرسوده و ناکافی است. در کشوری که با بحران اقتصادی و فشارهای سیاسی دست به گریبان است، سرمایه‌گذاری در تاب‌آوری زیرساختی عملاً موضوعی فرعی است و پیامد آن در چنین فجایعی آشکار می‌شود.

بحران تنها مادی نیست بلکه عاطفی و فرهنگی نیز هست. زمین کشاورزی و خانه‌ها در این مناطق نه فقط منابع معیشتی، بلکه بخشی از هویت جمعی و تاریخی مردم‌اند. بازماندگان اغلب حاضر به ترک مناطق آسیب‌دیده نیستند و این امر مدیریت بحران را دشوارتر می‌کند؛ مدیریتی که البته با حساسیت کافی به واقعیت‌های اجتماعی-فرهنگی انجام نمی‌شود.

بحران در استان‌های مرزی مانند خیبرپختونخوا و کشمیر، به دلیل موقعیت ژئوپولیتیک حساس آن‌ها، ابعاد مضاعفی پیدا می‌کند. این مناطق سال‌ها گرفتار حاشیه‌نشینی، فقر و ناامنی بوده‌اند. وقوع فجایع اقلیمی در چنین مناطقی می‌تواند بی‌ثباتی‌های اجتماعی و امنیتی را تشدید کند و پیامدهای فراتر از مرزهای ملی داشته باشد.

تغییرات اقلیمی مسئله‌ای انتزاعی یا دوردست نیست، بلکه در جنوب جهانی به‌سرعت خود را در قالب مرگ‌های دسته‌جمعی، تخریب زیست‌محیطی و بحران‌های انسانی نشان می‌دهد. پاکستان امروز نمونه‌ای از همان آینده‌ای است که بسیاری دیگر از کشورها نیز با آن روبه‌رو خواهند شد اگر سیاست‌های اقلیمی در سطح جهانی تغییر نکند.